Παιδική όραση: Τέσσερις μύθοι που καταρρίπτονται και γιατί να τους παραβλέψεις

“Τα παιδιά και… τα μάτια σου”! Αυτή είναι η σκέψη που έχεις συνεχώς στο μυαλό σου όταν είσαι μητέρα και το ίδιο ισχύει, προφανώς, για κάθε γονέα. Κάποια στιγμή, όμως, θα χρειαστεί να αλλάξεις το ένα σκέλος της πρότασης και να τη διαμορφώσεις ως “Τα παιδιά και τα μάτια τους”, αν θέλεις να προλάβεις δυσκολίες και προβλήματα στην όρασή τους, αλλά και τα δυσμενή αποτελέσματα που μπορεί να προκαλέσει μελλοντικά η αργοπορημένη παρέμβαση. Η αλήθεια είναι πως τα παιδιά είναι κακοί… συνομιλητές, μιας και οι γλωσσικές και εκφραστικές ικανότητές τους αναπτύσσονται αργά και σταθερά καθώς μεγαλώνουν. Επομένως, η κύρια δυσκολία που αντιμετωπίζει κάθε γονιός είναι πως το παιδί του δεν μπορεί να επικοινωνήσει από μικρή ηλικία την προβληματική όρασή του. Αν σε αυτό προσθέσεις και το γεγονός πως το παιδί (ακριβώς λόγω της ηλικίας του) δεν είναι σε θέση να αναγνωρίζει ποια είναι η ορθή όραση και ποια η προβληματική ή πώς βλέπει ο υπόλοιπος κόσμος, τότε αντιλαμβάνεσαι πως η πρόληψη είναι ο καλύτερος σύμμαχος σε αυτή την ηλικία!

Το πρόβλημα με τις οφθαλμολογικές παθήσεις και τα παιδιά είναι από τη μία το επικοινωνιακό και εμπειρικό χάσμα που αναπόφευκτα υπάρχει κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, καθώς και το γεγονός πως όταν πλέον το εκάστοτε παιδί αρχίζει να δείχνει “σημάδια” ενόχλησης, δυσκολίας και προσπάθειας (για να δει), συνήθως είναι αργά για να διορθωθεί πλήρως το πρόβλημα. Η λύση είναι εύκολη, αφού το μόνο που χρειάζεται ουσιαστικά είναι να προσπεράσει ο κάθε γονιός την λογική που επικρατεί έως τώρα και η οποία θέλει τα παιδιά να επισκέπτονται τον οφθαλμίατρο-οπτομέτρη μόνο εφόσον έχουν παρουσιάσει προβλήματα στην όρασή τους! Υπάρχουν, όμως, και άλλοι μύθοι που επικρατούν εκεί έξω και αξίζει να ξεπεραστούν, ώστε τα παιδιά να δέχονται άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση για καλύτερη όραση! Μάλιστα, ο Αμερικανικός Σύλλογος Οπτομετρών και ο Πρόεδρός του, Dr. Christopher Quinn, φρόντισαν να παρέχουν έναν “κατάλογο” με τους μύθους και τις πραγματικότητες γύρω από την παιδική όραση και την έγκαιρη διάγνωση των προβλημάτων:

Μύθος #1: “Αν το παιδί δεν δυσκολεύεται, δεν χρειάζεται οφθαλμίατρο”
“Εάν το παιδί δεν παρουσιάζει οποιαδήποτε συμπεριφορά που να υποδεικνύει πως έχει προβλήματα στην όρασή του, οι περισσότεροι γονείς θεωρούν πως όλα είναι εντάξει” επισημαίνει ο Dr. Quinn, εξηγώντας πως αυτό είναι το βασικό πρόβλημα, μιας και οι άνθρωποι έχουν δύο μάτια: “Μία από τις πιο συχνές παθήσεις είναι η αμβλυωπία, κατά την οποία μόνο ο ένας οφθαλμός δεν έχει καλή όραση. Ωστόσο, όταν υπάρχει πρόβλημα μόνο στο ένα μάτι, τα παιδιά δεν παρουσιάζουν κάποια ιδιαίτερη συμπεριφορά, μιας και συνεχίζουν να βλέπουν με το ‘καλό’ μάτι τους”. Αυτό σημαίνει πως το πρόβλημα παραμένει χωρίς αντιμετώπιση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ όσο χρειάζεται!

