Ξέρεις πόσο επικίνδυνη μπορεί να αποδειχτεί μια αυστηρή δίαιτα;

Συνήθως κάποιος έχει προδιάθεση για διατροφικές διαταραχές. Όμως όπως εξηγεί η διαιτολόγος διατροφολόγος Ιωάννα Κοντολέ ένα πρόβλημα υγείας ξεκινά πάντα από μια δίαιτα: “Η δίαιτα είναι ο εκλυτικός παράγοντας που δίνει το έναυσμα της εμφάνισης της διαταραχής σ’ ένα άτομο που κουβαλάει διάφορους προδιαθεσικούς παράγοντες. Με λίγα λόγια, μια διατροφική διαταραχή δεν οφείλεται μόνο στη δίαιτα, αλλά ξεκινάει πάντοτε με δίαιτα. Σε κάποιες περιπτώσεις, η ίδια η δίαιτα είναι από μόνη της διαταραχή“.

Η εμμονή με την εμφάνιση μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο να μην τρώει σχεδόν τίποτα, να ζει για μέρες ολόκληρες μόνο με υγρά και γενικά να φτάνει σε ακρότητες μόνο και μόνο για να μπει στο αγαπημένο του στενό φόρεμα. Πρόκειται για “εκούσιο υποσιτισμό” ο οποίος “δεν σημαίνει μόνο την πλήρη αποφυγή από το φαγητό, αλλά και την κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τροφής, με ταυτόχρονη έλλειψη θρεπτικών συστατικών”.

ΟΤΑΝ Η ΔΙΑΙΤΑ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΒΟΥΛΙΜΙΑ

Το πιο σύνηθες αποτέλεσμα μιας τέτοιας εμμονής είναι το άτομο να οδηγηθεί στην βουλιμία. Η ειρωνεία είναι πως εκείνοι οι άνθρωποι που δεν ακολουθούν τη δίαιτα, είναι οι “τυχεροί” που θα ξεφύγουν από την παγίδα της βουλιμίας.

“Εκεί που οι περισσότεροι παρατάνε το διαιτολόγιό τους είναι όταν -ρίχνοντας όλο το βάρος της ευθύνης στον εαυτό τους- δεν είναι ικανοί να συγκρατηθουν και να μην κάνουν “παρασπονδίες”. Οι πιο δυνατοί μετά τα ξεσπάσματα βουλιμίας θα ξεκινήσουν ένα ακόμη αυστηρό διαιτολόγιο… και μετά θα έρθει ξανά η βουλιμία. Δημιουργείται, δηλαδή, ο λεγόμενος “φαύλος κύκλος της βουλιμίας”, που μπορεί να κρατήσει χρόνια, ακόμα και μια ολόκληρη ζωή, και σχετίζεται με πολλά προβλήματα υγείας, όπως σακχαρώδη διαβήτη, υπερχοληστερολαιμία, υπέρταση, νευρολογικά προβλήματα και, βέβαια, αύξηση βάρους.

Οι καθαρά βιολογικοί λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν από τη δίαιτα στη βουλιμία είναι η έλλειψη σημαντικών θρεπτικών συστατικών, όπως:

α) απαραίτητων λιπαρών οξέων, τα οποία αποτελούν την κινητήρια δύναμη του νευρικού συστήματος και, συνήθως, δεν λαμβάνονται μέσω υποθερμιδικής δίαιτας, καθώς δεν περιλαμβάνει αρκετό ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς καισπόρους.

β) υδατανθράκων, τα οποία είναι η μοναδική πηγή ενέργειας για τον εγκέφαλο, όμως έχουν κατηγορηθεί (αδίκως και αδικαιολογήτως), με αποτέλεσμα να αποκλείονται από τα περισσότερα προγράμματα αδυνατίσματος

γ) διάφορων βιταμινών, όπως του συμπλέγματος Β, που σχετίζονται με την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και προσλαμβάνονται από μια διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες.

δ) στέρηση τροφών που ένα άτομο αγαπάει και έχει συνδέσει με ευχάριστα συναισθήματα, όπως γλυκά, πίτσα κ.λπ. Όπως ένα μικρό παιδί λαχταράει πού και πού μια σοκολάτα, έτσι την λαχταράει και ο ενήλικας… και όσο την στερούμε, τόσο πιο πολύ την λαχταράει.

ΑΝΟΡΕΞΙΑ: Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ

Αν η βουλιμία είναι η πιο συνηθισμένη διατροφική διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει μια εξαντλητική δίαιτα, η ίδια εμμονή έχει ως αποτέλεσμα, κυρίως στα νεαρά άτομα την ανορεξία. Φυσικά οι παράγοντες που επηρεάζουν έναν έφηβο και τον οδηγούν στην ανορεξία είναι και ψυχολογικής φύσεως. Τα άτομα που υποφέρουν απο αυτή έχουν πρόβλημα ψυχαναγκασμού, τελειομανίας, ακόμη και κατάθλιψης. “Η ίδια η δίαιτα, όμως, δίνει το “εναρκτήριο λάκτισμα” σε παιδιά και εφήβους φυσιολογικού βάρους, ακόμα και σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα, για εμφάνιση νευρικής ανορεξίας” εξηγεί η διαιτολόγος διατροφολόγος Ιωάννα Κοντολέ.

Δυστυχώς τα νεαρά άτομα είναι πολύ πιο επίμονα όταν θέλουν να φτάσουν στο επιθυμητό βάρός, κάνοντας αποχή από γλυκά, σνακ ή ό,το άλλο θεωρούν παχυντικό για μήνες.

ΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΙΤΑ

Ο γενικός κανόνας λέει πως η δίαιτα απαγορεύται αυστηρά για όλους. Αυτό πολύ απλά σημαίνει πως εκείνο που θα σε οδηγήσει στον επιθυμητό στόχο είναι να κατανοήσεις τους βασικούς κανόνες της σωστής και ισορροπημένης διατροφής και να τους ακολουθείς πάντα. Παρόλα αυτά η διαιτολόγος διατροφολόγος Ιωάννα Κοντολές διακρίνει κάποιες ομάδες ανθρώπων που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υποβληθούν σε δίαιτα.

Η δίαιτα απαγορεύεται αυστηρώς σε:

1. Παιδιά και έφηβους, καθώς τους στερεί όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή τους και,επιπλέον, δημιουργεί στρεβλές απόψεις για το φαγητό, π.χ. ότι όλα τα γλυκά παχαίνουν.

2. Άτομα που πάσχουν από διατροφική διαταραχή, όπως ανορεξία, βουλιμία και διαταραχή υπερφαγίας. Ακόμα και αν για ιατρικούς λόγους το άτομο επιβάλλεται να χάσει βάρος (π.χ., παχύσαρκο), θα πρέπει πρώτα να ελεγχθεί το θέμα της διατροφικής διαταραχής. Η δίαιτα σ’ ένα άτομο με διατροφική διαταραχή είναι καταστροφική και οδηγεί σε έξαρση της διαταραχής, δηλαδή σε περισσότερη βουλιμία ή σε περισσότερη ανορεξία.

3. Άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, καθώς η μη ισορροπημένη πρόσληψη θρεπτικών συστατικών θα απορρυθμίσει τον διαβήτη. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται πολύ καλά σχεδιασμένο πλάνο διατροφής, σε συνδυασμό με φυσική δραστηριότητα και έλεγχο της φαρμακευτικής αγωγής.

4. Άτομα με ψυχιατρικές ασθένειες, όπως κατάθλιψη. Η έλλειψη και μόνο των απαραίτητων συστατικών με τα οποία λειτουργεί το νευρικό σύστημα είναι ικανή για να επιβαρύνει την ασθένεια. Και πώς θα χάσω βάρος; Η άποψη ότι το βάρος χάνεται μόνο με αυστηρό περιορισμό του φαγητού και με πλήρη αποφυγή των “παχυντικών” τροφίμων είναι παλαιωμένη, και όσοι (συνάδελφοι και μη) συνεχίζουν να την χρησιμοποιούν δεν είναι επιστημονικά ενημερωμένοι.