Αν υπάρχει ένα πράγμα που μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητά σου με το παιδί σου, αυτό είναι η προσοχή που του δίνεις. Όχι όταν κάνει κάτι λάθος, αλλά όταν κάνει κάτι σωστό. Η θετική προσοχή είναι ίσως το πιο υποτιμημένο αλλά ταυτόχρονα πιο δυνατό εργαλείο που έχεις στα χέρια σου. Δεν έχει να κάνει με καλοπιάσματα, ούτε με επιβραβεύσεις τύπου “δώρο γιατί δεν τσακώθηκες σήμερα”. Είναι η καθημερινή, μικρή αλλά ουσιαστική αναγνώριση που λες “σε βλέπω, μετράει αυτό που έκανες”. Κι όσο πιο συχνά το κάνεις, τόσο περισσότερο το παιδί θα το επαναλάβει. Γιατί, τελικά, η προσοχή σου είναι το μεγαλύτερό του κίνητρο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η “καλή συμπεριφορά” δεν είναι αυτονόητη, δείξ’ του ότι την εκτιμάς
Ένα από τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε σαν γονείς είναι ότι θεωρούμε πως αν ένα παιδί κάνει “αυτό που πρέπει”, δε χρειάζεται να πούμε κάτι. Αντίθετα, όταν κάτι ξεφεύγει, τρέχουμε να το διορθώσουμε. Κι έτσι, χωρίς να το καταλαβαίνεις, του μαθαίνεις ότι για να σε προσέξει, πρέπει να κάνει κάτι λάθος. Η θετική προσοχή αλλάζει αυτό το μοτίβο. Δεν αφήνεις την καλή συμπεριφορά να περάσει απαρατήρητη, αλλά τη βάζεις στο προσκήνιο. Και όχι με ένα απλό “μπράβο”, αλλά με συγκεκριμένα λόγια. “Μου άρεσε πολύ που άφησες τον μικρό να διαλέξει πρώτος το παιχνίδι”. “Είδα ότι μάζεψες τα παπούτσια σου χωρίς να στο πω, μπράβο σου”. Όσο πιο σαφής είσαι, τόσο πιο ξεκάθαρο γίνεται για το παιδί τι αξίζει να επαναλάβει.
Αντί να διορθώνεις, προσπάθησε να κατευθύνεις
Όταν βλέπεις μια συμπεριφορά που δεν σου αρέσει, το πρώτο σου ένστικτο είναι να επέμβεις. Και φυσικά, αν το παιδί κάνει κάτι επικίνδυνο ή επιθετικό, πρέπει να το σταματήσεις. Αλλά στις πιο “ήπιες” στιγμές – λίγο μουρμούρα, λίγη γκρίνια, εκείνες οι μικρές στιγμές που το παιδί προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή σου με όχι και τόσο ευχάριστο τρόπο – μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτό που οι ειδικοί λένε “ενεργή αγνόηση”. Δεν είναι αδιαφορία, είναι συνειδητή απόσυρση της προσοχής σου. Δεν ενισχύεις τη συμπεριφορά. Αντί να πεις “σταμάτα τώρα”, μπορείς να πεις “όταν είσαι έτοιμος να μιλήσεις ήρεμα, θα σε ακούσω”. Και όταν ηρεμήσει, τότε του δίνεις θετική προσοχή. Είναι μια ήσυχη αλλά πολύ δυνατή αλλαγή, και λειτουργεί καλύτερα απ’ ό,τι φαντάζεσαι.
