«Διαζύγιο» με τους γονείς: Το αυξανόμενο φαινόμενο της αποξένωσης

Μπορεί να μη γράφεται σε χαρτί και να μη χρειάζεται δικηγόρο, αλλά το “διαζύγιο” ανάμεσα σε ενήλικα παιδιά και γονείς είναι υπαρκτό και, όπως δείχνουν οι έρευνες, όλο και πιο συχνό. Δε μιλάμε για έναν καβγά ή για μια περίοδο ψυχρότητας, αλλά για πλήρη απομάκρυνση, όπου το παιδί επιλέγει να κόψει κάθε επαφή για να προστατεύσει τον εαυτό του. Αν σου φαίνεται υπερβολικό, σκέψου πως στις ΗΠΑ περίπου ένας στους τέσσερις ενήλικες δηλώνει αποξενωμένος από έναν γονιό του. Και, ναι, πολλές φορές πίσω από αυτή την απόφαση δεν υπάρχει μόνο θυμός, αλλά βαθιά ανάγκη για ισορροπία.

Όταν η αγάπη δεν ήταν αρκετή

Οι περισσότεροι άνθρωποι που φτάνουν σε αυτή τη ρήξη δεν το κάνουν ξαφνικά. Συνήθως, πρόκειται για χρόνια συσσωρευμένων πληγών. Παιδικά βιώματα που δεν ειπώθηκαν ποτέ δυνατά, έλλειψη συναισθηματικής στήριξης, λόγια που πλήγωσαν περισσότερο απ’ όσο φαινόταν τότε. Άλλοι ένιωσαν ότι δεν αγαπήθηκαν αρκετά, άλλοι ότι δεν τους είδαν ποτέ ως ενήλικες. Πολλοί γονείς μεγαλώνουν τα παιδιά τους μέσα σε μια εποχή που δεν “επέτρεπε” την τρυφερότητα και τη συναισθηματική εγγύτητα, κι αυτό αφήνει κενά που δεν καλύπτονται εύκολα. Ακόμα κι αν δεν υπήρξε κακοποίηση ή παραμέληση, η αίσθηση ότι “δε με βλέπουν, δε με ακούν” μπορεί να γίνει ασήκωτη.

Όταν οι αξίες και οι ζωές τραβούν διαφορετικούς δρόμους

Αν έχεις ποτέ ακούσει το “εμείς δε σε μεγαλώσαμε έτσι”, τότε ξέρεις πόσο δύσκολο είναι για έναν γονιό να δεχτεί ότι το παιδί του διαλέγει δικό του δρόμο. Διαφορετικές πολιτικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, επιλογές συντρόφου, τρόπος ζωής ή ακόμα και η στάση απέναντι στην ανατροφή των εγγονιών μπορεί να γίνουν αιτίες σύγκρουσης. Οι γονείς δυσκολεύονται να αποδεχτούν ότι το παιδί δεν είναι πια “το παιδί τους”, αλλά ένας ενήλικας που χτίζει τη δική του ταυτότητα. Και τότε, κάθε παρατήρηση ή “καλοπροαίρετη” συμβουλή μπορεί να μοιάζει με έλεγχο.

Όταν το τοξικό βαραίνει περισσότερο από τη συγγένεια

Ο όρος “τοξικός” ακούγεται συχνά, αλλά εδώ παίρνει την πιο σκληρή του μορφή. Κάποιες σχέσεις με τους γονείς δεν είναι απλώς δύσκολες, είναι ψυχοφθόρες. Υπερβολική κριτική, συναισθηματικοί εκβιασμοί, συνεχής γκρίνια ή χειριστική συμπεριφορά κάνουν το παιδί να αισθάνεται ότι δεν έχει χώρο να αναπνεύσει. Όταν αυτό επαναλαμβάνεται για χρόνια, η απομάκρυνση γίνεται πράξη αυτοπροστασίας. Δεν είναι απόρριψη, είναι όριο. Και όσο κι αν πονάει, πολλές φορές είναι ο μόνος τρόπος να σπάσει ένας φαύλος κύκλος που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Μπορεί μια τέτοια σχέση να ξαναχτιστεί; Σε κάποιες περιπτώσεις, ναι. Χρειάζεται χρόνος, καλή θέληση και, κυρίως, ειλικρίνεια. Πολλές φορές οι γονείς που προσπαθούν να επανασυνδεθούν εστιάζουν στα εγγόνια, παρακαλώντας να “μην τα στερηθούν”. Όμως η ουσία δεν είναι εκεί. Η αληθινή επανένωση ξεκινά όταν οι δύο πλευρές μιλούν ανοιχτά για τα συναισθήματά τους, χωρίς να ψάχνουν ποιος φταίει, αλλά τι μπορεί να αλλάξει.

Ίσως τελικά το “διαζύγιο” με τους γονείς να μην είναι πάντα το τέλος, αλλά ένα σκληρό διάλειμμα που οδηγεί σε κάτι πιο ώριμο και ειλικρινές. Μπορεί να μην υπάρχει επίσημο έγγραφο ή υπογραφή, όμως υπάρχει μια ξεκάθαρη απόφαση: να προστατεύεις τον εαυτό σου και την ψυχική σου ηρεμία. Κι αν κάποτε υπάρξει χώρος για επανασύνδεση, ας είναι πάνω σε νέο έδαφος, εκεί όπου δε χωράνε ενοχές, μόνο αλήθεια.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock