Ξένοι και παιδιά: Γιατί το «μη μιλάς σε αγνώστους» δεν αρκεί πια

Έχεις ακούσει την κλασική φράση “μη μιλάς σε αγνώστους” που επαναλαμβάνεται από γενιά σε γενιά, σαν οδηγία ασφαλείας που μοιάζει αυτονόητη. Όμως η αλήθεια είναι πως σήμερα ο κόσμος που μεγαλώνουν τα παιδιά μας είναι πιο περίπλοκος. Από τη μια θέλουμε να είναι κοινωνικά, να μάθουν να ζητούν βοήθεια ή να μιλούν με έναν γιατρό ή έναν δάσκαλο, από την άλλη δε θέλουμε να γίνουν υπερβολικά ανοιχτά και να κινδυνεύσουν. Αν το καλοσκεφτείς, η συμβουλή αυτή δεν καλύπτει πια τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών και ίσως τελικά να τους δίνει μια μισή αλήθεια.

Ξένος δε σημαίνει πάντα κίδυνος

Αν πεις σε ένα παιδί να μη μιλά ποτέ σε αγνώστους, πώς θα ζητήσει βοήθεια αν χαθεί σε ένα εμπορικό κέντρο ή αν χτυπήσει και χρειαστεί να βρει υποστήριξη; Οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι σημαντικό να μάθει να ξεχωρίζει πότε μπορεί να μιλήσει και πότε όχι. Ένας δάσκαλος, ένας γιατρός ή ένας αστυνομικός ξεκινά ως ξένος, αλλά πρέπει να μπορεί να τον εμπιστευτεί. Αυτό που έχει σημασία είναι να καταλάβει ότι άλλο είναι να πεις “γεια” σε κάποιον παρουσία του γονιού σου και άλλο να ακολουθήσεις έναν άγνωστο που σου ζητάει να πας μαζί του.

Μαθαίνοντας όρια χωρίς φόβο

Το κλειδί είναι η ισορροπία. Δε θέλεις το παιδί να μεγαλώσει φοβισμένο, αλλά να μάθει τα όριά του. Αν του δώσεις απτά παραδείγματα, όπως “οι μεγάλοι δε ζητάνε βοήθεια από παιδιά” ή “δεν παίρνεις ποτέ τίποτα από κάποιον που δε ξέρεις χωρίς εμένα”, τότε το εξοπλίζεις με πρακτικές γνώσεις. Η εμπιστοσύνη στο ένστικτο είναι επίσης σημαντική. Αν δει κάτι που δεν του φαίνεται σωστό, πρέπει να ξέρει ότι μπορεί να το πει και να απομακρυνθεί χωρίς να ανησυχεί για το αν θα φανεί αγενές.

Όταν η ευγένεια δεν είναι υποχρέωση

Πολλές φορές πιέζουμε τα παιδιά να είναι πάντα ευγενικά, να απαντούν χαμογελαστά και να χαιρετούν. Όμως δε χρειάζεται να μπαίνουν σε μια συζήτηση μόνο και μόνο επειδή κάποιος το περιμένει. Το να μάθουν ότι μπορούν να πουν “όχι” ή να απομακρυνθούν είναι ένα πολύτιμο μάθημα ζωής. Μπορείς ακόμη να έχετε μια οικογενειακή “μυστική λέξη” που να τη χρησιμοποιεί το παιδί όταν νιώθει άβολα, ώστε να καταλαβαίνεις αμέσως ότι χρειάζεται στήριξη. Έτσι καταλαβαίνει ότι έχει πάντα επιλογή και ότι η ασφάλεια μπαίνει πάνω από την ευγένεια.

Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να κλείσουμε τα παιδιά μας σε γυάλα. Ούτε θέλουμε να γίνουν αντικοινωνικά. Αυτό που μπορούμε όμως να κάνουμε είναι να τους δώσουμε τα σωστά εργαλεία για να κινηθούν στον κόσμο, να ξέρουν πώς να φιλτράρουν τις καταστάσεις και να εμπιστεύονται το ένστικτό τους. Το “μη μιλάς σε αγνώστους” μπορεί να ήταν αρκετό κάποτε, όμως σήμερα χρειάζεται να δίνεις περισσότερα παραδείγματα, περισσότερη καθοδήγηση και, κυρίως, περισσότερη εμπιστοσύνη στο παιδί σου. Έτσι θα νιώθει ασφαλές, χωρίς να χάνει τη χαρά της επικοινωνίας.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock