Το μυστήριο δέσιμο του παιδιού με το «αγαπημένο αντικείμενό» του

Υπάρχει μια στιγμή στην καθημερινότητα που θα την αναγνωρίσεις αμέσως. Είναι εκείνη που το παιδί σου δεν ψάχνει εσένα, δεν ζητάει εξηγήσεις, δε θέλει κουβέντα. Απλώς απλώνει το χέρι και πιάνει το αγαπημένο του αντικείμενο. Μια κουβέρτα, ένα αρκουδάκι, ένα κομμάτι ύφασμα που στα μάτια σου μοιάζει ασήμαντο, αλλά για εκείνο είναι ολόκληρος κόσμος. Αυτό το δέσιμο δεν είναι ιδιοτροπία, ούτε συνήθεια που δημιουργήθηκε από λάθος χειρισμούς. Είναι ένα βαθιά ανθρώπινο και απολύτως φυσιολογικό στάδιο, που κρύβει περισσότερη σοφία απ’ όση φαντάζεσαι.

Όταν το αντικείμενο γίνεται συναισθηματική γέφυρα

Το αγαπημένο αντικείμενο λειτουργεί σαν ενδιάμεσος σταθμός ανάμεσα στην ασφάλεια που προσφέρεις εσύ και στον κόσμο που αρχίζει να ανοίγεται μπροστά στο παιδί. Δεν αντικαθιστά τον γονιό, ούτε μειώνει τον δεσμό σας. Αντίθετα, βοηθά το παιδί να αντέξει τις μικρές απουσίες, τις αλλαγές, τον αποχωρισμό πριν τον ύπνο ή τον παιδικό σταθμό. Είναι αυτό που οι ψυχολόγοι ονομάζουν μεταβατικό αντικείμενο, ένα εργαλείο αυτορρύθμισης που επιτρέπει στο παιδί να ηρεμεί μόνο του, χωρίς να κατακλύζεται από άγχος. Με απλά λόγια, το παιδί μαθαίνει σιγά σιγά ότι μπορεί να νιώσει ασφάλεια και χωρίς να σε έχει διαρκώς δίπλα του.

Γιατί δεν έχει σημασία η εμφάνιση αλλά η ιστορία

Ίσως να έχεις αναρωτηθεί γιατί αυτό το συγκεκριμένο αρκουδάκι και όχι κάποιο άλλο πιο καινούριο ή πιο όμορφο. Η απάντηση είναι απλή και ταυτόχρονα συγκινητική. Δεν ερωτεύεται την εμφάνιση, αλλά τις στιγμές. Το αντικείμενο κουβαλά μυρωδιές, αγγίγματα, ώρες ύπνου, δάκρυα που στέγνωσαν, φόβους που μαλάκωσαν. Η αίσθηση στο χέρι, το βάρος του, το γνώριμο άγγιγμα παίζουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο από τα χρώματα ή τα χαρακτηριστικά του. Γι’ αυτό και δεν αντικαθίσταται εύκολα, ακόμα κι αν βρεις ίδιο ακριβώς. Το παιδί δε θέλει αντίγραφο, θέλει τη σχέση που έχει ήδη χτίσει.

Όταν το παιδί του δίνει ζωή και χαρακτήρα

Κάποια στιγμή θα το ακούσεις να του μιλάει, να το παρηγορεί ή να του ζητάει συγγνώμη. Δεν σημαίνει ότι μπερδεύει τη φαντασία με την πραγματικότητα. Σημαίνει ότι χρησιμοποιεί τη φαντασία του για να κατανοήσει τα συναισθήματά του. Ανθρωποποιώντας το αντικείμενο, το παιδί εξασκεί την ενσυναίσθηση, επεξεργάζεται φόβους και σκέψεις, δοκιμάζει ρόλους με απόλυτη ασφάλεια. Είναι ένας τρόπος να μάθει πώς λειτουργούν οι σχέσεις, πριν ακόμη μπορέσει να τις εκφράσει με λέξεις. Και αυτό είναι ένα τεράστιο αναπτυξιακό κέρδος, όχι κάτι που χρειάζεται διόρθωση.

Κάποια στιγμή το αντικείμενο θα μείνει στην άκρη, σχεδόν αθόρυβα, όπως ήρθε. Δε χρειάζεται πίεση, ούτε σχέδια απογαλακτισμού. Όταν το παιδί νιώσει έτοιμο, θα το αφήσει μόνο του. Μέχρι τότε, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να σεβαστείς αυτή τη μικρή, τρυφερή σχέση. Γιατί μέσα από ένα φθαρμένο αρκουδάκι ή μια κουβέρτα με ιστορία, το παιδί μαθαίνει κάτι πολύ σημαντικό. Πώς να παρηγορεί τον εαυτό του, πώς να αντέχει την απουσία, πώς να νιώθει ασφάλεια μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει. Και αυτό, αν το καλοσκεφτείς, είναι μάθημα ζωής.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock