Gestalt στη διακόσμηση: Το αόρατο μυστικό που κάνει το σπίτι σου να δείχνει αρμονικό

Έχεις νιώσει ποτέ να μπαίνεις σε ένα σπίτι και αμέσως να αισθάνεσαι άνετα, χωρίς να καταλαβαίνεις το γιατί; Δεν είναι τυχαίο, ούτε θέμα γούστου, αλλά αποτέλεσμα μιας ψυχολογικής θεωρίας που εφαρμόζεται άψογα στη διακόσμηση. Η Gestalt theory, που ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα από τρεις Γερμανούς ψυχολόγους με δύσκολα ονόματα (Koffka, Köhler και Wertheimer), εξηγεί πώς το μυαλό μας αντιλαμβάνεται τον χώρο σαν ένα ενιαίο σύνολο και όχι σαν ανεξάρτητα κομμάτια. Αυτό που την κάνει τόσο χρήσιμη στη διακόσμηση είναι ότι μας βοηθά να καταλάβουμε γιατί μερικά σπίτια δείχνουν ισορροπημένα και αρμονικά, ενώ άλλα μας μπερδεύουν.

Η δύναμη του συνόλου

Η θεωρία αυτή σε καλεί να δεις το σπίτι σου σαν ολότητα. Ο καναπές, το τραπεζάκι και το χαλί δεν είναι τρία άσχετα έπιπλα, αλλά μια ενότητα που αφηγείται την ίδια ιστορία. Σύμφωνα με την αρχή της εγγύτητας, όταν αντικείμενα βρίσκονται κοντά, ο εγκέφαλος τα αντιλαμβάνεται ως ένα σύνολο. Έτσι δημιουργούνται καθαρές ζώνες, όπως ένα σαφές καθιστικό ή μια οργανωμένη γωνιά για διάβασμα. Η αρχή της ομοιότητας πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, καθώς η επανάληψη σε χρώματα, σχήματα ή υλικά ενώνει το χώρο. Αν, για παράδειγμα, χρησιμοποιήσεις μπρούτζινα φωτιστικά και ταιριάξεις μπρούτζινα χερούλια στα ντουλάπια, το μάτι σου νιώθει αμέσως πως όλα είναι συνδεδεμένα. Αυτή η αίσθηση συνοχής είναι που κάνει το δωμάτιο να δείχνει μελετημένο και γαλήνιο.

Συνοχή μέσα από επανάληψη και ρυθμό

Ένας εύκολος τρόπος να κάνεις το σπίτι σου να φαίνεται επαγγελματικά στημένο είναι να επαναλαμβάνεις διακριτικά στοιχεία. Μπορείς να διαλέξεις ένα ξύλο που αγαπάς και να το χρησιμοποιήσεις τόσο στο τραπέζι όσο και στα ράφια, ή να βάλεις το ίδιο ύφασμα σε διαφορετικά δωμάτια. Αυτό που για τους σχεδιαστές είναι η αρχή της similarity, για σένα είναι ένα μυστικό κόλπο που δίνει ρυθμό και συνέχεια. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι η αρχή του closure, όπου ο εγκέφαλος συμπληρώνει αυτό που λείπει. Αν χρησιμοποιήσεις ημικυκλικά σχήματα σε διάφορα σημεία, το μάτι θα τα ενώσει νοητά, δημιουργώντας την αίσθηση μιας ενιαίας φόρμας. Είναι ο λόγος που μερικές φορές η «ατελής» γεωμετρία μπορεί να δείχνει πιο καλλιτεχνική και ζωντανή από μια απόλυτα συμμετρική διάταξη.

Ροή, ισορροπία και συνέχεια στον χώρο

Η Gestalt δε σταματά στη συνοχή, αλλά αγγίζει και τον τρόπο που κινείται το βλέμμα σου στον χώρο. Η αρχή της συνέχειας λέει πως το μάτι ακολουθεί φυσικά γραμμές και μονοπάτια. Αν τα έπιπλα, τα χρώματα ή ακόμη και τα φυτά είναι τοποθετημένα έτσι ώστε να οδηγούν το βλέμμα από το ένα σημείο στο άλλο, το αποτέλεσμα είναι μια αίσθηση ροής. Και κάπου εδώ έρχεται η συμμετρία και η οργάνωση. Όχι με τη στεγνή έννοια της τελειότητας, αλλά σαν ισορροπία που σε κάνει να χαλαρώνεις. Ένα ζευγάρι ίδιων κομοδίνων σε μια κρεβατοκάμαρα ή η ευθυγράμμιση των κάδρων στον τοίχο είναι μικρές κινήσεις που φέρνουν μεγάλη ηρεμία. Έτσι ο χώρος σου δεν δείχνει μόνο όμορφος, αλλά λειτουργεί και σαν καταφύγιο για το μυαλό σου.

Η Gestalt δεν είναι αυστηρός κανόνας, αλλά εργαλείο. Δε σου λέει να περιορίσεις τη δημιουργικότητά σου, αλλά να καταλάβεις πώς το μυαλό σου διαβάζει τον χώρο. Όταν εφαρμόσεις αυτές τις αρχές, ακόμη κι αν αποφασίσεις να παίξεις με έντονα χρώματα, τολμηρά σχήματα ή διαφορετικά στυλ, θα ξέρεις ότι το αποτέλεσμα θα βγάλει νόημα. Και αυτό είναι που κάνει ένα σπίτι να μην είναι απλώς όμορφο στη φωτογραφία, αλλά πραγματικά ζεστό και λειτουργικό στην καθημερινότητά σου.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock