Hurried Child Syndrome: Οι συνέπειες όταν τα παιδιά πιέζονται να μεγαλώσουν νωρίτερα

Έχεις παρατηρήσει ποτέ πόσο εύκολα η παιδική ηλικία χάνεται μέσα στην πίεση για επίδοση και δραστηριότητες; Ζούμε σε μια εποχή που τα παιδιά μας τρέχουν από το πρωί μέχρι το βράδυ, γεμάτα μαθήματα, εξωσχολικά και άγχη που κανονικά θα έπρεπε να ανήκουν στον κόσμο των ενηλίκων. Το λεγόμενο Hurried Child Syndrome δεν είναι μια νέα εφεύρεση, αλλά ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη βιασύνη με την οποία σπρώχνουμε τα παιδιά να μεγαλώσουν. Και όσο κι αν οι προθέσεις μας είναι καλές, η αλήθεια είναι πως αυτή η βιασύνη μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες.

Τι είναι το Hurried Child Syndrome

Ο όρος περιγράφει την κατάσταση όπου τα παιδιά αναγκάζονται να λειτουργούν πέρα από την ηλικία και την ωριμότητά τους. Αυτό σημαίνει ότι αντί να παίζουν και να ανακαλύπτουν τον κόσμο με τον δικό τους ρυθμό, φορτώνονται με ευθύνες, άγχη και απαιτήσεις που δεν είναι δικές τους. Από εντατικά φροντιστήρια μέχρι ατελείωτες ώρες σε αθλητικές ομάδες, το παιδί μπαίνει σε μια κούρσα χωρίς τερματισμό. Μπορεί στην αρχή να φαίνεται πως κερδίζει “προβάδισμα”, όμως το τίμημα είναι συχνά άγχος, μειωμένη αυτοεκτίμηση και ακόμη και τάσεις κατάθλιψης.

Πώς ξεκινάει η πίεση

Το πιο ανησυχητικό είναι πως όλα αυτά μπορούν να ξεκινήσουν πολύ νωρίς, ακόμη και στην προσχολική ηλικία. Γονείς που γεμίζουν το πρόγραμμα ενός τρίχρονου με ξένες γλώσσες, μουσική και αθλητικά, πιστεύοντας ότι του ανοίγουν δρόμους, τελικά του στερούν τον αυθορμητισμό. Ένα παιδί χρειάζεται ελεύθερο παιχνίδι, φαντασία και χρόνο για να χτίσει κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες. Αντί για αυτά, βρίσκεται συχνά εγκλωβισμένο σε έναν μικρό “εργασιακό” κόσμο, με deadlines και απαιτήσεις που το εξαντλούν.

Οι εξωτερικές πιέσεις που δεν βλέπουμε

Δεν είναι μόνο η δική μας αγωνία που οδηγεί σε αυτό το φαινόμενο. Τα σχολεία γίνονται όλο και πιο ανταγωνιστικά, τα social media μας δείχνουν συνεχώς τι κάνουν τα παιδιά των άλλων και οι κοινωνικές νόρμες μας υπενθυμίζουν ότι “αν δεν ξεκινήσει νωρίς, θα μείνει πίσω”. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η οικονομική πίεση, που συχνά μας σπρώχνει να γεμίζουμε τα απογεύματα με οργανωμένες δραστηριότητες, απλώς για να ξέρουμε ότι το παιδί μας είναι απασχολημένο και “παραγωγικό”. Όμως πίσω από την εικόνα της επιτυχίας, μπορεί να κρύβεται ένα παιδί κουρασμένο, ανήσυχο και χωρίς χώρο να αναπνεύσει.

Πώς μπορείς να το αποφύγεις

Η λύση δε βρίσκεται στο να αφήνεις τα πάντα στην τύχη, αλλά στο να δίνεις στο παιδί σου χώρο να είναι παιδί. Αυτό σημαίνει περισσότερο ελεύθερο παιχνίδι, λιγότερη πίεση για τέλεια επίδοση και περισσότερη αποδοχή στα λάθη του. Ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, όπου η ξεκούραση είναι εξίσου σημαντική με την προσπάθεια, μπορεί να κάνει τη διαφορά. Επίσης, το να περιορίσεις την υπερβολική έκθεση στην τεχνολογία βοηθά να ανακαλύψει το παιδί τον κόσμο με τις δικές του αισθήσεις. Και ίσως το πιο ουσιαστικό είναι να του δώσεις το δικαίωμα να επιλέγει τι το ενδιαφέρει πραγματικά, αντί να του επιβάλλεις στόχους που δεν είναι δικοί του.

Το να μεγαλώνεις παιδιά δεν είναι αγώνας ταχύτητας, αλλά μια διαδρομή με στροφές, στάσεις και μικρές χαρές. Όταν τους δίνεις τον χρόνο να απολαύσουν την παιδικότητά τους, τους χαρίζεις το πιο σημαντικό εφόδιο για το μέλλον τους: την ψυχική ανθεκτικότητα και τη σιγουριά ότι αξίζουν γι’ αυτό που είναι, όχι μόνο για όσα καταφέρνουν.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock