Όπως έγινε γνωστό μέσα από δελτίο Τύπου, ο ηθοποιός Διαμαντής Καραναστάσης κατέθεσε στο Κοινοβούλιο την πρώτη ερώτηση ως βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου.
Η ερώτηση αφορά στην καλλιτεχνική εκπαίδευση και απευθύνεται στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ειδικότερα, η ερώτηση επικεντρώνεται στο επίμαχο προεδρικό διάταγμα 85/2022 και τις μαζικές κινητοποιήσεις που προκάλεσε αυτό, ενώ κάνει λόγο για τις παθογένειες δεκαετιών με τα αλλεπάλληλα λάθη που έγιναν επικαλύπτοντας προηγούμενα λάθη.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αναλυτικά, η ερώτηση του κ. Καραναστάση έχει ως εξής:
«Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Γνωρίζετε ότι η καλλιτεχνική εκπαίδευση παραμένει εντελώς αρρύθμιστη στη χώρα μας εδώ και δεκαετίες. Για την ακρίβεια αποτελεί μια μεγάλη μαύρη τρύπα, που όσο εμβαθύνει και μελετάει κάποιος τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί τις περασμένες δεκαετίες, τόσο ανακαλύπτει ότι αυτή η μαύρη τρύπα διογκώνεται και αποκαλύπτονται παθογένειες αλλά και πολιτικές αποφάσεις που δημιούργησαν και δημιουργούν στρώματα επί στρωμάτων λαθών, που το ένα επικαλύπτει το άλλο σε απελπιστικό βαθμό.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σε αντίθεση βέβαια με την μεγάλη πλειοψηφία των Ευρωπαϊκών χωρών, όπου υπάρχει ένα ξεκάθαρο τοπίο καλλιτεχνικής εκπαίδευσης (με τα θετικά του και τα αρνητικά του ανά περίσταση).
Στη χώρα μας, που αναφέρεται και είναι το λίκνο του παγκόσμιου πολιτισμού, όπου βρίσκεται το πρώτο θέατρο του κόσμου, το Αρχαίο Θέατρο του Διονύσου στο κέντρο της Αθήνας, ακριβώς κάτω από την Ακρόπολη και δίπλα από το Ωδείο Ηρώδου Αττικού, το αρχαίο θέατρο όπου λάμβαναν χώρα τα Μεγάλα Διονύσια, οι αγώνες των σπουδαίων Δραματικών Ποιητών μας, που διδάσκονται μέχρι σήμερα. Στη χώρα όπου βρίσκεται, εκτός από το πρώτο θέατρο του κόσμου, και αυτό, το ομορφότερο θέατρο του κόσμου, το θαύμα του Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου, για να αναφέρω μόνο δύο από τις κορωνίδες της μεγάλης πολιτιστικής μας ιστορίας.
Σε αυτήν τη χώρα με την τεράστια κληρονομία και το τόσο πλούσιο σύγχρονο ταλέντο, είτε του περασμένου αιώνα και των μεγάλων μορφών που πέρασαν από αυτόν και τον σημάδεψαν είτε φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας και την εξέλιξη της παρακαταθήκης τους , η καλλιτεχνική εκπαίδευση δεν βρίσκεται απλώς σε απαξίωση. Είναι στο απόλυτο κενό. Το παράδειγμα των Δραματικών Σχολών δίνει τον τόνο. Οι Δραματικές Σχολές εποπτεύονται πλήρως από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Και κάπου εδώ ξεκινάει ο πρώτος παραλογισμός.
Το Υπουργείο λοιπόν ελέγχει την εισαγωγή των σπουδαστών, το πρόγραμμα σπουδών, τους καθηγητές, τον καλλιτεχνικό διευθυντή καθώς επίσης εποπτεύει και εγκρίνει τις απολυτήριες εξετάσεις των σπουδαστών.
Το Υπουργείο Πολιτισμού λοιπόν παρέχει και σφραγίζει πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στους σπουδαστές δραματικών σχολών, χωρίς όμως τα πτυχία αυτά να έχουν καμία τέτοια ισχύ εδώ και είκοσι χρόνια, εκμηδενίζοντας την τριετή φοίτηση σαν να μην έχει γίνει ποτέ, την ώρα που λαμβάνει αποφάσεις για αυτήν τη φοίτηση τελικά -όπως αποδείχτηκε πρόσφατα- το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο όμως βάσει νόμου δεν είναι αρμόδιο ενώ θα έπρεπε και πρέπει να είναι.
Αν μπερδευτήκατε, το ίδιο έπαθα κι εγώ.
Ποιος είναι ο νόμος:
Οι Ανώτερες Δραματικές Σχολές σύμφωνα με νόμο του 1981 (Ν.1158/81), υπάγονται, εποπτεύονται και αδειοδοτούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, όπως ονομάζεται αυτό σήμερα.
Αυτός ο νόμος ορίζει ότι οι Δραματικές Σχολές ανήκουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και πιο συγκεκριμένα στην Ανώτερη Βαθμίδα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό γνωρίζουν οι “σπουδαστές” των Δραματικών Σχολών, αυτή η ενημέρωση τους δίνεται κατά την εγγραφή τους σε αυτές.
Η Ανώτερη βαθμίδα στην οποία υπάγονται οι σχολές αυτές έδινε τη δυνατότητα στους αποφοίτους:
-να ασκήσουν την τέχνη τους και να τη διδάξουν.
-να μπορούν να δώσουν κατατακτήριες εξετάσεις για την εισαγωγή τους σε σχολές Ανώτατης εκπαίδευσης.
-να διεκδικήσουν με τον τίτλο σπουδών τους διοικητικές θέσεις σε καλλιτεχνικούς οργανισμούς βαθμολογούμενοι αντίστοιχα με τον τίτλο αυτό και έχοντας μισθό αποφοίτου Τ.Ε. (Τεχνολογικής Εκπαίδευσης
Τι συνέβη το 2003:
Από το 2003 η Ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης καταργήθηκε και τα ΤΕΙ μετατρέπονται σε Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΤΕΙ).
Με αυτήν την κατάργηση ο ΕΟΠΠΕΠ (Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού) σταματά τη χορήγηση ισοτιμίας στα διπλώματα αποφοίτων των (τριετούς φοίτησης) Εποπτευόμενων Ανώτερων Δραματικών Σχολών και οι απόφοιτοι των Δραματικών Σχολών δεν μπορούν να κάνουν π.χ. μεταπτυχιακές σπουδές ούτε και να δώσουν κατατακτήριες εξετάσεις για άλλη σχολή, τα διπλώματά τους δεν έχουν ισχύ πια και οι ίδιοι βρίσκονται στο κέντρο μιας μαύρης τρύπας που όσο πάει και μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο.
Αυτά τα διπλώματα ωστόσο εξακολουθούν να θεωρούνται και να υπογράφονται ως “Ανώτερα” (τρίτης βαθμίδας), με σφραγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ δεν έχουν καμία τέτοια ισχύ, σε καμία περίπτωση εδώ και 20 χρόνια.
Το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα 85/2022
Το πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022, με τίτλο «καθορισμός προσόντων διορισμού σε φορείς του Δημοσίου (Προσοντολόγιο-Κλαδολόγιο)», που υπογράφηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, πρώτον έρχεται σε αντίφαση με τον ισχύοντα νόμο λειτουργίας ιδιωτικών και δημόσιων δραματικών σχολών, που συνεχίζει να τις κατατάσσει στην ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης.
Δεύτερον υποβαθμίζει τόσο την αξία της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης όσο και τον ίδιο τον ρόλο του Υπουργείου Πολιτισμού που την εποπτεύει, εφόσον κατατάσσει αυτήν πλέον στην κατηγορία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ΔΕ (λύκειο).
Δικαίως οι σπουδαστές και οι απόφοιτοι λοιπόν των ιστορικών Δραματικών Σχολών του Εθνικού Θεάτρου, του ΚΘΒΕ, του Θεάτρου Τέχνης αλλά και των υπόλοιπων Δραματικών Σχολών ιδιωτικού δικαίου, διερωτώνται πώς είναι δυνατόν η θεατρική εκπαίδευση σε ένα ΙΕΚ να θεωρείται ανώτερη από τη δική τους τριετή επίπονη και απαιτητική εκπαίδευση.
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Γνωρίζουμε ότι το Π.Δ. 85/2022 που υπέγραψε η προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αναφέρεται σε ένα προσοντολόγιο πρόσληψης στο Δημόσιο και σε τίποτα παραπάνω.
Η προχειρότητα η οποία το περιβάλλει όμως αποδείχθηκε με την νομοθετική ρύθμιση-διόρθωση που υποσχέθηκε ο Πρωθυπουργός αλλά έγινε τελικά ΚΥΑ που δεν περνά από την Βουλή (ισχύει με την υπογραφή και δημοσίευσή της σε ΦΕΚ) και φυσικά είναι υποδεέστερη από έναν νόμο ή το ίδιο το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα και προσβάλλεται εύκολα.
Και ούτε φυσικά οι μαζικές κινητοποιήσεις των καλλιτεχνών, των σπουδαστών και οι επίσης μαζικές παραιτήσεις των καθηγητών των Δραματικών Σχολών είχαν στόχο τα επιπλέον 179 ευρώ που προβλέπει η ΚΥΑ σε πιθανή πρόσληψη καλλιτέχνη στο δημόσιο.
Είναι δυστυχώς άλλο ένα layer, αλλά ένα επίστρωμα λάθους στην επικάλυψη των προηγούμενων λαθών που απλώς διογκώνουν κι άλλο το πρόβλημα.
Το πρόβλημα αυτό δεν είναι οικονομικό, είναι φυσικά ηθικό αλλά είναι κυρίως ζωτικό.
Το Π.Δ. 85/2022, με την προχειρότητα με την οποία αντιμετώπισε τους καλλιτέχνες της χώρας, έφερε στο φως το τεράστιο πρόβλημα της αρρύθμιστης, της αταξινόμητης καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Γνωρίζουμε ότι ο Πρωθυπουργός απέκλεισε την ταξινόμησή μας ως ΤΕ (τεχνολογικής εκπαίδευσης) μέσα από όλους τους υπόλοιπους κωδικούς-ακρωνύμια (ΠΕ, ΔΕ, ΥΕ κλπ) και πολύ καλά κάνει.
ΣΑΣ ΘΕΤΩ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ:
-Είστε διατεθειμένος να γυρίσουμε πίσω, σπάζοντας όλες τις επικαλύψεις παθογένειας και λαθών, όλα τα layers του παρελθόντος και να δημιουργήσετε την ΚΕ (Καλλιτεχνική Εκπαίδευση) και ό,τι αυτή θα περιλαμβάνει, ειδικώς για τους καλλιτέχνες της χώρας με εκπαιδευτικά προσόντα επιπέδου 5 όπως ορίζει ο νόμος;
Η δημιουργία της κατηγορίας ΚΕ είναι πιο επιβεβλημένη από ποτέ. Είναι το άγιο δισκοπότηρο των ανθρώπων του πολιτισμού, στη χώρα που τον γέννησε.
-Με απόλυτα ειλικρινή διάθεση απέναντί σας, είστε διατεθειμένος να συνεργαστείτε μαζί μας προς αυτή τη λύση; Εμείς οι τρεις ενεργοί καλλιτέχνες του Κοινοβουλίου, Διαμαντής Καραναστάσης (ηθοποιός, κινηματογραφιστής, εκφωνητής, παραγωγός), Σπύρος Μπιμπίλας (ηθοποιός, εκφωνητής, Πρόεδρος ΣΕΗ), Τζώρτζια Κεφαλά (τραγουδίστρια, ΜΠΛΕ) διατηρούμε σχέσεις μεγάλου σεβασμού, εκτίμησης και συνεργασίας με επαγγελματίες του χώρου εργασίας μας, θέλουμε να βοηθήσουμε αλλά και είμαστε στη διάθεσή σας ώστε να επικοινωνήσουμε με θεσμικούς παράγοντες, φορείς, σωματεία, διακεκριμένους καλλιτέχνες και συνεργάτες, ώστε να καταφέρουμε οι παραστατικές τέχνες να αναγνωριστούν όπως τους αξίζει, όπως φυσικά αξίζει και στην τέχνη του κινηματογράφου που έχει επίσης αναδείξει τη χώρα μας, με αναρίθμητες διακρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
Με αναγνώριση πριν το 2003 (όπως ήδη ισχύει), από το 2003 (όπως δεν ισχύει) αλλά και στο μέλλον, παράλληλα φυσικά με την Ακαδημία Τεχνών που έχετε εξαγγείλει για τις παραστατικές τέχνες κυβερνητικά και ελπίζουμε να υλοποιηθεί.
Γνωρίζουμε για τις επιτροπές που έχουν συσταθεί αλλά επιτρέψτε μας να γνωρίζουμε επίσης από την εμπειρία μας ότι οι επιτροπές στη χώρα μας, κατά κανόνα, παρατείνουν απλώς τα προβλήματα για μήνες ή χρόνια και συνήθως τα διογκώνουν.
Υπάρχει πολλή και σύνθετη δουλειά μπροστά μας αλλά μπορούμε να βοηθήσουμε ώστε να προχωρήσει βήμα-βήμα αυτή η μεγάλη τομή στην καλλιτεχνική εκπαίδευση της χώρας μας».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
