Η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι: Τι κρύβεται πίσω από τις συναισθηματικές εκρήξεις ενός ζευγαριού;

Όταν λες «ένιωσα κάτι να με πιάνει στο στήθος« ή «μου κόπηκαν τα γόνατα από τα νεύρα», ίσως να μην υπερβάλλεις καθόλου. Μπορεί απλώς να λειτουργεί φυσιολογικά ο εγκέφαλός σου. Οι αντιδράσεις σου, όσο έντονες κι αν μοιάζουν, έχουν μια επιστημονική βάση. Μια θεωρία της ψυχολογίας, γνωστή ως Cannon-Bard, από τα ονόματα των δύο επιστημόνων που την ανέπτυξαν, εξηγεί γιατί νιώθεις και αντιδράς σχεδόν ταυτόχρονα. Όταν το συναίσθημα και το σώμα σου ενεργοποιούνται μαζί, δεν πρόκειται για “έκρηξη”, αλλά για έναν απόλυτα φυσικό μηχανισμό. Αν καταλάβεις πώς παίζει αυτή η “συναισθηματική παρτιτούρα”, θα σταματήσεις να κατηγορείς τον εαυτό σου ή τον άλλον για το ξέσπασμα. Γιατί καμιά φορά, δεν είναι το δίκιο ή το άδικο. Είναι απλώς το πώς είμαστε φτιαγμένοι.

Δεν προλαβαίνεις να σκεφτείς – ήδη το νιώθεις

Σκέψου την τελευταία φορά που τρόμαξες, θύμωσες ή συγκινήθηκες. Ο φόβος ήρθε μαζί με καρδιοχτύπι. Η στενοχώρια, μαζί με σφίξιμο στο στομάχι. Δεν είναι τυχαίο. Η θεωρία Cannon-Bard εξηγεί πως όταν συμβαίνει κάτι έντονο, το σώμα σου και το συναίσθημά σου ενεργοποιούνται ταυτόχρονα. Δεν νιώθεις πρώτα και μετά “παθαίνεις”. Τα παθαίνεις και τα νιώθεις όλα μαζί. Αυτός ο ταυτόχρονος μηχανισμός εξηγεί γιατί είναι τόσο δύσκολο να “ηρεμήσεις” με τη λογική όταν ήδη έχει πάρει φωτιά το σώμα σου.
Tip 1: Όταν σου συμβαίνει κάτι έντονο, παρατήρησε πρώτα τι νιώθεις στο σώμα σου πριν ψάξεις το γιατί. Ίσως να είναι η αρχή για πιο ψύχραιμες κουβέντες.

Το ίδιο ερέθισμα, εντελώς διαφορετική εμπειρία

Μπορεί να περνάτε ακριβώς την ίδια σκηνή, αλλά να τη ζείτε αλλιώς. Εσύ να σκας από άγχος και ο άλλος να κάθεται cool, να πίνει καφέ. Δεν είναι ότι δεν τον νοιάζει, απλώς το μυαλό σας “μεταφράζει” τα ίδια γεγονότα με άλλους κώδικες. Η θεωρία αυτή βασίζεται στο πώς ο εγκέφαλος, και πιο συγκεκριμένα ο θάλαμος (ένα μέρος που μοιάζει με κέντρο διαχείρισης), στέλνει σήματα ταυτόχρονα και στο σώμα και στο συναίσθημα. Και επειδή κάθε εγκέφαλος έχει άλλη “καλωδίωση”, το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό για τον καθένα.
Tip 2: Όταν δείτε ότι δεν αντιδράτε το ίδιο σε κάτι, δώστε 30 δευτερόλεπτα ο καθένας να περιγράψετε τι νιώσατε χωρίς να διακόψετε ο ένας τον άλλον. Η αποδοχή της διαφοράς είναι πιο θεραπευτική από την ομοφωνία.

Το σώμα δε λέει ψέματα

Αν προσπαθείς να κρύψεις τι νιώθεις αλλά έχεις ιδρώσει, έχεις κοκκινίσει ή έχεις σφίξει το σαγόνι, πίστεψέ με, φαίνεται. Ο σύντροφός σου μπορεί να μη σε “διαβάζει” καλά, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάτι να διαβαστεί. Ό,τι κι αν προσπαθήσεις να κρύψεις, το σώμα σου το φανερώνει. Αν λοιπόν δώσεις βάση στα σημάδια και του εξηγήσεις τι συμβαίνει μέσα σου, μπορεί να χτιστεί μια νέα μορφή επικοινωνίας. Πιο ήσυχη, πιο αληθινή.
Tip 3: Μη λες “δεν έχω τίποτα” όταν όλο το σώμα σου φωνάζει “κάτι έχω”. Δοκίμασε να πεις “είμαι μπουκωμένος συναισθηματικά, δεν μπορώ να το βγάλω ακόμα”. Είναι πιο χρήσιμο από τη σιωπή.

Η αλήθεια είναι πως όσο περισσότερο καταλαβαίνεις τι γίνεται μέσα σου, τόσο λιγότερο περιμένεις από τον άλλο να μαντέψει. Και όσο λιγότερο πιέζεις τον εαυτό σου ή τον άλλον να αντιδράσει “σωστά”, τόσο περισσότερο χώρο αφήνεις στη σχέση για να πάρει αέρα. Το συναίσθημα δεν είναι πρόβλημα για λύση, είναι εμπειρία για μοίρασμα. Δε χρειάζεται να είστε ίδιοι για να είστε μαζί. Αρκεί να προσπαθείτε να βλέπετε ο ένας τον άλλον λίγο βαθύτερα, λίγο πιο ανθρώπινα.

Γιατί τελικά, δεν είναι μόνο τα λόγια που χτίζουν τη σύνδεση. Είναι και το πώς σφίγγεις το χέρι του όταν φοβάσαι, το πώς κάθεσαι κοντά χωρίς να πεις λέξη, το πώς του λες “είμαι εδώ” μόνο με το βλέμμα. Αυτό είναι που κάνει μια σχέση να αντέχει και να μεγαλώνει. Να νιώθεις ταυτόχρονα και το σώμα και την καρδιά σου να λένε το ίδιο: είμαι εδώ, μαζί σου.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock