Ο Φοίβος Μαρκιανός δεν είναι σίγουρα από εκείνους που αγαπούν την αδράνεια. Το αντίθετο. Aγαπά τη δράση, βρίσκεται διαρκώς σε εγρήγορση και προσπαθεί να ανακαλύψει νέα στοιχεία του εαυτού του. Εκλαμβάνει την αποτυχία ως μια ευκαιρία να μάθει περισσότερα πράγματα, και δεν εφυσηχάζει στην επιτυχία.
Αυτή την περίοδο, υποδύεται τον εισαγγελέα Μιχάλη Οικονομέα στη “Γη της Ελιάς“. Την πρώτη φορά που εμφανίστηκε στη σειρά, ήταν στην δίκη της Αθηνάς (Άντζελα Γκερέκου) με τον λόγο του να είναι καταπέλτης εναντίον της και προκαλώντας την έκπληξη του τηλεοπτικού κοινού. Στην πορεία του έργου όμως, βλέπουμε να ξεδιπλώνεται η πιο τρυφερή του πλευρά και όπως αποκαλύπτει ο ίδιος στο TLIFE, η σχέση του με την Αθηνά, είναι μια σχέση που διαρκώς θα εξελίσσεται.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ακόμη, ο Φοίβος Μαρκιανός μιλά στο TLIFE για την “μαγεία” της τηλεόρασης, τη στιγμή που “ερωτεύτηκε” την υποκριτική τέχνη, την εμπειρία του να διδάσκει θέατρο σε βαρυποινίτες στις φυλακές Μαλανδρίνου και παίρνει θέση σε όλα τα κακώς κείμενα της σημερινής εποχής.
Aυτή την περίοδο σε παρακολουθούμε στη “Γη της Ελιάς” στον ρόλο του εισαγγελέα. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το καλοκαίρι, είχα πάει να κάνω ένα guest ως εισαγγελέας στη δίκη της Αθηνάς. Το αποτέλεσμα άρεσε στην παραγωγή και ο ρόλος μου ταίριαξε αρκετά. Κάπως έτσι, μου έγινε η πρόταση για να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας.
Πες μου λίγα λόγια για τον εισαγγελέα Μιχάλη Οικονομέα που υποδύεσαι.
Ο Μιχάλης Οικονομέας είναι ένας πολύ κλειστός άνθρωπος. Θα έλεγα ότι είναι ένας πολύ σοβαρός, άτενκτος και αυστηρός εισαγγελέας. Κατά κάποιο τρόπο ορίζεται από το επάγγελμά του. Στην πορεία των επεισοδίων όμως βλέπουμε και μια άλλη του πλευρά. Διαπιστώνουμε ότι είναι ένας οδυνηρά ευαίσθητος άνθρωπος. Έχει πάθη και θα… πάθει εξαιτίας αυτών. Έχει μια πολύ “μαλακή” πλευρά. Προσπαθεί να γίνει μέλος της κοινότητας της Μάνης. Βοηθάει πάρα πολύ. Εμπλέκεται σε όλες αυτές τις υποθέσεις που διαρκώς προκύπτουν και ταυτόχρονα, προσπαθεί να προσεγγίσει όσο περισσότερο μπορεί την Αθηνά.
Θα δούμε τη σχέση τους να εξελίσσεται;
Είναι μια σχέση που θα εξελίσσεται διαρκώς. Το αν η εξέλιξη αυτή θα είναι θετική ή αρνητική, αυτό παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό.
Στα τελευταία επεισόδια είδαμε και έναν φόνο, η υπόθεση του οποίου “έκλεισε”. Θα βάλει το χέρι του ο Οικονομέας να ανοίξει και πάλι και να δούμε τι πραγματικά έχει συμβεί;
Σίγουρα ένας φόνος δεν είναι κάτι που μπορεί να περάσει στα ψιλά γράμματα. Σε οποιοδήποτε παραβατικό θέμα, ο εισαγγελέας θα παίξει τον ρόλο του.
Ο Οικονομέας είπαμε πως είναι ένας άνθρωπος πιο “κλειστός” και αυστηρός σε σχέση με το επάγγελμά του. Είναι αυτά στοιχεία που έχεις και εσύ ως Φοίβος;
Στη δουλειά μου δεν είμαι σίγουρα κλειστός. Στην προσωπική μου ζωή ίσως είμαι λιγάκι. Ο Οικονομέας όμως, έχει πολλές πλευρές που ακόμη δεν τις έχουμε δει να αναπτύσσονται. Δεν εννοώ ότι έχει μια “σκοτεινή” πλευρά αλλά σίγουρα, μπορώ να πω ότι δεν είναι ένας παθητικός άνθρωπος. Ίσως βγάζει αυτή την εικόνα για να προσεγγίσει πιο εύκολα τους ανθρώπους της Μάνης και να ενταχθεί πιο εύκολα στην κοινότητά της, ωστόσο, ό,τι κάνει το κάνει γιατί έχει έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό.
Την πιο ευαίσθητη πλευρά του Οικονομέα, τη συναντάμε στον Φοίβο;
Αν δεν είχα μια ευαίσθητη πλευρά, δε θα είχα ασχοληθεί με το θέατρο. Θεωρώ πως οι άνθρωποι που ασχολούνται με αυτό το επάγγελμα έχουν, όχι μια αλλά, πολλές ευαίσθητες πλευρές.
Διάβασα όμως, ότι δεν ήταν όνειρό σου να ασχοληθείς με την υποκριτική…
Δεν ήταν όνειρό μου όταν ήμουν παιδί. Όταν όμως συνέβη το πρώτο μου “ατύχημα” με το θέατρο, κατάλαβα ότι αυτό είναι που θέλω να κάνω. Νιώθω πάρα πολύ τυχερός που η πραγματικότητά μου, είναι το όνειρό μου.
Πώς συνέβη αυτό το πρώτο “ατύχημα”;
Από μια πρόβα στην οποία πήγα εντελώς τυχαία.
Πώς βρίσκεται κάποιος τυχαία σε μια πρόβα;
Ένας φίλος μου, που τότε ήταν στο Εθνικό, με κάλεσε να παρακολουθήσω την πρόβα. Εγώ μάλιστα, δεν ήθελα να πάω. Ήταν βράδυ, ήμουν κουρασμένος από τη δουλειά και σκεφτόμουν, “να πάω τώρα να δω μερικούς ανθρώπους πάνω σε μια σκηνή να μιλάνε;”
Τελικά, πήγα σε αυτή την πρόβα και είδα έναν άνθρωπο πάνω στη σκηνή να τα δίνει όλα…
Έπαθα… “εγκεφαλικό”, ερωτεύτηκα, μου έφυγαν όλες οι αμφιβολίες, οι σκέψεις για το ποιος είμαι και τι κάνω, τελείωσαν όλα. Είδα αυτό και κατάλαβα ότι αυτό είναι το μόνο που θέλω να κάνω. Μέσα στα δέκα χρόνια που ασχολούμαι με αυτόν τον χώρο, δεν το έχω μετανιώσει ούτε μια στιγμή, δεν έχει υπάρξει λεπτό που να πω “κουράστηκα”.
Πόσο εύκολα παίρνει κάποιος την απόφαση να αλλάξει τη ζωή του και να ξεκινήσει από την αρχή, ειδικά σε έναν χώρο όπως η υποκριτική;
Έχω την αίσθηση πως οι άνθρωποι είμαστε αρκετά φοβικοί. Κανείς δεν τολμά να κάνει αυτό που θέλει. Κανείς δεν επιτρέπει στον εαυτό του να ονειρεύεται και γενικότερα, δεν τολμάμε να βγούμε από το comfort zone μας. Το θέατρο, κάνει ακριβώς αυτό, σε βγάζει από το comfort zone σου.
Η υποκριτική απαιτεί την ικανότητα να έχεις βρει εσένα, για να μπορείς στη συνέχεια να “φύγεις” από εσένα. Αυτός ίσως είναι ένας λόγος που δεν έχουμε πάρα πολλούς καλούς ηθοποιούς. Οι περισσότεροι επιλέγουν να κάνουν αυτό που τους βολεύει ή τους είπαν ότι τους πάει και αρέσει. Η απόφαση να αλλάξεις τη ζωή σου λοιπόν, νομίζω ότι έρχεται όταν γίνεται πλέον θέμα “ζωής και θανάτου”. Η επαφή με δυσάρεστες καταστάσεις, βοηθάει στο να βγεις πιο εύκολα από τη “ζώνη ασφαλείας” σου. Τώρα, αν έχεις βρει κάτι που το θες αλλά δεν επιλέγεις να αλλάξεις τη ζωή σου για να το κατακτήσεις, τότε μάλλον δεν το θες πραγματικά.
Το ότι τόσα χρόνια δε σε βλέπαμε στην τηλεόραση αλλά είχες επικεντρωθεί στο θέατρο, ήταν επιλογή σου; Ήσουν επιφυλακτικός προς την τηλεόραση;
Καθόλου. Θεωρώ την τηλεόραση, τον κινηματογράφο και το θέατρο, μέσα προβολής. Είμαι όλα μέσα στα οποία πρωταγωνιστούν ηθοποιοί. Η χρήση της τηλεόρασης, είναι όπως αυτή του μαχαιριού. Με ένα μαχαίρι, μπορείς να καθαρίσεις ένα μήλο και, μπορείς να σκοτώσεις και έναν άνθρωπο. Το κάθε μέσα, έχει τη δική του γοητεία. Το γύρισμα, το ότι μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα πρέπει να μπεις σε έναν χαρακτήρα και μέσα σε ένα λεπτό, να βγεις από αυτόν, είναι για μένα πολύ γοητευτικό.
Το θέατρο από την άλλη, με την επανάληψη, έχει μια άλλη ομορφιά. Μου αρέσει πάρα πολύ η τηλεόραση σαν στοιχείο υποκριτικής άσκησης. Αυτή είναι η δεύτερη φορά που εμφανίζομαι στην τηλεόραση, την πρώτη ήταν μια εντελώς διαφορετική συνθήκη. Άλλο πρότζεκτ, άλλη διαδικασία, άλλη κατάσταση…
Οι δυσκολίες που αντιμετώπισες στην πρώτη τηλεοπτική δουλειά, σε έκανε πιο επιφυλακτικό στο να πεις “ναι” στην τωρινή σου συνεργασία;
Καθόλου. Η τηλεόραση είναι κάτι που με αφορά υποκριτικά. Είναι κάτι που με εξιτάρει. Αυτή η καθημερινή ένταση που έχει η τηλεόραση, είναι κάτι που μου πηγαίνει. Με ενεργοποιεί. Είναι σαν… extreme sport. Μου αρέσει, δεν με κουράζει όλο αυτό. Ο φακός, το πως μπορεί να αποτυπώσει μια στιγμή, είναι κάτι που με θέλγει. Ο φακός λέει πάντα την αλήθεια, η κάμερα είναι πάντα αντικειμενική σε αντίθεση με το μάτι του θεατή που είναι υποκειμενικό. Όλο αυτό υποκριτικά είναι έχει τεράστιο ενδιαφέρον.
Εσύ παρακολουθείς τον εαυτό σου στη σειρά;
Τρελάθηκες; (γέλια) Μου έχω αλλεργία. Μου είναι πολύ δύσκολο να με δω.
Δεν έχεις την επιθυμία να δεις πως αποτυπώνεται στον τηλεόραση η δουλειά σου;
Έχω κάποιους αγαπημένους ανθρώπους που εμπιστεύομαι και μαθαίνω από αυτούς. Δεν μπορώ να με δω. Είναι σαν να ακούς τη φωνή σου ηχογραφημένη. Δεν έχω φτάσει σε τέτοια επίπεδα αυτοπεποίθησης.
Ένας ηθοποιός δεν χρειάζεται αυτοπεποίηθηση; Ακόμη και να βγεις πάνω σε μια σκηνή και να εκτεθείς μπροστά στο κοινό, δεν πρέπει να έχεις αυτοπεποίθηση;
Έχω δει τους πιο ντροπαλούς ανθρώπους να είναι οι πιο εκπληκτικοί ηθοποιοί. Η κόντρα με τον φόβο σου, είναι που σε κάνει πάνω στη σκηνή να δίνεις τα πάντα. Οφείλω όμως να πω ότι πάσχουμε πολύ σαν χώρα από ανθρώπους με – χωρίς λόγο – τρομερά μεγάλη αυτοπεποίθηση.
Σε ενοχλεί όταν βλέπεις ανθρώπους που δεν έχουν λάβει τις απαραίτητες γνώσεις, να μπαίνουν στον χώρο της υποκριτικής;
Με ενοχλεί το κοινό που τους δέχεται. Από την άλλη, δεν φταίει και το κοινό γιατί δεν έχει λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση ώστε, να έχει αναπτύξει τα σωστά κριτήρια. Είναι σαν να τρως έναν κακομαγειρεμένο φαγητό και να νομίζεις ότι τρως χαβιάρι απλώς, επειδή σου είπαν ότι είναι χαβιάρι.
Ζούμε μια εποχή συμπερίληψης. Όλοι, τα κάνουμε όλα και είμαστε οκ με αυτό. Δε θέλω να είμαι κάθετος και να πω ότι αν δεν έχεις έχεις τελειώσει την υποκριτική δε μπορείς να παίξεις. Βλέπουμε ανθρώπους που έχουν κάνει κάποια σεμινάρια, έχουν δοκιμαστεί και αποδείχθηκαν αρκετά ικανοί. Ψάχτηκαν όμως, είχαν τη διάθεση να μάθουν. Αυτό όμως είναι διαφορετικό από τις περιπτώσεις κάποιον που απλώς ξυπνάνε μια μέρα και βρίσκονται στη θέση ενός ηθοποιού. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στην κοινωνία, και έχει γίνει πιο εμφανές ειδικά μετά την covid εποχή, που δεν αντιμετωπίζει το θέατρο ως κάτι σοβαρό.
Ισχύει ότι βρέθηκες και στις φυλακές του Μαλανδρίνου να κάνεις θέατρο με βαρυποινίτες;
Ναι ισχύει. Βρέθηκα στις φύλακες του Μαλανδρίνου εθελοντικά. Το καλοκαίρι του 2021 ήμουν σε μια παράσταση για το “21′” με το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. έπεισα το ΔΗΠΕΘΕ να πάμε στις φυλακές Μαλανδρίνου να παίξουμε την παράσταση. ‘Ηταν η πιο συγκλονιστική παράσταση που έχω παίξει στη ζωή μου.
Πόσο εύκολο ήταν να κάνεις τους ανθρώπους αυτούς να σε εμπιστευτούν;
Στις αρχές, είχα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ήταν πάρα πολύ δύσκολο. Σταδιακά όμως, μου ανοίχτηκαν, αφέθηκαν, με εμπιστεύτηκαν… Η παράσταση που δώσαμε εκεί, ξεκίναγε με την ατάκα “καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά 40 χρόνια σκλαβιά και φυλακή”, και όσοι ήταν εκεί έχουν φάει ισόβια. Έγινε χαμός. Ήταν συγκλονιστικό. Το κείμενο απέκτησε ακροατήριο που το αφορά η έννοια της ελευθερίας.
Άλλαξε ο τρόπος που σκέφτεσαι τα πράγματα μετά από αυτή την εμπειρία;
Πάρα πολύ. Πλέον εκτιμώ την κάθε στιγμή. Εκτιμώ τη στιγμή που είμαστε εδώ και πίνουμε καφέ. Πριν, το θεωρούσα δεδομένο. Ήταν για μένα σαν ένα μεταπτυχιακό στην υποκριτική. Βρέθηκα να παρατηρώ ανθρώπους, που έχουν κάνει κάτι extreme, που εγώ – ελπίζω – δε θα έκανα ποτέ. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν φοβερές ιστορίες, κάθε ιστορία είναι και ένα σενάριο. Είναι ιστορίες που υπάρχουν στην πραγματικότητα απλά εμείς δεν τις βλέπουμε. Η παραβατική ζωή τρέχει παράλληλα με τη δική μας καθημερινότητα.
Το φοβερό όμως είναι ότι με έναν τρόπο, η εμπειρία μου αυτή, δένει με τον εισαγγελέα που υποδύομαι στη “Γη της Ελιάς”. Δεν είναι δικαστής ή δικηγόρος. Ο εισαγγελέας είναι αυτός που προτείνει την αλήθεια στο δικαστήριο. Ήρθε κάπως “καρμικά” αυτός ο ρόλος έχοντας αυτό το background.
Πόσο σημαντική θεωρείς την προσφορά του θεάτρου σε παραβατικούς ανθρώπους;
Πάρα πολύ και έχει να κάνει με τον σωφρονισμό. Το βασικό στοιχείο του θεάτρου, είναι το ότι σε βάζει στη θέση κάποιου άλλου. Το βασικό στοιχείο του παραβατικού ανθρώπου από την άλλη, είναι η έλλειψη ενσυναίσθησης. Το θέατρο με “δόλιο” τρόπο σε βάζει στη διαδικασία να μπεις στη θέση κάποιου άλλου.
Τα περισσότερα παιδιά που έχουν αναπτύξει παραβατικές συμπεριφορές, έχουν ζήσει σε άθλιες συνθήκες που ήταν κατά κάποιο τρόπο προδιαγεγραμμένη η εξέλιξή τους. Εκεί είναι που έρχεται το θέατρο και τους βάζει σε μια άλλη διαδικασία, σε σημείο που πλέον αποζητούν την πρόβα. Επιτυχία για μένα, θα είναι να βγει έξω κάποιος από όλους αυτούς και να μην ξαναπαραβατίσει.
Πηγαίνεις ακόμα για πρόβες;
Προσπαθώ όταν μπορώ να πηγαίνω. Μαθαίνω πολλά από την επαφή μου μαζί τους. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάς που βρίσκεσαι και τον λόγο για τον οποίο ο άνθρωπος που έχεις απέναντί σου, είναι εκεί που είναι. Να μη μπεις στη διαδικασία να τους δικαιολογήσεις. Η δικαιοσύνη, είναι δικαιοσύνη. Δεν είναι τυχαία εκεί κάποιος, κι αν είναι αθώος – έχει συμβεί και αυτό – τον αντιλαμβάνεσαι μέσα σε δευτερόλεπτα.
Εκείνοι όμως, δεν αποζητούν στο πρόσωπό σου τον άνθρωπο που θα τους δικαιολογήσει;
Όχι. Ειδικά τους ισοβίτες, δεν τους ενδιαφέρει να τους δικαιολογήσεις. Έχουν αποδεχτεί την πράξη τους και την ποινή τους. Ξέρουν πως η πράξη τους δεν είναι δικαιολογήσιμη. Έχουν περάσει τη φάση της άρνησης της ενοχής, έχουν περάσει τη φάση που λένε “φταίω, θα αυτοκτονήσω κτλ” και μετά έρχεται η φάση της αποδοχής κατά την οποία κοιτάς μέσω του σωφρονισμού να βελτιωθείς.
Σε είδαμε να πρωτοστατείς και στο κίνημα “Support art workers”. Θα ήθελα να μου πεις λίγο πως ξεκίνησε όλη αυτή η πρωτοβουλία.
Ήταν μια ιδέα ενός πολύ καλού μου φίλου που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας με την απαξίωση των θεσμών του Πολιτισμού. Οι περισσότεροι άνθρωποι που εργάζονται στον Πολιτισμό ήταν άνεργοι και έτσι είχαμε τον χρόνο να δράσουμε. Ήταν τρομερό ότι τόσοι καλλιτέχνες εργάζονταν 25 ώρες το 24 για να μπορέσουν να πετύχουν κάτι. Νομίζω ότι Support Art Workers ήταν μια πολύ επιτυχημένη δράση.
Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι του Πολιτισμού έχουν αρχίσει να διεκδικούν περισσότερο κάποια πράγματα;
Θεωρώ πως ναι. Η Τέχνη είναι ένα πράγμα που πρέπει ο καθένας να μάθει να το διεκδικεί και σε προσωπικό επίπεδο. Για χρόνια βρισκόμασταν σε μια φάση αδράνειας. Νομίζω όμως ότι οι άνθρωποι που τώρα βρίσκονται στα πράγματα, είναι ενεργοποιημένοι. Το θέατρο εκ των πραγμάτων δεν είναι μια δουλειά που θα σου προσφέρει ασφάλεια, οικονομική σταθερότητα, ηρεμία… παρόλο που η σκηνή απαιτεί από σένα να είσαι ήρεμος.
Όλο αυτό που έχει γίνει με τα πτυχία των ηθοποιών και την υποβάθμισή τους, πως το σχολιάζεις;
Λυπηρό. Είναι πολύ λυπηρό. Το νομοσχέδιο αυτό προσπαθεί να διαχωρίσει το επαγγελματικό από το ακαδημαϊκό. Είναι ανησυχητικό ο τρόπος με τον οποίο απαξιώνονται οι άνθρωποι με καλλιτεχνική εκπαίδευση. Για μένα, ένας άνθρωπος που έχει εκπαιδευτεί για τρία χρόνια σε 12ωρη καθημερινή βάση, για να τελειώσει τη δραματική του Εθνικού Θεάτρου, είναι αστείο να έρχεσαι μετά και να του λες “δεν έχεις κάνει τίποτα”.
Είναι ένα κακόγουστο αστείο. Πόσω μάλλον τα παιδιά που έχουν τελειώσει ιδιωτικές σχολές και έχουν πληρώσει δίδακτρα και έκαναν παράλληλα άλλες δουλειές για να μπορούν να τα πληρώσουν. Δε μπορείς να ακυρώνεις έναν άνθρωπο που έχει “φτύσει αίμα” για να μπορέσει να ασχοληθεί με αυτό που αγαπάει. Είναι σαν τιμωρητική πράξη. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί γίνεται όλο αυτό.
Πόσο ψυχοφθόρο όμως είναι όλο αυτό για έναν ηθοποιό;
Πολύ γιατί παράλληλα με αυτό που συμβαίνει, απαιτείται από εσένα να είσαι μια χαρά και να παίζεις. Δε νιώθω ότι θα λυθεί άμεσα αυτό, θα πάρει χρόνια. Φυσικά και λείπει ένα σύστημα αξιολόγησης. Δε μπορούν να κάνουν όλοι αυτή τη δουλειά. Θα πρέπει να υπάρξει κάποιου είδους αξιολόγηση με κάποιον τρόπο. Το θέατρο είναι μια ακαδημαϊκή Τέχνη και εκεί έρχεται και πατάει αυτό το νομοσχέδιο. Προσωπικά, το βρίσκω λίγο ανήθικο αυτό που συμβαίνει.
Αδικημένος έχεις νιώσει ποτέ σε αυτή τη δουλειά;
Όχι. Αν δεχτώ μια απόρριψη σε μια δουλειά, θα θεωρήσω πως εγώ κάτι δεν έχω κάνει καλά. Δεν μου αρέσει να κλαίγομαι. Είμαι γενικότερα έτσι στη ζωή μου. Θεωρώ ότι μια αποτυχία μπορεί να σε κάνει καλύτερο. Σου δείχνει που υστερείς. Αυτό το επάγγελμα έχει να κάνει πολύ με τον εαυτό του. Επομένως, έχει τρομερό ενδιαφέρον το να κάνεις λάθη ή να αποτυγχάνεις γιατί συνεχώς σε εξελίσσει.
Οι πιο σπουδαίοι καλλιτέχνες που έχω γνωρίσει, ακόμα και εκείνοι που είναι άνω των 70, δεν επαναπαύονται ποτέ. Ψάχνουν διαρκώς τι είναι εκείνο που δεν κάνουν καλά.
Φωτογραφίες: Πέτρος Χόντος
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
