Το μυστικό για να μάθεις τι έγινε στο σχολείο δεν είναι η σωστή ερώτηση, αλλά η σωστή στιγμή!

Έχεις ποτέ νιώσει ότι μιλάς σε τοίχο όταν ρωτάς το παιδί σου πώς ήταν η μέρα του στο σχολείο; Ρωτάς με αγωνία, περιμένεις μια νότα ενθουσιασμού ή έστω μια μικρή λεπτομέρεια, κι εκείνο απαντά ένα ξερό «καλά». Και μετά, σιωπή. Όχι γιατί δεν θέλει να σου πει, αλλά γιατί ο τρόπος και η στιγμή δεν του το επιτρέπουν. Τα παιδιά, όπως κι εμείς, χρειάζονται γείωση για να μιλήσουν. Χρειάζονται χώρο, όχι ερωτήσεις καταιγίδας. Το μυστικό δεν είναι τι ρωτάς, αλλά πότε και πώς το κάνεις.

Ξεκίνα εσύ πρώτος

Πριν ζητήσεις από το παιδί να μοιραστεί κάτι από τη μέρα του, δώσε του το παράδειγμα. Πες του κάτι δικό σου, κάτι ανθρώπινο. Μπορεί να είναι ένα μικρό περιστατικό από τη δουλειά, μια αστεία στιγμή στο σούπερ μάρκετ ή ακόμα και μια δυσκολία που σε έκανε να σκεφτείς. Όταν εσύ ανοίγεσαι, του δείχνεις τι σημαίνει εμπιστοσύνη και ευαλωτότητα. Έτσι το παιδί νιώθει ότι η κουβέντα δεν είναι ανάκριση, αλλά μοίρασμα. Οι μικρές σου εξομολογήσεις γίνονται γέφυρες που το βοηθούν να χτίσει τη δική του φωνή.

Η σύνδεση χρειάζεται ρυθμό

Αν το παιδί μόλις γύρισε κουρασμένο, πεινασμένο ή γεμάτο από την ένταση της μέρας, δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να ξεκινήσεις συζήτηση. Η επικοινωνία δεν ανθίζει μέσα στην ένταση, αλλά μέσα στη ροή. Κάντε κάτι μαζί πρώτα, χωρίς να μιλάτε πολύ. Μπορεί να είναι ένα μικρό παιχνίδι, λίγη ζωγραφική ή απλώς μια βόλτα για παγωτό. Οι κοινές στιγμές χαλάρωσης «ξεκλειδώνουν» το σώμα και το μυαλό και δημιουργούν το έδαφος για να ανθίσει η οικειότητα. Όταν έρθει η ηρεμία, έρχεται και η κουβέντα.

Ρώτα με φαντασία, όχι με μηχανισμό

Η ερώτηση «Πώς πήγε σήμερα;» είναι τόσο ανοιχτή που γίνεται αδιάφορη. Αν θέλεις να ανοίξει, γίνε πιο δημιουργικός. Ρώτα «Ποια στιγμή σου άρεσε πιο πολύ σήμερα;», «Ποιον θα ήθελες να καθίσεις δίπλα αύριο;» ή «Τι σε έκανε να γελάσεις στο σχολείο;». Οι συγκεκριμένες ερωτήσεις, με φαντασία και συναίσθημα, βοηθούν το παιδί να ξαναζήσει τη μέρα του μέσα από εικόνες και συναισθήματα. Και αν δεν απαντήσει αμέσως, μην αγχωθείς. Συνέχισε απλά τη ροή της στιγμής, χωρίς πίεση. Μερικές φορές οι πιο ωραίες απαντήσεις έρχονται πέντε λεπτά αργότερα, την ώρα που δένεις τα παπούτσια του ή ενώ πλένετε τα πιάτα.

Η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά δε χρειάζονται τέλειες ερωτήσεις, χρειάζονται ανοιχτούς γονείς. Αν δουν ότι είσαι εκεί πραγματικά, χωρίς να προσπαθείς να «πάρεις πληροφορίες», τότε θα σου ανοιχτούν φυσικά. Το μυστικό είναι να είσαι παρών με σώμα και ψυχή. Να κοιτάς, να ακούς, να χαμογελάς. Κάποια στιγμή, όταν το περιμένεις λιγότερο, θα αρχίσει να σου λέει ιστορίες, μικρές και μεγάλες, κι εσύ θα καταλάβεις ότι η επικοινωνία δε χρειάζεται κόπο, μόνο παρουσία.

Οι σωστές ερωτήσεις για να ανοίξει η κουβέντα

• Τι σε έκανε να γελάσεις σήμερα στο σχολείο;
• Υπήρξε κάτι που σε δυσκόλεψε ή σε στενοχώρησε;
• Με ποιον πέρασες περισσότερο χρόνο στο διάλειμμα;
• Ποια στιγμή της ημέρας σου θα ήθελες να ξαναζήσεις;
• Τι καινούριο έμαθες σήμερα που δεν ήξερες χθες;
• Ποιος σε έκανε να νιώσεις περήφανος ή χαρούμενος;
• Αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι στη μέρα σου, τι θα ήταν;
• Τι θα ήθελες να κάνεις αύριο διαφορετικά;
• Ποιον θα ήθελες να καλέσεις σπίτι σου από το σχολείο;
• Πώς ένιωσες όταν χτύπησε το κουδούνι για σχόλασμα;
• Ποιο ήταν το πιο αστείο πράγμα που συνέβη σήμερα;
• Υπήρξε κάτι που σε έκανε να σκεφτείς «μπράβο μου»;
• Αν η μέρα σου ήταν τραγούδι, ποιο θα ήταν;
• Ποια στιγμή σε έκανε να νιώσεις θαρραλέος;
• Αν έγραφες τη δική σου «ιστορία της μέρας», ποιος θα ήταν ο τίτλος της;

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock