Feeling Break: Η μέθοδος να αντιμετωπίζεις τα παιδικά ξεσπάσματα που δεν περιλαμβάνει τιμωρίες και υπερβολές

Όταν το παιδί σου χάνει τον έλεγχο, φωνάζει, χτυπά ή πετάει πράγματα, δεν είναι πάντα εύκολο να ξέρεις τι να κάνεις. Πολλοί γονείς στρέφονται στο time-out, άλλοι δοκιμάζουν το time-in, αλλά και τα δύο έχουν τα όριά τους. Κάπως έτσι γεννήθηκε το Feeling Break, μια ευέλικτη, ανθρώπινη απάντηση στα παιδικά ξεσπάσματα, που δε στηρίζεται στην τιμωρία ούτε στην υπερβολική εγγύτητα. Είναι μια στάση ανάσας για το παιδί και για σένα, ώστε να μπει ξανά η σύνδεση στη μέση, χωρίς φωνές, χωρίς ενοχές.

Time-Out: Γιατί η απομάκρυνση δε διδάσκει

Το time-out είναι μια ευρέως διαδεδομένη μέθοδος πειθαρχίας, όπου το παιδί απομακρύνεται από το περιβάλλον ή τη δραστηριότητα που προηγήθηκε της δύσκολης συμπεριφοράς, για να καθίσει μόνο του και να «ηρεμήσει». Σκοπός είναι να σκεφτεί τι έκανε και να καταλάβει ότι η συμπεριφορά του δεν ήταν αποδεκτή. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που μαθαίνει είναι ότι όταν νιώθει κάτι έντονο, μένει μόνο του. Μπορεί να σταματήσει προσωρινά τη συμπεριφορά, αλλά το συναίσθημα παραμένει άλυτο. Κι όταν ένα παιδί δεν έχει ακόμα τα εργαλεία να κατανοήσει ή να εκφράσει αυτό που νιώθει, το φορτίο αυτό επιστρέφει την επόμενη φορά με ακόμη μεγαλύτερη ένταση.

Time-In: Η τρυφερή προσέγγιση που δε λειτουργεί πάντα

Το time-in είναι μια πιο ήπια εναλλακτική στο time-out. Αντί να αφήσεις το παιδί μόνο του, κάθεσαι μαζί του, του δείχνεις κατανόηση, το βοηθάς να αναγνωρίσει τι νιώθει και του υπενθυμίζεις τα όρια με ήρεμο τρόπο. Είναι μια προσέγγιση που βασίζεται στη σύνδεση και τη συναισθηματική υποστήριξη. Όμως δεν λειτουργεί πάντα. Χρειάζεται και οι δύο να είστε διαθέσιμοι εκείνη τη στιγμή. Αν, για παράδειγμα, το παιδί είναι τόσο θυμωμένο που δεν αντέχει καν να το πλησιάσεις ή αν εσύ νιώθεις εξαντλημένος και δεν έχεις την ψυχραιμία να το συνοδεύσεις, τότε το time-in μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα — να κάνει το παιδί να ξεσπάσει περισσότερο ή να νιώσεις κι εσύ ότι χάνεις τον έλεγχο.

Feeling Break: Τι είναι και γιατί διαφέρει

Το Feeling Break είναι κάτι καινούριο. Είναι ένα διάλειμμα, όχι για να τιμωρήσεις ή να ηρεμήσεις το παιδί, αλλά για να του δώσεις χώρο να νιώσει. Του λες, με απλά λόγια: «Βλέπω ότι κάτι σε δυσκολεύει. Ας κάνουμε ένα διάλειμμα για να καταλάβουμε τι νιώθεις». Δεν το αγνοείς, δεν το πιέζεις να μιλήσει. Μένεις εκεί αν σε θέλει, φεύγεις για λίγο αν χρειάζεται χώρο. Αν εσύ δεν αντέχεις εκείνη τη στιγμή, του λες: «Θα πάρω λίγα λεπτά για να ηρεμήσω. Σε αγαπώ και θα είμαι σύντομα δίπλα σου».

Σε αντίθεση με το time-in, που βασίζεται στη διαρκή παρουσία και στη συναισθηματική στήριξη τη στιγμή της κρίσης, το Feeling Break προσφέρει πρώτα χώρο. Δεν απαιτεί άμεση σύνδεση ή συζήτηση. Αφήνει το παιδί να εκφράσει ό,τι νιώθει με τον δικό του ρυθμό, χωρίς πίεση, αλλά με τη σιγουριά ότι είσαι διαθέσιμος όταν θα σε χρειαστεί. Είναι πιο ευέλικτο, πιο ήπιο και συχνά πιο αποτελεσματικό σε στιγμές που το συναίσθημα ξεχειλίζει. Το Feeling Break χτίζει συναισθηματική ασφάλεια, γιατί δείχνεις στο παιδί πως το εμπιστεύεσαι να βρει τον δρόμο του μέσα στο συναίσθημα, χωρίς να το εγκαταλείπεις.

Πώς εφαρμόζεται στην καθημερινότητα

Αν το παιδί σπρώχνει για να ανέβει στην τσουλήθρα από τον ενθουσιασμό, αντί να του φωνάξεις ή να το τραβήξεις απότομα, κάθησε για λίγα λεπτά στο πλάι και πες του: «Ήσουν πολύ ενθουσιασμένος και σε καταλαβαίνω. Πώς μπορούμε να περιμένουμε τη σειρά μας την επόμενη φορά;». Αν έχει έντονο ξέσπασμα και απορρίπτει κάθε επαφή, του δίνεις την επιλογή: «Είναι εντάξει να νιώθεις έτσι. Θα είμαι δίπλα σου όταν με χρειαστείς». Αν νιώσεις εσύ ότι φτάνεις στα όριά σου, φεύγεις για λίγο με ειλικρίνεια και αγάπη. Το παιδί μαθαίνει ότι και οι μεγάλοι έχουν συναισθήματα και δικαίωμα στο χώρο.

Γιατί το Feeling Break είναι αποτελεσματικό

Το Feeling Break διδάσκει στα παιδιά κάτι πολύ πιο σημαντικό από τη «σωστή» συμπεριφορά. Τα βοηθά να καταλάβουν τι νιώθουν, να δώσουν χώρο στο συναίσθημα χωρίς να το φοβούνται. Εξασκούν την αυτορρύθμιση όχι με πίεση, αλλά με ασφάλεια. Μαθαίνουν ότι μπορούν να ζητήσουν χώρο ή αγκαλιά, ότι δεν είναι κακά όταν δυσκολεύονται. Μαθαίνουν επίσης πώς να επανορθώνουν, να κάνουν μια νέα αρχή. Και το κάνουν αυτό όχι επειδή τα τιμώρησες, αλλά επειδή τα εμπιστεύτηκες.

Το Feeling Break δεν είναι άλλη μία τεχνική. Είναι στάση ζωής. Είναι η υπενθύμιση ότι δε χρειάζεται να έχουμε πάντα έτοιμη απάντηση. Αρκεί να προσφέρουμε έναν χώρο, ένα βλέμμα, μια ανάσα. Γιατί εκεί που τελειώνει η ένταση, μπορεί να αρχίσει η σύνδεση. Και αυτό είναι το πιο ισχυρό εργαλείο που έχουμε ως γονείς.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock