Μήπως η Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας είναι το πρόβλημα της σχέσης;

Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας περιγράφεται ως μια παρατεταμένη διατάραξη της λειτουργίας της προσωπικότητας ενός ατόμου. Οι οριακοί χαρακτηρίζονται από ασυνήθιστα επίπεδα αστάθειας στη διάθεση, στο συναίσθημα, στη συμπεριφορά και στην εικόνα εαυτού, καθώς και από χαοτικές σχέσεις με το αντικείμενο. Η ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα γράφει για τον τρόπο που ένα άτομο με οριακή διαταραχή κάνει σχέσεις… Αν σας θυμίζει κάτι, ίσως σας δώσει τις απαντήσεις που αναζητούσατε.

Όσοι έχετε σχέση με ένα άτομο που πάσχει από οριακή διαταραχή προσωπικότητας, γνωρίζετε καλά πως δεν είναι και τόσο εύκολη η σχέση αυτή, καθώς αρκετά συχνά υπάρχουν “τα πάνω και τα κάτω” της. Όλες οι σχέσεις έχουν τα πάνω και τα κάτω τους, στην οριακή διαταραχή όμως οι εναλλαγές είναι αρκετά έντονες, όπως έντονη είναι και η συναισθηματική επιβάρυνση η οποία χαρακτηρίζεται από μπέρδεμα και σύγχυση.

Μπορεί επίσης να δείτε τον σύντροφό σας να βιώνει απροσδόκητες κρίσεις θυμού, άγχους ή κατάθλιψης. Μπορεί από τη μία να νιώθετε πως σας εξιδανικεύει και γρήγορα όμως αυτό να αλλάζει και να μετατρέπεται σε απόρριψη, κάνοντάς σας να νιώθετε ότι πέφτετε από τα ψηλά στα χαμηλά και μάλιστα απότομα και χωρίς να μπορείτε να καταλάβετε την αιτία.

Η σχέση με ένα οριακό άτομο χαρακτηρίζεται από μια επαναλαμβανόμενη σειρά εξιδανίκευσης και υποτίμησης. Όσο αισθάνεται καλά και νιώθει ασφάλεια, πιθανά θεωρεί τον σύντροφο ως το αγαπημένο πρόσωπο, εξιδανικεύοντας ό,τι κάνει. Εστιάζει την προσοχή, επαινεί αλλά και απαιτεί την προσοχή του συντρόφου, βλέποντας μόνο τα θετικά κυρίως στην αρχή της σχέσης. Καθώς η σχέση προχωρά, η εξιδανίκευση μπορεί να μειωθεί και να δώσει χώρο στην υποτίμηση, όπου μπορεί ξαφνικά να νιώσει ότι δεν συμμετέχετε στη σχέση, ότι δεν νοιάζεστε αρκετά ή δεν τον συναντάτε στα μισά του δρόμου. Μπορεί να αρχίσει να εστιάζει σε αρνητικές πτυχές ή να δυσκολεύεται να αισθανθεί ασφάλεια στη σχέση.

Δεν σημαίνει βέβαια πως όλα τα άτομα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας ενεργούν με τους ίδιους τρόπους ή επαναλαμβάνουν τα ίδια μοτίβα.

Ο κύκλος της σχέσης με ένα οριακό άτομο μπορεί να περιλαμβάνει έξι στάδια…
-Στάδιο πρώτο: Ο σύντροφός σας μπορεί να σας βλέπει ως “τον ένα”, να σας βλέπει ως τον τέλειο σύντροφο και να σας δίνει προτεραιότητα έναντι άλλων πραγμάτων. Συνήθως αυτό συμβαίνει λίγο μετά τη γνωριμία ή τη δημιουργία μιας σχέσης. Μπορεί να απαιτεί να του δώσετε τον χρόνο σας και να φαίνεται πως πραγματικά επενδύει στη σχέση.

-Στάδιο δεύτερο: Πιθανά αισθήματα άγχους και φόβου εγκατάλειψης κάνουν την εμφάνισή τους. Ενδέχεται να γίνει υπερευαίσθητος σε ορισμένα περιστατικά, για παράδειγμα αθέτηση από πλευράς σας σε κάτι που είχατε υποσχεθεί.
Τα συμπτώματα της οριακής διαταραχής όπως ο φόβος της εγκατάλειψης ή οι παρανοϊκές σκέψεις που σχετίζονται με το άγχος μπορούν να κάνουν τον σύντροφό σας να πιστέψει ότι αυτά τα μεμονωμένα περιστατικά σημαίνουν ότι δεν ενδιαφέρεστε πλέον για τη σχέση ή θέλετε να φύγετε.

-Στάδιο τρίτο: Ως απάντηση στους φόβους εγκατάλειψης, ο σύντροφός σας μπορεί να αρχίσει να σας δοκιμάζει ή να σας απομακρύνει με διάφορους τρόπους. Αυτές οι δοκιμές συνήθως οδηγούν σε καβγάδες και μπορεί να θεωρηθούν ως ένας τρόπος να διεκδικήσετε τη σχέση μαζί του.

-Στάδιο τέταρτο: Χωρίς ικανοποίηση ή αίσθηση ασφάλειας από τις προσπάθειές του να σας δοκιμάσει, είναι πιθανό να καταφύγει σε σκόπιμη αποστασιοποίηση. Πιο απλά, θα προσπαθήσει να σας αφήσει συναισθηματικά πριν τον αφήσετε, κάτι που σε εσάς μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και είναι μία επώδυνη κατάσταση. Με αυτόν τον τρόπο θα εδραιώσει την αντίληψή του ότι η σχέση σας τελικά έχει πρόβλημα. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, ενδεχομένως θα νιώσει ότι επιβεβαιώνονται οι σκέψεις του ότι θέλετε να τον αφήσετε ενώ θα φροντίσει να τις κρύψει, διατηρώντας μια πρόσοψη ότι όλα είναι εντάξει. Είναι επίσης πιθανό να σας ζητήσει να επιβεβαιώσετε τα συναισθήματα και το ενδιαφέρον σας ξανά και ξανά.

-Στάδιο πέμπτο: Αν εσείς δεν γνωρίζετε για την διαταραχή του, αυτό είναι το στάδιο όπου η σχέση μπορεί να τελειώσει, καθώς δεν καταλαβαίνετε γιατί τα πράγματα έχουν πάρει αρνητική χροιά. Μπορεί να νιώθετε σύγχυση σχετικά με τις αλλαγές στη στάση και τη συμπεριφορά του. Είναι πιθανό να προσπαθήσει ξαφνικά να κάνει τα πάντα ως μια τελευταία προσπάθεια για να σώσει τη σχέση σας.

-Στάδιο έκτο: Εάν η σχέση τελειώσει, πιθανά θα νιώσει την αυτοεκτίμησή του να πέφτει και θα εμφανίσει συμπτώματα κατάθλιψης. Μπορεί να πει στον εαυτό του ότι είναι άχρηστος ή να βιώσει τόσο ασταθή συναισθήματα που να οδηγηθεί σε κάποιες επικίνδυνες για την ασφάλειά του συμπεριφορές. Μπορεί επίσης να ξαναρχίσει τον κύκλο της σχέσης, σκεπτόμενος πόσο τέλειος σύντροφος είσαστε και να θέλει να σας φέρει και πάλι πίσω, προσπαθώντας να επανασυνδεθείτε. Εάν η σχέση δεν τελειώσει και λύσετε τις προκλήσεις, το πιο πιθανό είναι πως θα αρχίσει και πάλι τον κύκλο αυτόν από την αρχή.

Είναι σημαντικό να έχετε στο μυαλό σας πως τα έντονα επεισόδια άγχους, κατάθλιψης και θυμού μπορεί να διαρκέσουν αρκετές ώρες ενώ στη συνέχεια ακολουθούνται από μια πιο σταθερή συναισθηματικά περίοδο.
Μπορεί να εξαρτάται από:
-την υποστήριξη που νιώθει πως έχει ο σύντροφός σας
-την λήψη θεραπείας (φαρμακευτικής ή/και ψυχοθεραπείας)
-άλλους συναισθηματικούς πόρους που μπορεί να βασιστεί

Ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων θα είναι και η διάρκεια των κύκλων αυτών στη σχέση με ένα οριακό άτομο και μπορούν να πραγματοποιηθούν σε μήνες ή χρόνια…