Φτιάξε καθημερινές στιγμές σύνδεσης – χωρίς να περιμένεις καλή συμπεριφορά για να τις δώσεις
Δε χρειάζεται να κάνεις κάτι συγκλονιστικό. Ένα δεκάλεπτο την ημέρα, όπου κάνετε κάτι που θέλει το παιδί, χωρίς κινητά, χωρίς παρατηρήσεις, χωρίς “έλα, τελείωνε”. Παίξτε UNO, ζωγραφίστε, χτίστε πύργους με LEGO, δείτε μαζί μια ταινία. Αυτές οι στιγμές δεν είναι ανταμοιβή, είναι βάση. Όταν ξέρει ότι θα σε έχει εκεί, χωρίς να πρέπει να αποδείξει κάτι ή να σου τραβήξει την προσοχή, τότε δε χρειάζεται να δοκιμάζει τα όρια σου για να σε “κερδίσει”. Και η συμπεριφορά του αλλάζει σταδιακά από μόνη της, γιατί νιώθει ασφαλές, ορατό, σημαντικό.
15 Tips για να εφαρμόσεις τη θετική προσοχή από σήμερα κιόλας
- Μίλα συγκεκριμένα: Πες “μπράβο που βοήθησες να στρώσουμε τραπέζι”, όχι απλά “μπράβο”.
- Πιάσε τη στιγμή: Μη περιμένεις να τελειώσει κάτι για να το πεις, κάν’ το εκείνη τη στιγμή.
- Δώσε και σωματική επαφή: Αγκαλιά, high five, ένα χάδι στην πλάτη – πιάνουν πολύ.
- Χρησιμοποίησε το βλέμμα σου: Ένα χαμόγελο κι ένα νεύμα λένε πολλά.
- Μην επαινείς μόνο το αποτέλεσμα: Επιβράβευσε την προσπάθεια, ακόμα κι αν δεν πέτυχε.
- Μίλα για συναισθήματα: “Μου άρεσε που είπες τι ένιωθες χωρίς να φωνάξεις”.
- Ρώτα “τι σε βοήθησε να το κάνεις;”: Δείχνει ότι αναγνωρίζεις τη διαδικασία.
- Φτιάξε ένα μικρό ημερολόγιο “καλών στιγμών”: Και διάβαζέ το μαζί του κάθε βδομάδα.
- Χρησιμοποίησε το χιούμορ σου: Ένα “εσύ είσαι σούπερ ήρωας σήμερα;” κάνει θαύματα.
- Μην ποντάρεις πάντα σε δώρα: Η προσοχή και η επιβράβευση αξίζουν πολύ περισσότερο.
- Δώσε χρόνο χωρίς προϋποθέσεις: Παίξε μαζί του και στις “δύσκολες” μέρες.
- Μίλα και μετά το περιστατικό: “Εκεί που μοιράστηκες το παιχνίδι, ήσουν πολύ γενναιόδωρος”.
- Μάθε να περιμένεις: Μπορεί να μη δεις αλλαγή σε μια μέρα – αλλά έρχεται.
- Απολογήσου όταν χρειάζεται: Κι αυτό θετική προσοχή είναι, δείχνεις ότι σέβεσαι.
- Βάλε στόχο τη σχέση, όχι την υπακοή: Η συμπεριφορά αλλάζει όταν υπάρχει σύνδεση.
Η θετική προσοχή δεν είναι κάποια νέα μόδα στην ανατροφή, είναι ένας πιο συνειδητός τρόπος να δεις και να καθοδηγήσεις το παιδί σου. Είναι να του δώσεις χώρο να μεγαλώσει με αυτοπεποίθηση και όρια, χωρίς να χρειάζεται να “παραστρατήσει” για να τραβήξει την προσοχή σου. Κι αν κάποια μέρα δεν το καταφέρεις, αν θυμώσεις ή πεις κάτι απότομα, δεν πειράζει. Μπορείς να επιστρέψεις, να εξηγήσεις, να συνεχίσεις. Γιατί η θετική προσοχή ξεκινά κι από σένα. Από το πώς βλέπεις το παιδί σου, αλλά και από το πώς βλέπεις τον εαυτό σου μέσα στη σχέση μαζί του.
Κεντρική εικόνα και εικονες άρθρου: iStock
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