Μύθος #2: “Τα περισσότερα προβλήματα όρασης χρειάζονται γυαλιά”
Οι περισσότεροι γονείς όταν σκέφτονται τα προβλήματα όρασης, το μυαλό τους πηγαίνει σε τρις πολύ συγκεκριμένες παθήσεις: μυωπία, αστιγματισμός και πρεσβυωπία. Αυτά, όμως, δεν είναι τα μοναδικά ζητήματα που εντοπίζονται στον οφθαλμό: “Υπάρχουν πολλά περισσότερα πράγματα που μπορούν ενδεχομένως να ζημιώσουν την παιδική όραση, απ’ ό,τι αποκαλείται ‘διαθλαστική ανωμαλία’. Εξίσου σημαντική είναι η ικανότητα του οπτικού συστήματος να λειτουργεί άψογα” εξηγεί ο Dr. Quinn. Για αυτό, άλλωστε, ο οφθαλμίατρος εξετάζει πολλά περισσότερα από την απλή ικανότητα του παιδιού να βλέπει. Μετρούν επίσης το δείκτη βάθους, τον τρόπο με τον οποίο τα μάτια κινούνται και συντονίζονται μεταξύ τους, καθώς και πώς προσαρμόζονται στις αλλαγές από την κοντινή στη μακρινή όραση. Μάλιστα, τα προβλήματα σε αυτούς τους τομείς μπορούν να αντιμετωπιστούν εάν διαγνωστούν εγκαίρως!

Μύθος #3: “Οι ασκήσεις των ματιών θεραπεύουν τα προβλήματα”
Μία από τις πιο κακές συμβουλές που θα μπορούσε κανείς να δώσει και όχι γιατί δεν θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική, αλλά διότι αν δεν πραγματοποιείται με οδηγίες και επίβλεψη από τον οφθαλμίατρο μπορεί να είναι τουλάχιστον μάταιη, αν όχι επιζήμια, πρακτική. Όπως εξηγεί ο Αμερικανικός Σύλλογος Οπτομετρών: “Το πρόβλημα δεν είναι πως οι ασκήσεις των οφθαλμών δεν βοηθούν, αφού έρευνες αποδεικνύουν πως είναι εποικοδομητικές, αλλά ο περισσότερος κόσμος δεν ξέρει πώς να τις εφαρμόσει σωστά ή κυρίως πώς να αντιληφθεί τις επιπτώσεις τους. Αν διαβάσετε για κάποια ‘θεραπεία’ στο internet και δεν ακολουθείτε κάποια συνταγή υπό την επίβλεψη του οφθαλμίατρου, τότε θα πρέπει να είστε πολύ επιφυλακτικοί”.

Μύθος #4: “Τα γυαλιά οράσεως προκαλούν εξάρτηση”
Η αλήθεια είναι πως αρκετοί γονείς πιστεύουν την παραπάνω διατύπωση, θεωρώντας πως τα διορθωτικά γυαλιά προκαλούν αδυναμία στην όραση και πιστεύοντας πως όσο περισσότερο “παλέψει” το παιδί να δει, τόσο πιο δυνατά να γίνουν τα μάτια του. “Είναι πολύ απλό: τα μάτια δεν λειτουργούν έτσι!” απαντά ο Dr. Quinn. Τονίζει δε, πως η παιδική όραση δεν ζημιώνεται από την προσπάθεια να διορθωθούν τα προβλήματα, σημειώνοντας πως είναι πολλά τα ευρήματα που καταρρίπτουν τέτοιου είδους ιδέες!