Mindfulness για αυτογνωσία: Μάθε να σε ακούς χωρίς να σε κρίνεις

Δε χρειάζεται να αλλάξεις για να γνωρίσεις ποιος είσαι. Δε χρειάζεται να κάνεις “δουλειά με τον εαυτό σου” λες και είσαι project. Αυτό που χρειάζεται είναι παρουσία. Να σε δεις όπως είσαι, χωρίς φίλτρα, χωρίς ενοχές, χωρίς να βγάζεις πόρισμα. Το mindfulness δεν είναι φιλοσοφία, είναι στάση. Είναι το να μείνεις με αυτό που νιώθεις, χωρίς να το απορρίψεις ή να το κατευθύνεις. Και μέσα από αυτή τη συνειδητή παρουσία αρχίζει η αυτογνωσία. Όχι σαν στόχος, αλλά σαν σχέση με σένα. Στην ουσία, πρόκειται για μια μετάβαση από το “τι πάει λάθος με μένα” στο “πώς είμαι στ’ αλήθεια”. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο όταν σταματήσεις να σε παρακολουθείς με το μάτι του ελεγκτή και αρχίσεις να σε ακούς σαν άνθρωπο. Χωρίς να ψάχνεις άμεσα λύση. Μόνο να είσαι εκεί.

Παρατήρησε πριν μιλήσεις

Όταν συμβαίνει κάτι, πόσο γρήγορα περνάς στην ερμηνεία; “Το έκανα λάθος, άρα δεν αξίζω.” “Εκνευρίστηκα, άρα είμαι υπερβολικός.” Αυτό που σου λείπει δεν είναι περισσότερη αυτοανάλυση, αλλά περισσότερη σιωπηλή παρατήρηση. Αντί να εξηγείς τα πάντα, δες τι συμβαίνει μέσα σου σαν να μην είσαι το ίδιο το συναίσθημα. Το mindfulness σου δίνει αυτή τη μικρή απόσταση από τις σκέψεις σου. Και εκεί, μέσα στη σιωπή, μπορεί να εμφανιστεί κάτι πιο αληθινό. Το να παρατηρείς σημαίνει να βλέπεις χωρίς να βιάζεσαι να αποφασίσεις. Είναι σαν να βλέπεις μια σκηνή σε slow motion. Ξαφνικά, καταλαβαίνεις λεπτομέρειες που πριν περνούσαν απαρατήρητες. Έτσι, σταματάς να ταυτίζεσαι με το κάθε συναίσθημα που εμφανίζεται και αρχίζεις να βλέπεις τι υπάρχει πίσω από αυτό. Και εκεί, ξεκινάει η πραγματική γνωριμία.

Η φωνή μέσα σου δεν είναι το αφεντικό

Όλοι έχουμε μια φωνή στο κεφάλι μας που σχολιάζει τα πάντα. Πολλές φορές είναι αυστηρή, ειρωνική, ψυχρή. Αυτή η φωνή δεν είσαι εσύ. Είναι απλώς το ηχείο παλιών πεποιθήσεων. Αν την πάρεις απόλυτα σοβαρά, ζεις σαν κατηγορούμενος. Αν όμως τη δεις σαν θόρυβο στο βάθος, αποκτάς επιλογή. Μπορείς να αρχίσεις να ακούς κι άλλες φωνές μέσα σου. Εκείνη που σε στηρίζει. Εκείνη που λέει “είσαι εντάξει έτσι όπως είσαι”. Αυτή είναι η φωνή της αυτοσυμπόνιας. Η φωνή μέσα σου έχει μάθει να σε διορθώνει για να “σε προστατεύει” από την αποτυχία ή την απόρριψη. Το mindfulness όμως σου επιτρέπει να τη δεις με απόσταση. Να μην την πιστεύεις αυτόματα. Και μέσα από αυτή τη διαδικασία, μαθαίνεις ότι έχεις και άλλες δυνατότητες. Να είσαι συμπονετικός, να είσαι ήρεμος, να μην κρίνεις. Και αυτό δεν είναι αδυναμία. Είναι επιλογή συνειδητή.

Αναγνώρισε τι χρειάζεσαι

Όταν σε πλημμυρίζει ένα συναίσθημα, ρώτα τον εαυτό σου κάτι απλό: τι χρειάζομαι τώρα. Όχι “τι πρέπει να κάνω”, ούτε “γιατί νιώθω έτσι”. Ρώτα σαν να ρωτάς έναν φίλο. Ίσως χρειάζεσαι ησυχία. Ίσως μια αγκαλιά. Ίσως να ξεσπάσεις. Όταν φροντίζεις αυτό που νιώθεις αντί να το πολεμάς, δημιουργείς χώρο. Χώρο για να μείνεις με τον εαυτό σου χωρίς άρνηση. Αυτή η απλή ερώτηση ανοίγει δρόμο στην αυτογνωσία χωρίς να σε πιέζει να είσαι “καλύτερος”. Είναι μια πράξη απλής φροντίδας, που λειτουργεί σαν αγκυροβόλιο όταν τα πράγματα γύρω σου σε τραβάνε προς όλες τις κατευθύνσεις. Αντί να χαθείς μέσα στο συναίσθημα, συνδέεσαι μαζί του. Όχι για να το διορθώσεις. Αλλά για να το καταλάβεις. Και αυτό είναι μεγάλο βήμα για να σε εμπιστευτείς.

Η αποδοχή δε σημαίνει στασιμότητα

Πολλοί φοβούνται ότι αν αποδεχτούν τον εαυτό τους όπως είναι, δε θα εξελιχθούν ποτέ. Η αλήθεια είναι ακριβώς η αντίθετη. Μόνο όταν αποδεχτείς πού βρίσκεσαι, μπορείς να κινηθείς με αλήθεια προς κάτι άλλο. Αν προσπαθείς να αλλάξεις ενώ βαθιά μέσα σου απορρίπτεις αυτό που είσαι, κάθε προσπάθεια μπλοκάρει. Η αποδοχή είναι έδαφος. Δε λέει “είμαι τέλειος”, λέει “είμαι άνθρωπος και ξεκινώ από εδώ”. Και αυτό σε απελευθερώνει. Δε σημαίνει παραίτηση, σημαίνει αναγνώριση. Και μέσα από αυτή τη συνειδητοποίηση μπορείς να κάνεις αλλαγές με περισσότερη κατανόηση και λιγότερο φόβο. Αντί να κυνηγάς μια ιδανική εκδοχή του εαυτού σου, μαθαίνεις να συνεργάζεσαι με αυτό που είσαι τώρα. Και αυτό είναι το πιο σταθερό σημείο εκκίνησης για κάθε αληθινή αλλαγή.

Δε χρειάζεται να γίνεις κάποιος άλλος για να αξίζεις τη φροντίδα σου. Δε χρειάζεται να διορθώσεις τον εαυτό σου για να σε σεβαστείς. Χρειάζεται μόνο να τον παρατηρήσεις, να τον ακούσεις, να του δώσεις χώρο. Η αυτογνωσία δεν είναι τεχνική, είναι σχέση. Και όπως κάθε σχέση, χρειάζεται χρόνο, παρουσία και σεβασμό. Αν μάθεις να είσαι δίπλα σου και όχι απέναντι, όλα αρχίζουν να ησυχάζουν. Και σε αυτό το σημείο αρχίζει να γεννιέται κάτι πολύ πιο βαθύ από αυτοβελτίωση. Γεννιέται ο εαυτός σου, όπως πραγματικά είναι. Αυτός που μπορεί να ζει χωρίς φόβο, χωρίς σύγκριση, χωρίς το άγχος του “δεν είμαι αρκετός”. Όσο τον γνωρίζεις, τόσο λιγότερο τον κρίνεις. Και τόσο περισσότερο τον εμπιστεύεσαι. Αυτή είναι η αρχή μιας διαφορετικής σχέσης με σένα. Και ίσως, μιας πιο ήρεμης ζωής.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock