Το λάθος δεν είναι καταστροφή, είναι δεξιότητα!

Όσο κι αν προσπαθείς να οργανώσεις τη μέρα σου, πάντα θα υπάρχει κάτι που θα πάει στραβά. Ένα λάθος στη δουλειά, μια παρεξήγηση με τα παιδιά, μια μικρή γκάφα που σε κάνει να κατεβάζεις μια βαθιά ανάσα. Κι όμως, παρόλο που τα λάθη είναι μέρος της καθημερινότητας, τα αντιμετωπίζουμε σαν να κουβαλούν κάτι τρομερό. Ειδικά όταν μιλάμε για τα παιδιά μας, συχνά νιώθουμε πως πρέπει να τα προστατεύσουμε από κάθε στραβοπάτημα. Η αλήθεια όμως είναι ότι χωρίς λάθη δεν υπάρχει πραγματική μάθηση. Κι αν το παιδί δε μάθει να τα βλέπει με καθαρό μάτι, χάνει μια από τις πιο χρήσιμες δεξιότητες που θα χρειαστεί στη ζωή του.

Όταν το παιδί νιώθει ότι η αλήθεια είναι ασφαλής επιλογή

Τα παιδιά λένε ευκολότερα την αλήθεια όταν περιμένουν πως θα ακούσεις με ηρεμία και όχι με θυμό. Δεν το κάνουν από πονηριά αλλά από αυτοπροστασία. Αν πιστεύουν πως θα ακολουθήσει τιμωρία ή κήρυγμα, κλείνουν το στόμα τους. Αν όμως τους δείχνεις ότι η ειλικρίνεια σε ενδιαφέρει περισσότερο από το λάθος το ίδιο, τότε το παιδί νιώθει ότι η σχέση σας είναι πιο σημαντική από το ποιος έσπασε το ποτήρι. Η θετική αντίδραση δε σημαίνει ότι ξεχνάς ό,τι έγινε αλλά ότι βλέπεις την εξομολόγηση σαν πράξη θάρρους. Κι αυτό μεταμορφώνει τον τρόπο που το παιδί θα αντιμετωπίζει τις ευθύνες του μεγαλώνοντας.

Αν προσπαθείς να ανοίγεις τον δρόμο, του κόβεις τη διαδρομή

Το ένστικτο του γονιού λέει να βοηθήσει, να σώσει, να προλάβει. Όμως το να απομακρύνεις κάθε εμπόδιο, έχει μεγαλύτερο κόστος από όσο νομίζεις. Τα παιδιά που δεν κάνουν λάθη, δεν μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν το άγνωστο. Δεν αναπτύσσουν αυτονομία και νιώθουν έντονο στρες όταν κάτι δεν πάει όπως περίμεναν. Οι έρευνες λένε πως όσο περισσότερο διορθώνεις το παιδί πριν προλάβει να δοκιμάσει, τόσο περισσότερο χάνει το κίνητρο να μάθει για τον εαυτό του. Αντί να κυνηγάει την αριστεία, κυνηγάει την επιβράβευση. Κι αυτό δεν είναι μάθηση, είναι εξάρτηση. Όταν δίνεις στο παιδί χώρο να δοκιμάσει, να αποτύχει και να ξαναπροσπαθήσει, του χαρίζεις μια δεξιότητα που δεν αγοράζεται.

Τα λάθη είναι δείκτης προόδου, όχι πισωγύρισμα

Σε σχολικές τάξεις όπου τα λάθη αντιμετωπίζονται ως εργαλεία και όχι ως αποτυχίες, τα παιδιά μαθαίνουν πιο γρήγορα και πιο ουσιαστικά. Ο λόγος είναι απλός. Το λάθος δείχνει τι έχει καταλάβει το παιδί και τι όχι. Είναι σαν να ανάβει ένας μικρός φακός πάνω σε αυτό που χρειάζεται δουλειά. Κι αν το παιδί δεν φοβάται να κάνει λάθος, δεν φοβάται και να συμμετέχει. Στο σπίτι μπορείς να κάνεις το ίδιο, να βλέπεις τα λάθη ως πληροφορία. Αν δεν λύθηκε η άσκηση στα μαθηματικά, δεν είναι αποτυχία, είναι ένδειξη ότι το παιδί βρίσκεται σε ένα σημείο που χρειάζεται διαφορετική καθοδήγηση. Όσο πιο φυσικά αντιμετωπίζεις το λάθος, τόσο πιο φυσικά θα το αντιμετωπίζει και το παιδί στα δικά του βήματα.

Αυτό που τελικά μένει είναι ότι τα λάθη δεν είναι σημάδια αδυναμίας αλλά μια ολόκληρη γλώσσα που μας δείχνει πώς να γινόμαστε καλύτεροι. Αν εσύ δείχνεις ότι τα λάθη δεν σε φοβίζουν, τότε και το παιδί μαθαίνει να τα βλέπει ως μέρος της πορείας του. Δε χρειάζεται να είσαι άτρωτος για να γίνεις καλός γονιός. Χρειάζεται να είσαι παρών και να δείχνεις ότι η προσπάθεια, η ειλικρίνεια και η περιέργεια αξίζουν περισσότερο από την τελειότητα. Έτσι μεγαλώνει ένας άνθρωπος που ξέρει να στέκεται μέσα στη ζωή του, με θάρρος, χιούμορ και έναν μικρό χώρο για λάθη που τον κάνουν πιο δυνατό κάθε φορά.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock