Τα ταμπού της αγάπης: Τι σε κρατάει πίσω;

Η αγάπη είναι γεμάτη κανόνες που κανείς δεν σου έγραψε ποτέ, αλλά όλοι ακολουθούμε λίγο πολύ. Από το τι “πρέπει” να νιώθεις μέχρι το τι “δεν πρέπει” να ζητάς. Κάθε σχέση έχει τα δικά της άγραφα όρια, αυτά που κρατούν μια μορφή ισορροπίας, αλλά και αυτά που, αν τα αγγίξεις, μπορεί να ανοίξουν έναν ολόκληρο κόσμο αλήθειας. Τα ταμπού δεν είναι απλώς απαγορεύσεις. Είναι οι σιωπηρές συμφωνίες που μας διαμόρφωσαν, χωρίς καν να το συνειδητοποιήσουμε. Και, όσο κι αν προσπαθούμε να τα αγνοήσουμε, πάντα βρίσκουν τρόπο να καθορίζουν το πώς αγαπάμε, πώς επιθυμούμε, πώς συγκρουόμαστε.

Τα ταμπού δεν είναι πάντα κακά

Η λέξη “ταμπού” κουβαλά κάτι σκοτεινό, αλλά δεν είναι όλα για πέταμα. Κάποτε οι κοινωνίες τα χρειάζονταν για να επιβιώσουν. Οι απαγορεύσεις γύρω από τη βία, το σεξ ή τη θρησκεία οριοθέτησαν τον πολιτισμό, έβαλαν τάξη στο χάος. Κι όμως, καθώς οι εποχές άλλαξαν, άλλαξαν και οι απαγορεύσεις. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν αδιανόητο, σήμερα είναι φυσιολογικό. Η ομοφυλοφιλία, ο γάμος από έρωτα, το διαζύγιο, η συμβίωση χωρίς γάμο – όλα ήταν κάποτε “απαγορευμένα”. Τα ταμπού, λοιπόν, δεν είναι στατικά. Μεταμορφώνονται μαζί μας, αντικατοπτρίζοντας την ελευθερία που αποκτούμε, αλλά και την αμηχανία μας μπροστά σε αυτή την ελευθερία. Γιατί, όταν δεν υπάρχουν έτοιμοι κανόνες, πρέπει να φτιάξεις τους δικούς σου. Και αυτό δεν είναι πάντα εύκολο.

Όταν το “απαγορευμένο” γίνεται επιθυμητό

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ερωτήματα στις σχέσεις είναι γιατί το απαγορευμένο μάς ελκύει τόσο. Όταν κάτι είναι “εκτός ορίων”, αποκτά μια δύναμη σχεδόν μαγνητική. Ίσως γιατί το να ξεπερνάς το όριο σου θυμίζει ότι είσαι ζωντανός, ότι έχεις επιλογή. Η παραβίαση ενός ταμπού –όχι πάντα με πράξεις αλλά και με σκέψεις– μπορεί να γίνει εργαλείο αυτογνωσίας. Το να επιθυμείς κάτι που “δεν πρέπει” σε φέρνει αντιμέτωπο με τα δικά σου όρια, όχι με τα κοινωνικά. Είναι η στιγμή που ρωτάς τον εαυτό σου: το θέλω επειδή το απαγόρευσαν ή επειδή το έχω πραγματικά ανάγκη; Το ερωτικό στοιχείο του “απαγορευμένου” υπάρχει γιατί συνδέεται με τη φαντασία, με την απελευθέρωση από το “σωστό”. Και, ας το παραδεχτούμε, λίγη πρόκληση πάντα δίνει ζωή στη σχέση.

Οι σιωπηλές συμφωνίες μέσα σε κάθε ζευγάρι

Κάθε σχέση φέρνει μαζί της μια μικρή “κληρονομιά” από ταμπού. Από την οικογένεια, τη θρησκεία, την κουλτούρα, το φύλο. Μπορεί να είναι κάτι απλό, όπως το πώς βλέπεις τα χρήματα ή το πώς μιλάς για το σεξ. Ή κάτι βαθύτερο, όπως το πώς εκφράζεις θυμό, πώς αντιμετωπίζεις την απώλεια, πώς αντιδράς στην επιθυμία του άλλου. Αυτά τα θέματα συχνά δεν τα αγγίζουμε ποτέ. Όχι γιατί δεν υπάρχουν, αλλά γιατί φοβόμαστε ότι αν τα φέρουμε στο τραπέζι, θα χαλάσουμε την ησυχία. Κι όμως, εκεί βρίσκεται η πραγματική οικειότητα: στο να τολμάς να μιλήσεις για ό,τι νιώθεις ντροπή, φόβο ή ενοχή. Οι πιο ουσιαστικές σχέσεις δεν είναι οι “ήρεμες”, είναι αυτές που αντέχουν τη συζήτηση γύρω από τα άβολα.

Η αλήθεια είναι πως το να σπάσεις ένα ταμπού δεν σημαίνει πάντα να το καταργήσεις. Μερικές φορές σημαίνει απλώς να το κοιτάξεις κατάματα. Να καταλάβεις από πού έρχεται και αν σου ταιριάζει ακόμα. Γιατί τα ταμπού, όσο περιοριστικά κι αν είναι, μας δείχνουν ποιοι είμαστε. Και όταν τα αγγίζεις, μαθαίνεις όχι μόνο για τη σχέση σου αλλά και για τον εαυτό σου. Αν θέλεις πραγματικά να προχωρήσεις πιο βαθιά στην αγάπη, ίσως χρειάζεται να αναρωτηθείς: ποια είναι τα “όρια” που προστατεύουν τη σχέση σου και ποια είναι αυτά που την κρατούν στάσιμη;

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock