Όταν το παιδί σου λέει «σε μισώ»: Τι κρύβεται πίσω από αυτά τα λόγια και πώς να το διαχειριστείς

Το να ακούσεις από το ίδιο σου το παιδί τη φράση «σε μισώ» μπορεί να σε ραγίσει σαν γυαλί που σπάει στο πάτωμα. Δεν είναι εύκολο να διαχειριστείς αυτή τη φράση, ούτε να θυμηθείς εκείνη τη στιγμή ότι είσαι ο ενήλικας της υπόθεσης. Σου έρχεται να ουρλιάξεις, να απαντήσεις, να βάλεις τιμωρία ή να εξαφανιστείς. Αν μεγάλωσες σε σπίτι όπου τέτοια λόγια δε συγχωρούνταν, το ένστικτό σου μπορεί να είναι να «βάλεις όρια» με τρόπους που ίσως σε πόνεσαν κάποτε κι εσένα. Αλλά κάπου εκεί, μέσα στον θόρυβο, υπάρχει μια ευκαιρία. Να καταλάβεις τι πραγματικά εννοεί το παιδί σου και πώς μπορείς να απαντήσεις χωρίς να χάσεις εσύ τον έλεγχο.

Τα παιδιά δε ξέρουν (ακόμα) να εκφράζονται

Πριν σκεφτείς ότι το παιδί σου έγινε αγνώμον ή αχάριστο, θυμήσου κάτι σημαντικό. Τα παιδιά λένε αυτά που νιώθουν εκείνη τη στιγμή με τον τρόπο που μπορούν. Δεν έχουν ακόμη το λεξιλόγιο ή τη συναισθηματική ωριμότητα για να πουν «είμαι θυμωμένο γιατί μου πήρες το τάμπλετ» ή «νιώθω αδικημένο γιατί δε με άφησες να παίξω». Αντί για όλα αυτά, πετάνε ένα «σε μισώ» και φεύγουν τρέχοντας. Δεν είναι ότι το εννοούν. Είναι ότι δεν ξέρουν πώς αλλιώς να το πουν. Όσο πιο ασφαλές νιώθει ένα παιδί με έναν γονιό, τόσο πιο πιθανό είναι να του ξεσπάσει τα δύσκολα συναισθήματα. Όχι γιατί δεν τον αγαπά, αλλά γιατί ξέρει ότι εκεί μπορεί να είναι ο εαυτός του. Όλος. Και ο θυμωμένος.

Θέτεις όρια; Θα υπάρξει αντίδραση

Όταν βάζεις ένα όριο, περιμένεις (ή ελπίζεις) το παιδί σου να το σεβαστεί. Όμως η απογοήτευση είναι ένα απολύτως φυσιολογικό συναίσθημα. Το «σε μισώ» μπορεί να είναι αντίδραση σε κάτι που εσύ θεωρείς απολύτως λογικό, όπως η απαγόρευση της τηλεόρασης. Δεν είναι ένδειξη αποτυχίας. Είναι ένδειξη ότι μεγαλώνεις ένα παιδί που νιώθει αρκετά ασφαλές για να αντιδράσει. Το σημαντικό είναι πώς θα σταθείς εσύ απέναντι σε αυτή την αντίδραση. Αν το πάρεις προσωπικά, αν φωνάξεις ή τιμωρήσεις αυθόρμητα, ο κύκλος της έντασης θα συνεχιστεί. Αν όμως κρατήσεις την ψυχραιμία σου, του μαθαίνεις κάτι που δεν το γράφει κανένα σχολικό βιβλίο. Πώς να διαχειρίζεται συναισθήματα που φουσκώνουν, πνίγουν και μετά περνούν.

Οι λέξεις που ακούει, γίνονται οι λέξεις που λέει

Μπορεί να μην έχει social media, μπορεί να ελέγχεις τις ώρες τηλεόρασης, αλλά το παιδί σου εκτίθεται παντού σε εκφράσεις και συμπεριφορές. Από φίλους, από σειρές, από συζητήσεις που άκουσε τυχαία. Και επειδή τα παιδιά είναι μιμητικά όντα, συχνά επαναλαμβάνουν χωρίς να ξέρουν το βάρος των λέξεων που χρησιμοποιούν. Το ζητούμενο δεν είναι να τα απομονώσεις από τα πάντα. Είναι να έχεις ανοικτά αυτιά και μάτια. Να του μιλάς για το πώς νιώθει, να παρατηρείς τι βλέπει, να το ρωτάς τι το επηρεάζει. Δεν μπορείς να ελέγξεις όλο τον κόσμο του. Αλλά μπορείς να του δείξεις ότι είσαι εκεί, πάντα έτοιμος να ακούσεις και να εξηγήσεις.

Τι να κάνεις όταν ακούς το «σε μισώ»

Όσο δύσκολο κι αν είναι, μην το πάρεις προσωπικά. Πάρε μια ανάσα, μέτρα μέχρι το δέκα, φύγε για λίγο απ’ το δωμάτιο αν χρειάζεται. Αν εσύ καταρρεύσεις, δεν θα μπορέσεις να γίνεις ο βράχος που χρειάζεται το παιδί σου. Ρύθμισε πρώτα τα δικά σου συναισθήματα για να μπορέσεις να το βοηθήσεις να ρυθμίσει τα δικά του. Αν τέτοιες εκφράσεις επαναλαμβάνονται συχνά, μη διστάσεις να ζητήσεις στήριξη από ειδικό. Όχι γιατί είσαι «κακός» γονιός, αλλά γιατί έχεις την ωριμότητα να ζητήσεις βοήθεια όταν τα πράγματα δυσκολεύουν. Και μερικές φορές, αυτό είναι το πιο γενναίο πράγμα που μπορεί να κάνει ένας γονιός.

Το «σε μισώ» είναι ένα τεστ. Όχι για την αξία σου, αλλά για την αντοχή σου στην καταιγίδα. Μπορεί να πονέσει, αλλά πίσω του κρύβεται ένα παιδί που νιώθει κάτι δυνατό και δεν ξέρει ακόμα να το εκφράσει. Εσύ είσαι εκεί για να του μάθεις τον τρόπο. Με ψυχραιμία, με όρια, με τρυφερότητα. Όχι για να είσαι τέλειος, αλλά για να είσαι αληθινός. Και τελικά, αυτό είναι που χτίζει σχέσεις που αντέχουν.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock