Όταν η άμυνα σκοτώνει τη σχέση

Όλοι έχουμε βρεθεί εκεί. Σε μια κουβέντα που ξεκίνησε ήρεμα και κατέληξε σε λογομαχία. Σε μια στιγμή που ένιωσες ότι πρέπει να προστατέψεις τον εαυτό σου, να αποδείξεις πως δε φταις, να πεις “ναι αλλά κι εσύ…”. Η άμυνα είναι σχεδόν αντανακλαστική. Κι όμως, είναι και από τα πιο ύπουλα δηλητήρια για μια σχέση. Δε φέρνει λύσεις, δε φέρνει κατανόηση. Φέρνει απόσταση. Αν θέλεις να επικοινωνείς ουσιαστικά με τον άνθρωπό σου, πρέπει να μάθεις να αφήνεις την άμυνα στην άκρη. Ναι, είναι δύσκολο. Αλλά όχι ακατόρθωτο.

Τι είναι η άμυνα και γιατί την επιλέγεις

Η άμυνα εμφανίζεται όταν νιώθεις πως απειλείσαι, ακόμη κι αν δεν υπάρχει πραγματική απειλή. Μπορεί να προκύψει από μια παρατήρηση του συντρόφου σου, από ένα βλέμμα ή έναν τόνο φωνής. Στην πράξη, όμως, όταν απαντάς με άρνηση, υπεκφυγές ή επίθεση, δεν προστατεύεις τον εαυτό σου. Απλώς κλείνεις την πόρτα της επικοινωνίας. Πολλές φορές η άμυνα έχει τις ρίζες της σε ανασφάλειες ή τραύματα που δεν έχουν γιατρευτεί. Και δε χρειάζεται να ντρέπεσαι για αυτό, αλλά να το αναγνωρίσεις.

Γιατί η άμυνα καταστρέφει τη σύνδεση

Όταν κάποιος νιώθει πως δεν ακούγεται ή πως μιλάει σε τοίχο, απογοητεύεται. Αν κάθε προσπάθεια επικοινωνίας μετατρέπεται σε μάχη, η σχέση αρχίζει να φθείρεται. Η άμυνα φέρνει καχυποψία, κόβει την ενσυναίσθηση και δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: όσο περισσότερο αμύνεσαι, τόσο λιγότερο επικοινωνείτε, τόσο περισσότερο απομακρύνεστε. Το πιο ειρωνικό; Αμύνεσαι για να μη χαλάσει η σχέση, αλλά τελικά κάνεις ακριβώς αυτό.

Πώς μπορείς να σπάσεις τον φαύλο κύκλο

Το πρώτο βήμα είναι να το καταλάβεις. Να πιάσεις τον εαυτό σου τη στιγμή που ετοιμάζεται να πει “ναι, αλλά…” και να σταματήσεις. Μπορείς να πάρεις μια ανάσα, να μετρήσεις μέχρι το τρία, να πιεις λίγο νερό. Αν αυτό που άκουσες σε πείραξε, μπορείς να το πεις χωρίς να επιτεθείς. Μπορείς να ρωτήσεις: “πώς το εννοείς αυτό;“. Μπορείς να παραδεχτείς ότι σε ενόχλησε, χωρίς να χρειάζεται να βγεις νικητής. Η αλήθεια είναι πως όταν σταματήσεις να προσπαθείς να αποδείξεις ότι έχεις δίκιο, η σχέση σου έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να ευτυχίσει.

Μάθε να ζητάς συγγνώμη και να ακούς

Δεν είναι ένδειξη αδυναμίας να πεις “έχεις δίκιο”. Ούτε να παραδεχτείς πως κάτι που έκανες ή είπες πλήγωσε τον άλλον. Η συγγνώμη, όταν είναι ειλικρινής και όχι “συγγνώμη αλλά…”, είναι βάλσαμο. Επίσης, μάθε να ακούς. Όχι για να απαντήσεις, αλλά για να καταλάβεις. Όσο περισσότερο εξασκείσαι σε αυτό, τόσο πιο εύκολο θα σου φαίνεται να επικοινωνείς χωρίς να φοράς πανοπλίες. Θυμήσου, δεν είναι εσύ απέναντι στον άλλον. Είναι εσύ και ο άλλος απέναντι στο πρόβλημα.

Η άμυνα είναι ανθρώπινη. Δεν χρειάζεται να σε κάνει να νιώθεις άσχημα. Αρκεί να καταλαβαίνεις πότε εμφανίζεται και να αποφασίζεις αν θέλεις να της δώσεις χώρο. Οι υγιείς σχέσεις δεν χτίζονται στην τελειότητα, αλλά στην προσπάθεια. Αν κάθε φορά που νιώθεις ότι κινδυνεύεις, επιλέγεις να σταθείς με ανοιχτή καρδιά αντί για σηκωμένα χέρια, θα δεις τις συνδέσεις σου να αλλάζουν. Μια κουβέντα τη φορά. Μια αγκαλιά τη φορά.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock