Έχεις αναρωτηθεί ποτέ τι κρύβεται πίσω από τα μεγάλα έργα του αρχαίου θεάτρου; Είναι όλα όπως μας τα δίδαξαν ή μήπως όχι; Και μπορείς άραγε να προσεγγίσεις με επιστημονικό τρόπο την τέχνη και τα έργα που μέχρι σήμερα παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο;
Θα σου πω τη δική μου εμπειρία…
Πρόσφατα βρέθηκα στην παρουσίαση ενός ξεχωριστού βιβλίου, που ονομάζεται “Τράγων ωδή και πολέμου ιαχή”. Πρόκειται για το νέο επιστημονικό σύγγραμμα της Μίνας Στεργιοπούλου και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Όστρια. Το βιβλίο δομείται επάνω σε δύο πνευματικούς πυλώνες. Από την μία, ο μεγάλος νεωτεριστής δραματουργός Ευριπίδης και από την άλλη ο πρώτος επιστήμονας ιστορικός, ο Θουκυδίδης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το “Τράγων ωδή και πολέμου ιαχή” ήρθε στα χέρια μου αρχικά σε ηλεκτρονική μορφή, καθώς θα μιλούσα και εγώ στην παρουσίαση που έγινε σε ένα τόσο ζεστό σχεδόν οικογενειακό κλίμα στο δήμο Ωρωπού. Η αλήθεια είναι πως στην αρχή με άγχωσε λίγο το γεγονός πως πρόκειται για ένα επιστημονικό βιβλίο στο πλαίσιο του διδακτορικού της Μίνας Στεργιοπούλου, στην «Τραγωδία του Ευριπίδη».
Από τις πρώτες σελίδες όμως, η Μίνα μου δείχνει πως καταφέρνει να κάνει την υπέρβαση, με βάζει σε μια συνθήκη που μου αρέσει πολύ, με οδηγεί σε όμορφα μονοπάτια, μου θυμίζει λίγο τα μαθητικά μου χρόνια, με διδάσκει νέα πράγματα και με βοηθά να καταλάβω πόσο… παρεξηγημένος είναι τελικά ο Ευριπίδης. Και όλα αυτά με ένα τρόπο βατό και κατανοητό από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Έτσι συνειδητοποιώ και εγώ ότι αυτός ο μεγάλος τραγικός ποιητής, ο Ευριπίδης, που θεωρήθηκε από πολλούς πως εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες… στην πραγματικότητα προσπάθησε να κάνει μόνο ένα πράγμα, να εξυμνήσει την ιδανική για αυτόν Αθήνα.
Τα έργα του τόσο διαχρονικά και ταυτόχρονα τόσο σύγχρονα καταφέρνουν να αγγίζουν ως σήμερα ευαίσθητες πλευρές. Σε μια περίοδο που καταλαβαίνουμε πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, βλέπουμε τα διλήμματα των ηρώων και τα δεδομένα της τότε εποχής να «κουμπώνουν» με την σύγχρονο κόσμο.
Μέσα από τις σελίδες του ξεπροβάλλουν σύνθετα ηθικά ζητήματα, όπως η μοίρα των αιχμαλώτων πολέμου και το μεταναστευτικό, η μετατροπή του επαναστάτη σε τύραννο, ο αμοραλισμός και η αποπνευματοποίηση εν καιρώ πολέμου.
Όταν το 431 π. Χ. ξεσπά ο Πελοποννησιακός, ο Ευριπίδης απευθύνει στους συμπολίτες του ένα αντιπολεμικό μήνυμα, μία εθνική προειδοποίηση: τα αγαθά της ειρήνης είναι πιο σημαντικά από οποιονδήποτε προσοδοφόρο πόλεμο…
Και κάπως έτσι και στη σύγχρονη εποχή, ο πόλεμος, το μεταναστευτικό, κάθε μορφή κρίσης (σε οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, πνευματικό επίπεδο), τα κλειστά σύνορα όπως αυτά που προσπαθεί να επιβάλλει ο Τραμπ αλλά και η ίδια η Ευρώπη, η ιμπερεαλιστική – επεκτατική πολιτική μας δείχνουν πως οφείλουμε με το πέρασμα των χρόνων να γινόμαστε σοφότεροι. Σε ένα κόσμο που φθίνει η φλόγα του πολιτισμού οφείλει να παραμένει αναμμένη και τέτοια έργα που μας θυμίζουν τις ρίζες μας πρέπει να έχουν την απήχηση που τους αρμόζει.
Σίγουρα δεν μπορώ να μιλήσω αντικειμενικά για το βιβλίο της Μίνας Στεργιοπούλου «Τράγων ωδή και πολέμου ιαχή» μιας και η συγγραφέας είναι φίλη μου. Μπορώ να πω όμως με βεβαιότητα ότι έχει γίνει μια πολύ καλή δουλειά και πως αυτό το βιβλίο θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει εγχειρίδιο ανάλυσης του Ευριπίδη για τις επόμενες γενιές.
Όσο για την εμπειρία της παρουσίασης… Ήταν σίγουρα εξαιρετική και σε αυτό βοήθησαν πέρα από την συγγραφέα – επιστήμονα Μίνα Στεργιοπούλου, οι συνομιλητές μου: ο ηθοποιός και μουσικός Αντώνης Δούσης και η φιλόλογος Μαρίζα Λουιζίδου. Αλλά και η θεατρική ομάδα με τις: Λυδία Αθανασίου, Κωνσταντίνα Λίτσα, Βάλια Μανιώτου, Ερμιόνη Πέππα, Βιβιάννα Σύρμα, Ελένη Τούκα, Μαριάννα Χαραλαμπίδου και Γεωργιάννα Χόνδρου… που μέσα από το δρώμενο που παρουσίασαν μας ταξίδεψαν για λίγο στην αρχαία Αθήνα!
Πηγή φωτογραφιών: Χρυσούλα Γκιώνη
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
