Χαμογελαστή Κατάθλιψη: Τι είναι; Ποια τα συμπτώματά της;

Χαμογελαστή κατάθλιψη. Μια, ας πούμε, καλά κρυμμένη κατάθλιψη πίσω από ένα χαμόγελο και μια απόλυτα λειτουργική προσωπικότητα. Η Μαρούσα Πολυκανδριώτη, Συστημική – Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια μας δίνει τις απαραίτητες συμβουλές.

Ο τίτλος χαμογελαστή κατάθλιψη, μας προετοιμάζει για μία αντίφαση, καθώς πίσω από ένα χαμογελαστό πρόσωπο κρύβεται μία βαθιά θλίψη.

ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Ποια είναι τα συμπτώματα που βιώνει ένα άτομο με χαμογελαστή κατάθλιψη:
-Βαθιά θλίψη
Νιώθει όμορφα συναισθήματα (χαρά, ευεξία) στο άκουσμα μίας καλής είδησης, ωστόσο η επίδραση αυτών των συναισθημάτων φεύγει γρήγορα και βυθίζεται ξανά σε ένα αίσθημα βαθιάς στεναχώριας, εσωτερικού κενού.

-Υπερδραστηριότητα
Στη χαμογελαστή κατάθλιψη δεν πλήττεται το κομμάτι της ενέργειας, όπως στην τυπική κατάθλιψη που υπάρχει έντονη κόπωση. Αντίθετα, το άτομο έχει πολύ περισσότερη ενέργεια από το «φυσιολογικό», κάνει υπερπροσπάθεια ώστε να δείξει ότι τα καταφέρνει όλα πολύ καλά κι έτσι καταφέρνει να κρύψει από τον περίγυρό του τα δύσκολα συναισθήματα που βιώνει. (προσπαθεί να ξεγελάσει και τον ίδιο του τον εαυτό ότι δεν συμβαίνει)

-Δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις
Η ευαισθησία και η ευαλωτότητα που νιώθει στην κριτική έχει ως αποτέλεσμα να αποφεύγει τις στενές σχέσεις ή να κάνει σχέσεις με μικρή διάρκεια.

-Χαμηλή αίσθηση αξίας
Εξωτερικά έχει επιτυχημένη εικόνα, αλλά μέσα του υπάρχει χαμηλή αίσθηση αξίας. Δεν συμβαδίζει το μέσα του με το έξω του, καθώς πολλά από αυτά που κάνει δεν είναι δική του επιλογή, αλλά πράττει με έναν συγκεκριμένο τρόπο προκειμένου να επιτύχει, να ανταποκριθεί στις εξωτερικές προσδοκίες.

-Ψυχοσωματικά Συμπτώματα
Καθώς δεν επιτρέπει στον εαυτό του να εκφράσει τα δυσάρεστα συναισθήματα που βιώνει, εκείνα φωλιάζουν στο σώμα του και εκφράζονται με τη μορφή συμπτωμάτων. Επίσης τα Ψυχοσωματικά συμπτώματα μπορεί να είναι απόρροια της εσωτερικής σύγκρουσης που υπάρχει μέσα του, ανάμεσα σε αυτό που νιώθει και αυτό που πράττει.

-Αρνητικές σκέψεις – συναισθήματα
Βιώνει κάποια από τα παρακάτω συναισθήματα: άγχος, φόβο, θυμό, κόπωση, ευερεθιστότητα, απελπισία, απόγνωση, απώλεια σεξουαλικής διάθεσης. Επιπλέον, βασανίζεται από αρνητικές σκέψεις γύρω από τον εαυτό του και τη ζωή.

Η χαμογελαστή κατάθλιψη εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που έχουν μεγαλώσει σε οικογενειακό περιβάλλον όπου υπήρχαν αυξημένες προσδοκίες, έτσι έχουν μάθει να είναι οι δυνατοί και αυτοί που τα καταφέρνουν. Συχνά οι γονείς λένε για αυτά τα παιδιά: «το καλό μου το παιδί, το δυνατό μου το παιδί, που τα καταφέρνει σε όλα, είναι το στήριγμα μου, είναι τόσο ανεξάρτητο, φαίνεται σαν να μην με χρειάζεται». Η αλήθεια είναι πως οι γονείς προβάλλουν στο παιδί την ανάγκη τους να είναι δυνατό, επιτυχημένο και να τους βγάλει ασπροπρόσωπους. Εκείνο αισθάνεται μέσα του στερημένο και άδειο καθώς ο μόνος τρόπος που ξέρει να συνδέεται μαζί τους είναι μέσα από το να ικανοποιεί τις ανάγκες και τις προσδοκίες τους. Αυτός ο ρόλος του δίνει μία θέση στην οικογένεια που τον κάνει να χαίρει μεγάλης εκτίμησης ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί δυσκολίες που θα εμφανιστούν αργότερα στη ζωή του.

Το παιδί αυτό γίνεται ένας ενήλικας που μέσα του νιώθει μόνος, ανήμπορος και αβοήθητος. Εξωτερικά έχει την εικόνα ενός ατόμου χαμογελαστού, επιτυχημένου, καταξιωμένου στην εργασία του, που ασχολείται με το σπίτι, την οικογένειά και έχει μία δραστήρια κοινωνική ζωή. Ωστόσο μέσα τους βιώνουν εσωτερικές συγκρούσεις καθώς δεν συμβαδίζει το μέσα με το έξω, πολλά από αυτά που κάνουν δεν είναι δική τους επιλογή, αλλά τα κάνουν γιατί ΠΡΕΠΕΙ να πετύχουν και να συντηρήσουν την επιτυχημένη τους εικόνα. Η αλήθεια είναι πως μέσα τους βασανίζονται από αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό τους, νιώθουν μόνοι, ανήμποροι, αβοήθητοι, με ένα αίσθημα εσωτερικού κενού.

Πώς μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου;
-Άρχισε να σου προσφέρεις καθημερινές μικρές μορφές χαράς. Αναρωτήσου: Τι είναι αυτό που σε γεμίζει χαρά; Τι σου λείπει; Πώς μπορείς να το κάνεις μέρος της καθημερινότητας σου;

-Αποδοχή – αναζήτηση βοήθειας
Το να αποδεχτείς την κατάστασή στην οποία βρίσκεσαι να αναγνωρίσεις το πόσο δύσκολο είναι για σένα αυτό που βιώνεις και να αναζητήσεις υποστήριξη ίσως είναι το πιο δύσκολο πράγμα που έχεις κάνει μέχρι τώρα. Μπορεί να πιστεύεις ότι θα τα καταφέρεις μόνος και θα το ξεπεράσεις. Μπορεί ακόμη και σε κάποιες στιγμές αδυναμίας που επέτρεψες στον εαυτό σου να δείξει πόνο και δυσφορία κάποιοι να σου είπαν ότι δεν χρειάζεσαι βοήθεια, τα «καταφέρνεις» και είσαι δυνατή.
Η αποδοχή από μόνη της είναι ανακουφιστική και είναι το πρώτο βήμα προς την αναζήτηση υποστήριξης, άρα και καλυτέρευσης.

Η κατάθλιψη (ακόμα κι αν είναι καλά κρυμμένη) μπορεί να θεραπευτεί αρκεί να την αναγνωρίσουμε, να την αποδεχτούμε και να αναζητήσουμε την κατάλληλη βοήθεια. Ο θεραπευτής είναι εκεί για να σε ακούσει και να σε βοηθήσει να βοηθήσεις τον εαυτό σου!