Ο ώμος είναι μια σύνθετη άρθρωση που προσφέρει εντυπωσιακό εύρος κίνησης, αλλά ακριβώς αυτή η ευελιξία συνοδεύεται από αυξημένη ευαισθησία σε τραυματισμούς και αποσταθεροποίηση. Η αστάθεια του ώμου αποτελεί μία από τις συχνότερες παθήσεις, ειδικά σε νεαρούς και αθλητικά ενεργούς πληθυσμούς.
Η άρθρωση του ώμου λειτουργεί ως μια “ball and socket” άρθρωση, δηλαδή ως μια σφαίρα (η κεφαλή του βραχιονίου οστού) που κινείται μέσα σε μια κοίλη επιφάνεια (την ωμογλήνη). Αυτή η δομή προσδίδει στον ώμο το μέγιστο δυνατό εύρος κίνησης σε ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα. Ωστόσο, για να είναι λειτουργική και σταθερή αυτή η άρθρωση, απαιτούνται πολλοί παράγοντες που διασφαλίζουν ότι η κεφαλή του βραχιονίου παραμένει σταθερά μέσα στην ωμογλήνη κατά τις κινήσεις.
Τι είναι η αστάθεια του ώμου;
Όταν οι μηχανισμοί που συγκρατούν την κεφαλή του βραχιονίου μέσα στην ωμογλήνη αδυνατούν να λειτουργήσουν σωστά, τότε η άρθρωση γίνεται ασταθής. Αυτό σημαίνει πως η κεφαλή μπορεί να μετακινηθεί υπερβολικά ή και να βγει εντελώς από τη θέση της, προκαλώντας το λεγόμενο εξάρθρημα του ώμου.
Η αστάθεια μπορεί να οφείλεται σε:
- Τραυματισμούς(π.χ. πτώσεις, απότομες κινήσεις)
- Υπερβολική χρήση και καταπόνηση (όπως σε αθλητές που κάνουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις)
- Αδυναμία του μυϊκού υποβάθρου που στηρίζει την άρθρωση
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Οι ασθενείς με αστάθεια ώμου συνήθως βιώνουν:
- Έντονο πόνο στην περιοχή του ώμου, ιδιαίτερα κατά τις κινήσεις
- Αίσθημα χαλάρωσης της άρθρωσης
- Περιορισμό της κίνησης
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, πραγματικά εξαρθρήματα, όπου ο ώμος βγαίνει από τη θέση του είτε προς τα εμπρός είτε προς τα πίσω.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί μεγάλη δυσκολία στην καθημερινότητα, καθώς ακόμη και απλές κινήσεις μπορεί να γίνουν επώδυνες και επικίνδυνες.
Πώς αντιμετωπίζεται η αστάθεια του ώμου;
Όταν συμβεί εξάρθρημα, το πρώτο βήμα είναι η άμεση ανάταξη, δηλαδή η επανατοποθέτηση της κεφαλής του βραχιονίου μέσα στην ωμογλήνη. Αυτή η διαδικασία γίνεται συνήθως σε επείγοντα περιστατικά.
Μετά την ανάταξη, ο ασθενής υποβάλλεται σε λεπτομερή απεικονιστικό έλεγχο (π.χ. μαγνητική τομογραφία) για να αξιολογηθεί η βλάβη και η έκταση του προβλήματος. Η αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του ώμου είναι το επόμενο και πιο σημαντικό βήμα.
Σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές: Η αρθροσκόπηση
Τα τελευταία χρόνια, η αντιμετώπιση της αστάθειας του ώμου έχει βελτιωθεί σημαντικά με την εισαγωγή της αρθροσκόπησης, μιας ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου. Μέσω μικρών οπών, ο χειρουργός εισάγει μια μικρή κάμερα και εξειδικευμένα εργαλεία στην άρθρωση, επιτρέποντας την ακριβή διάγνωση και θεραπεία. Ένα συχνό πρόβλημα σε ασθενείς με αστάθεια είναι η αποκόλληση του επιχείλιου χόνδρου (μιας σημαντικής δομής που βοηθά στη σταθερότητα της άρθρωσης). Με την αρθροσκόπηση, ο χόνδρος αυτός κινητοποιείται και επανατοποθετείται στη σωστή θέση του με ειδικά ράμματα και αγκράφες, που μπορεί να είναι μεταλλικές ή απορροφήσιμες, ανάλογα με τις ανάγκες και την ηλικία του ασθενούς.
Η επέμβαση και η αποκατάσταση
Οι αρθροσκοπικές επεμβάσεις για αστάθεια ώμου συνήθως πραγματοποιούνται ως day-case, δηλαδή ο ασθενής μπαίνει στο νοσοκομείο το πρωί και επιστρέφει σπίτι του το απόγευμα.
Μετά το χειρουργείο, ακολουθεί συγκεκριμένο πρωτόκολλο αποκατάστασης:
- Τρεις εβδομάδες ακινητοποίηση με ειδικό νάρθηκα για προστασία της άρθρωσης
- Από την τέταρτη εβδομάδα, ήπια φυσιοθεραπεία με παθητικές ασκήσεις εύρους κίνησης
- Από την έκτη εβδομάδα, ενεργητικές ασκήσεις και σταδιακή ενδυνάμωση των μυών
- Η πλήρης επιστροφή στις δραστηριότητες εξαρτάται από το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς, με τους αθλητές να ακολουθούν πιο εξειδικευμένα πρωτόκολλα.
Ποιες είναι οι πιθανότητες υποτροπής;
Η αποκατάσταση της άρθρωσης μέσω των σύγχρονων τεχνικών θεωρείται οριστική. Ωστόσο, υπάρχει πάντα μια μικρή πιθανότητα υποτροπής, ειδικά σε αθλητές ή άτομα με έντονη σωματική δραστηριότητα που μπορεί να υποστούν νέο τραυματισμό.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχουν πλέον και εξελιγμένες μέθοδοι αντιμετώπισης που μπορούν να δώσουν λύση.
Η σημασία της εξειδίκευσης και του εξοπλισμού
Η επιτυχία της θεραπείας εξαρτάται όχι μόνο από την τεχνολογία αλλά και από την εμπειρία του ιατρού. Η χειρουργική αποκατάσταση της αστάθειας ώμου απαιτεί εξειδίκευση και σύγχρονο υλικοτεχνικό εξοπλισμό, κάτι που είναι διαθέσιμο σε εξειδικευμένα κέντρα.
Η αστάθεια του ώμου είναι μια σοβαρή κατάσταση που επηρεάζει την ποιότητα ζωής πολλών ανθρώπων. Ευτυχώς, η πρόοδος στην ιατρική και τη χειρουργική προσφέρει σήμερα ασφαλείς και αποτελεσματικές λύσεις, με στόχο την επαναφορά της φυσιολογικής λειτουργίας της άρθρωσης και την επιστροφή στις καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες.
Με σωστή διάγνωση, έγκαιρη αντιμετώπιση και εξειδικευμένη φροντίδα, η αστάθεια ώμου μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως, δίνοντας στον ασθενή ξανά την ελευθερία της κίνησης, χωρίς πόνο και περιορισμούς.
Γράφει ο Δρ. Γαβριηλίδης Ιωσήφ, Ορθοπεδικός, Διευθυντής Β’ Ορθοπεδικής Κλινικής Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ.
Κεντρική photo: iStock
Ακολουθήστε το tlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232164