«Μαμά, είμαι θυμωμένος» – Κι αυτό είναι εντάξει!

Ο θυμός είναι από τα πιο παρεξηγημένα συναισθήματα, ειδικά όταν τον βλέπεις να ξεσπά μέσα από ένα μικρό παιδί με μάτια που πετάνε σπίθες και φωνές που σπάνε τα νεύρα σου. Κι όμως, όσο κι αν σου φαίνεται δύσκολο τη στιγμή εκείνη, ο θυμός του παιδιού σου είναι κάτι φυσιολογικό, υγιές και –πίστεψέ με– απαραίτητο για να μάθει να διαχειρίζεται τον εαυτό του. Το ζήτημα δεν είναι να του μάθεις να μη θυμώνει, αλλά να του δείξεις πώς να θυμώνει χωρίς να πληγώνει τον εαυτό του ή τους άλλους.

Όταν το μικρό ηφαίστειο εκρήγνυται

Τα παιδιά, και ειδικά τα νήπια, δεν έχουν ακόμη τον «εξοπλισμό» για να ελέγξουν τις εκρήξεις τους. Ο εγκέφαλός τους είναι προγραμματισμένος να νιώθει έντονα, αλλά όχι να βάζει φρένο στα συναισθήματα. Έτσι, ένα απλό «όχι» ή ένα σπασμένο μπισκότο μπορεί να φαντάζει στο μυαλουδάκι τους σαν το τέλος του κόσμου. Γι’ αυτό, πριν μπεις στη διαδικασία να του ζητήσεις να «ηρεμήσει», θυμήσου ότι δεν μπορεί ακόμα να το κάνει μόνο του. Ο ρόλος σου είναι να είσαι εκεί, να του δείξεις πώς μοιάζει η ηρεμία. Να το βοηθήσεις να καταλάβει τι νιώθει, να του βάλεις λέξεις σε αυτό το χάος.

Η δύναμη της συν-ρύθμισης

Το πιο σημαντικό εργαλείο που έχεις δεν είναι η αυστηρότητα ούτε η λογική, αλλά η σύνδεση. Όταν το παιδί σου θυμώνει, το νευρικό του σύστημα ανεβαίνει στο κόκκινο. Αν σε δει να φωνάζεις, το μόνο που θα καταλάβει είναι ότι ο θυμός είναι επικίνδυνος. Αν όμως σε δει να μένεις ήρεμη, να το αγγίζεις, να του μιλάς με σταθερή φωνή, τότε μαθαίνει μέσα από εσένα τι σημαίνει αυτορρύθμιση. Αυτή η διαδικασία λέγεται «συν-ρύθμιση» και είναι η βάση για να μάθει κάποια στιγμή να διαχειρίζεται μόνο του τα συναισθήματά του. Μπορείς, για παράδειγμα, να του πεις «άκου την καρδιά σου πώς χτυπά» ή να πάρετε μαζί βαθιές ανάσες. Μικρά βήματα που σιγά σιγά μαθαίνουν στο παιδί ότι ο θυμός δεν είναι κάτι να φοβάται, αλλά κάτι που μπορεί να περάσει.

Δώσε του χώρο να θυμώσει

Όσο κι αν σε τρελαίνει να το βλέπεις να φωνάζει ή να χτυπά τα πόδια του, προσπάθησε να μην του κόψεις το συναίσθημα στη ρίζα. Το «μην θυμώνεις» είναι σαν να του λες «μη νιώθεις». Κι αυτό το μήνυμα, αν επαναληφθεί αρκετές φορές, γίνεται εσωτερική φωνή που το ακολουθεί για χρόνια. Αντί να το απορρίψεις, επιβεβαίωσε αυτό που νιώθει: «Σε βλέπω που είσαι θυμωμένος γιατί δεν πήρες αυτό που ήθελες. Είναι δύσκολο». Όταν αποδεχτείς τον θυμό του χωρίς να τον εγκρίνεις τυφλά, το παιδί νιώθει ασφαλές. Μαθαίνει ότι μπορεί να εκφράζεται χωρίς να φοβάται την απόρριψη. Και το πιο ωραίο; Μαθαίνει πως κάθε συναίσθημα έχει αρχή, μέση και τέλος, όπως κι η καταιγίδα που στο τέλος πάντα σταματά.

Ο θυμός ενός παιδιού είναι η κραυγή του για βοήθεια, όχι για τιμωρία. Θέλει να το βοηθήσεις να μεταφράσει όσα δε μπορεί να πει με λόγια. Με τον καιρό, και με τη δική σου υπομονή, θα μάθει ότι μπορεί να θυμώνει, να εκφράζεται, να ξαναβρίσκει την ηρεμία του. Και τότε, μέσα από σένα, θα μάθει και κάτι πολύ πιο βαθύ: πως όλα τα συναισθήματα χωράνε στη σχέση σας, χωρίς φόβο και χωρίς ντροπή. Γιατί ο θυμός, όπως κι η αγάπη, είναι απλώς ένα ακόμα κομμάτι του να είσαι άνθρωπος.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock