Παιδί χωρίς όρια: Τι πραγματικά σημαίνει το «Permissive Parenting» και πώς να το διαχειριστείς

Το permissive parenting είναι ένα στυλ ανατροφής που στηρίζεται περισσότερο στη φιλική σχέση με το παιδί, παρά στην καθοδήγηση και τα όρια. Μπορεί να ακούγεται ελκυστικό, όμως έχει επιπτώσεις που, αν δεν τις αναγνωρίσεις εγκαίρως, μπορεί να επηρεάσουν τη ψυχική ισορροπία του παιδιού αλλά και τις σχέσεις του με τον έξω κόσμο. Ποιοι είναι οι βασικοί του άξονες, ποια τα μειονεκτήματα και τι εναλλακτικές έχει ένας γονιός που δε θέλει να καταπιέζει, αλλά ούτε και να παρασύρεται από τις επιθυμίες του παιδιού;

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του permissive parenting

Αυτό το στυλ ανατροφής χαρακτηρίζεται από πολλή στοργή, ελάχιστους κανόνες και μια διαρκή προσπάθεια να μη στεναχωρηθεί το παιδί. Οι γονείς που το εφαρμόζουν δυσκολεύονται να βάλουν όρια, αποφεύγουν τις συγκρούσεις και συχνά αφήνουν τα παιδιά να παίρνουν αποφάσεις που δεν είναι ακόμα έτοιμα να διαχειριστούν. Το “όχι” λέγεται σπάνια και ακόμα κι όταν χρειάζεται να μπουν όρια, δεν τηρούνται σταθερά. Η πρόθεση πίσω από αυτή την προσέγγιση είναι θετική, ωστόσο η απουσία δομής μπορεί να μπερδέψει τα παιδιά.

Όταν το παιδί έχει τον έλεγχο

Σε αυτό το πλαίσιο, η σχέση γονέα και παιδιού μοιάζει περισσότερο με φιλία. Ο ενήλικας αποφεύγει να αναλάβει τον ρόλο του καθοδηγητή και προτιμά να κρατά το παιδί ευχαριστημένο. Έτσι, το παιδί αντιλαμβάνεται πως έχει την εξουσία και μαθαίνει πως μπορεί να εκφράζεται και να δρα χωρίς συνέπειες. Όταν κάποια στιγμή ο γονιός προσπαθήσει να επέμβει ή να επιβάλει κανόνες, είναι ήδη αργά, αφού η σχέση έχει χτιστεί σε εντελώς διαφορετικές βάσεις.

Οι επιπτώσεις της έλλειψης πειθαρχίας

Ένα παιδί που μεγαλώνει χωρίς σταθερούς κανόνες μπορεί να δυσκολεύεται να βάλει όρια στον εαυτό του. Συχνά παρουσιάζει αυξημένα επίπεδα άγχους, θλίψης ή ακόμα και επιθετικής συμπεριφοράς. Επειδή δεν έχει μάθει να αντιμετωπίζει δυσκολίες, μπορεί να καταφεύγει σε εξωτερικά μέσα για να νιώσει καλύτερα, όπως η υπερβολική χρήση οθονών ή η κατανάλωση ουσιών στην εφηβεία. Επίσης, η μετάβαση στον σχολικό χώρο γίνεται δύσκολη, αφού το παιδί δεν έχει εξασκηθεί στο να ακολουθεί κανόνες και να σέβεται τα όρια των άλλων.

Το πολιτισμικό πλαίσιο και η τεχνολογία

Η τάση προς πιο χαλαρές μορφές ανατροφής συνδέεται με τις αλλαγές στην κοινωνία και την τεράστια επίδραση της τεχνολογίας. Τα παιδιά σήμερα έχουν άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες, παιχνίδια και ψυχαγωγία, κάτι που ενισχύει την ανάγκη για άμεση ικανοποίηση. Πολλοί γονείς, θέλοντας να ακολουθήσουν το ρεύμα της εποχής και να μην γίνουν “αυστηροί”, αποφεύγουν να οριοθετήσουν τη χρήση αυτών των μέσων, με αποτέλεσμα τα παιδιά να δυσκολεύονται να διαχειριστούν τη ματαίωση ή την καθυστέρηση.

Η εναλλακτική του αυθεντικού γονέα

Η λύση δε βρίσκεται στην αυστηρότητα αλλά στην ισορροπία. Το λεγόμενο authoritative στυλ συνδυάζει τη στοργή με τη συνέπεια. Ο γονιός δε γίνεται αυταρχικός, αλλά εξηγεί τους λόγους πίσω από τους κανόνες και δίνει στο παιδί την ελευθερία να εκφραστεί, μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας. Έτσι το παιδί νιώθει σίγουρο, μαθαίνει να σέβεται, αναπτύσσει κοινωνικές δεξιότητες και αποκτά ψυχική ανθεκτικότητα. Το σημαντικό είναι το παιδί να νιώθει πως το ακούς πραγματικά, αλλά και να ξέρει πως υπάρχει ένας ενήλικας που παίρνει την ευθύνη όταν τα πράγματα δυσκολεύουν.

Το να είσαι ένας ζεστός και υποστηρικτικός γονιός δε σημαίνει πως πρέπει να φοβάσαι τα όρια. Τα παιδιά χρειάζονται αγάπη, αλλά και καθοδήγηση. Το “ναι” έχει δύναμη όταν το “όχι” έχει νόημα. Αν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε κάποια από τα χαρακτηριστικά του permissive parenting, δεν είναι αργά να κάνεις μια στροφή. Με ενημέρωση, υποστήριξη και μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα, μπορείς να προσφέρεις στο παιδί σου αυτό που πραγματικά χρειάζεται. Έναν γονιό που είναι δίπλα του, όχι πίσω του.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock