8 ερωτήσεις για να έρθεις πιο κοντά στο παιδί σου

Το να μεγαλώνεις ένα παιδί δεν είναι sprint, είναι μαραθώνιος. Και δεν έχει μόνο γρήγορα παπούτσια, έχει και στάσεις, και αέρα αντίθετο και μια φωνούλα που, όσο μεγαλώνει, λέει πιο σπάνια «θέλω να σου πω κάτι». Μπορεί να είσαι παρών σε όλα τα σημαντικά, να θυμάσαι τι τάπερ πήρε στο σχολείο και ποιος φίλος τον πλήγωσε στην πρώτη δημοτικού, αλλά αυτό δε σημαίνει πως ξέρεις ποιος είναι το παιδί σου. Όχι μόνο τι του αρέσει, αλλά τι σκέφτεται, τι νιώθει, τι ελπίζει. Αν δεν ξεκλέψεις λίγα λεπτά για ουσιαστικές ερωτήσεις, υπάρχει ο κίνδυνος να νομίζεις πως μεγαλώνεις ένα παιδί που ξέρεις απ’ έξω, ενώ στην πραγματικότητα έχεις απέναντί σου έναν μικρό άνθρωπο που περιμένει να τον ανακαλύψεις.

Τι σε κάνει χαρούμενο;

Μην αρκεστείς στο «όταν παίζω» ή «όταν με αφήνεις να φάω πατατάκια». Βοήθησέ το να πάει πιο βαθιά. Τι από όλα αυτά του φτιάχνει τη διάθεση; Τι το κάνει να νιώθει πλήρες; Όταν ξέρεις τι δίνει χαρά στο παιδί σου, μπορείς να του τη δίνεις συνειδητά, όχι κατά λάθος. Είτε είναι ένα μουσικό όργανο, είτε ένα καταφύγιο από κουβέρτες, είτε μια ώρα σιωπής με ζωγραφική, η χαρά δεν είναι πολυτέλεια. Είναι τρόπος να χτίσεις μια σταθερή σχέση μαζί του.

Τι σε φοβίζει;

Όλα τα παιδιά έχουν φόβους. Δεν είναι όλοι τους λογικοί, ούτε όλοι τους εύκολοι στην αντιμετώπιση. Αλλά είναι όλοι σημαντικοί. Αν δεν τους ξέρεις, πώς θα σταθείς δίπλα του; Ρώτησέ το, όχι με διάθεση να του «πάρεις» τον φόβο, αλλά για να τον αναγνωρίσεις. Για να δείξεις πως είσαι εκεί, ακόμα και για όσα δεν καταλαβαίνεις πλήρως.

Ποιον θαυμάζεις;

Ο ήρωας ενός παιδιού λέει πολλά για τον εαυτό του. Είναι κάποιος δυνατός, ευγενικός, αστείος, ανεξάρτητος; Είναι μια φανταστική φιγούρα ή ένας δάσκαλος, ένας θείος, ένας YouTuber; Από εκεί καταλαβαίνεις τι αξίες του κάνουν κλικ. Κι αν μιλήσεις μαζί του για αυτά τα πρότυπα, έχεις την ευκαιρία να συνδέσεις τον θαυμασμό με τον χαρακτήρα του, με τον τρόπο που βλέπει τον κόσμο.

Πώς φαντάζεσαι το μέλλον;

Κάποιες φορές τα παιδιά σκέφτονται το αύριο πιο ξεκάθαρα από τους μεγάλους. Μπορεί να έχουν όνειρα, στόχους ή απλώς μια εικόνα για το πού θα ήθελαν να είναι. Δεν έχει σημασία αν αλλάζουν κάθε δύο εβδομάδες. Το σημαντικό είναι να ξέρεις πού ταξιδεύει το μυαλό τους. Και να μπορείς να τα βοηθήσεις να φτιάξουν τη διαδρομή, όχι μόνο να ονειρεύονται τον προορισμό.

Πώς νιώθεις για το σχολείο;

Ρώτα το τακτικά και με πραγματικό ενδιαφέρον. Το σχολείο δεν είναι μόνο μαθηματικά και εκθέσεις. Είναι φιλίες, συγκρούσεις, πίεση, απογοήτευση και νίκες. Αν δεν ξέρεις πώς βιώνει την καθημερινότητά του εκεί, χάνεις το μισό του εαυτού του. Μην περιμένεις να σου πει μόνο του. Κάνε εσύ το πρώτο βήμα με μια απλή, ανοιχτή ερώτηση.

Τι θα ήθελες να μάθεις;

Μπορεί να μη σου πει ποτέ ότι θέλει να μάθει σκάκι ή να μάθει να ράβει, αν δεν του δώσεις τον χώρο να το εκφράσει. Η περιέργεια ενός παιδιού είναι χρυσάφι. Κι εσύ, αντί για θησαυροφύλακας, μπορείς να είσαι ο συνοδοιπόρος του. Όχι για να γίνει τέλειο, αλλά για να γίνει ο εαυτός του.

Πώς αντιδράς όταν κάτι είναι δύσκολο;

Αυτή η ερώτηση δεν είναι κουβέντα για ψυχολογία. Είναι τρόπος να δεις πώς βλέπει τον εαυτό του. Πότε τα παρατάει, πότε παλεύει, πότε ζητάει βοήθεια. Αν μάθεις πώς λειτουργεί, μπορείς να του δείξεις τρόπους να δυναμώνει, χωρίς να το πιέζεις ή να το κρίνεις.

Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να ξέρω για σένα;

Άφησέ το ανοιχτό. Ίσως να μη σου απαντήσει αμέσως. Ίσως να σου πει κάτι φαινομενικά ασήμαντο. Αλλά δείχνει ότι είσαι διαθέσιμος. Ότι μπορεί να σου μιλήσει για τα μικρά, ώστε να σου μιλήσει και για τα μεγάλα όταν έρθει η ώρα.

Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, τόσο λιγότερο μας λένε τα πάντα. Αυτό δε σημαίνει ότι απομακρύνονται, σημαίνει ότι χρειάζονται νέους τρόπους επικοινωνίας. Ερωτήσεις με νόημα, χρόνο χωρίς βιασύνη, ακρόαση χωρίς διόρθωση. Αν το κάνεις συνήθεια, θα έχεις πάντα το «μέσα» του παιδιού σου ανοιχτό. Όχι γιατί είσαι ο τέλειος γονιός, αλλά γιατί είσαι εκεί. Και τελικά, αυτό είναι που μένει.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock