Όταν τα Χριστούγεννα γίνονται οικογενειακό crash test

Αν έχεις ζήσει έστω και μία οικογενειακή γιορτή, τότε ξέρεις πολύ καλά ότι τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο τα φωτάκια και οι κουραμπιέδες. Είναι οι προσδοκίες που κουβαλάς από παιδί, είναι τα βλέμματα που σε γυρίζουν πίσω στα δεκαπέντε σου, είναι η αίσθηση ότι μπαίνεις σε ένα παλιό θεατρικό έργο και σου δίνουν πάλι τον ίδιο ρόλο. Μπορεί να λατρεύεις την ιδέα της οικογενειακής θαλπωρής, όμως όταν όλοι μαζεύονται στο ίδιο σπίτι οι ισορροπίες τρέμουν. Κάπου ανάμεσα στις ευχές, τις ιστορίες από το παρελθόν και τα αμήχανα σχόλια, ανακαλύπτεις πόσο περίπλοκο μπορεί να γίνει το οικογενειακό σύστημα. Και εκεί αρχίζει το crash test.

Ρεαλιστικές προσδοκίες χωρίς ροζ γυαλιά

Το πρώτο βήμα για να προστατεύσεις τον εαυτό σου είναι να ρίξεις τις προσδοκίες σου σε πιο ανθρώπινα επίπεδα. Οι οικογένειες δεν μεταμορφώνονται ξαφνικά σε τηλεοπτικές διαφημίσεις επειδή άναψε το δέντρο. Κουβαλούν παλιά μοτίβα, ανάγκες, ανεκπλήρωτες επιθυμίες και αρκετές φορές μια ένταση που προϋπήρχε. Αναγνώρισε πως θέλεις να σε δουν, να σε σεβαστούν, να σου δώσουν χώρο, αλλά δώσε και στον εαυτό σου την άδεια να παραδεχτεί ότι μπορεί αυτό να μη συμβεί ποτέ. Κράτησε στο μυαλό σου ότι οι άνθρωποι που αγαπάς ίσως έχουν επίσης προσδοκίες γεμάτες νοσταλγία και φόβο και αυτό το μείγμα μπορεί εύκολα να γίνει εκρηκτικό. Όσο πιο ρεαλιστικά δεις την κατάσταση τόσο λιγότερο θα σε πονέσει η απόσταση ανάμεσα στο ιδανικό και στο πραγματικό.

Όρια που δεν φωνάζουν αλλά υπάρχουν

Το δεύτερο και πιο δύσκολο κομμάτι είναι τα όρια. Στον ιδανικό κόσμο θα τα έλεγες και όλοι θα τα σεβόντουσαν, όμως οι οικογένειες συχνά λειτουργούν σαν ζελέ. Όσο πιο πολύ προσπαθείς να κρατήσεις σχήμα τόσο πιο πολύ απλώνονται γύρω σου. Τα όρια δεν είναι τιμωρία, είναι φροντίδα. Μπορεί να χρειαστεί να ζητήσεις χώρο, να αλλάξεις κουβέντα, να βγεις για πέντε λεπτά μια βόλτα ή να πεις ότι δε θα συνεχίσεις μια συζήτηση που σε πιέζει. Δε χρειάζεται να φωνάξεις για να σε ακούσουν, χρειάζεται συνέπεια. Αν θυμώσεις δε σημαίνει πως απέτυχες, σημαίνει πως είσαι άνθρωπος και ότι κάτι μέσα σου ζητάει προστασία. Η ευθύνη των ορίων σου είναι δική σου και μόνο. Όσο πιο καθαρά τα κρατήσεις τόσο πιο ήρεμος θα νιώθεις μέσα στο σπίτι που αγαπάς αλλά καμιά φορά σε ζορίζει.

Σύνδεση μέσα από επιλογές που ηρεμούν το σύστημα

Η σύνδεση δεν είναι πάντα αυθόρμητη, πολλές φορές είναι επιλογή. Αν δεις τον άλλο μέσα από τα δικά του μάτια ίσως ανακαλύψεις ότι πίσω από κάθε άκομψο σχόλιο κρύβεται ανάγκη για προσοχή, πίσω από κάθε ένταση κρύβεται φόβος. Η περιέργεια μπορεί να γίνει σύμμαχός σου. Όταν στρέφεις την προσοχή σου προς τους ανθρώπους που έχεις απέναντι, με ζεστασιά και πραγματικό ενδιαφέρον, ανοίγεις λίγο χώρο για μια πιο ασφαλή σχέση. Αυτό δε σημαίνει ότι θα συμφωνείς σε όλα ή ότι πρέπει να καταπιέζεις τις αξίες σου. Σημαίνει ότι διαλέγεις πότε αξίζει να συνεχίζεις και πότε είναι πιο υγιές να αφήνεις μια συζήτηση να κλείσει. Αν δεις ότι μια κουβέντα πηγαίνει σε ναρκοπέδιο μπορείς να αποσυρθείς με σεβασμό, να εξηγήσεις τι σε δυσκολεύει και να επιστρέψεις όταν έχει πέσει η ένταση. Αυτό είναι σύνδεση με επίγνωση.

Στο τέλος, αυτό που μένει δεν είναι οι μεγάλες σκηνές αλλά οι μικρές στιγμές που κατάφερες να κρατήσεις τον εαυτό σου σταθερό μέσα στο χάος. Τα Χριστούγεννα δεν απαιτούν τελειότητα, ζητούν παρουσία. Οι άνθρωποι που έχεις γύρω σου δεν θα αλλάξουν ίσως ποτέ όσο θα ήθελες, όμως μπορείς να αλλάξεις το πώς τοποθετείσαι μέσα στο οικογενειακό puzzle. Αν θυμηθείς ότι ο χρόνος που περνάς με τους δικούς σου είναι πεπερασμένος θα εκτιμήσεις λίγο περισσότερο τις μικρές ρωγμές τρυφερότητας που υπάρχουν ακόμα και μέσα σε μια δύσκολη οικογένεια. Διάλεξε τι σε στηρίζει, άφησε ό,τι σε βαραίνει και κράτησε χώρο για λίγη αλήθεια μέσα στη γιορτή. Αν κάποια στιγμή φέτος νιώσεις ότι το οικογενειακό crash test σε κουράζει, θυμήσου ότι το ζητούμενο δεν είναι να επιβάλεις ηρεμία αλλά να επιτρέψεις στον εαυτό σου να σταθεί με τρόπο που τον τιμά. Αυτό είναι το πιο γενναίο δώρο που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου αυτές τις γιορτές.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock