Άγιος Βασίλης: Ψέμα, μαγεία ή απλώς παιδική ανάγκη;

Αν έχεις βρεθεί ποτέ να κρύβεις δώρα στο πάνω ράφι της ντουλάπας, να τρως στα κρυφά τα μπισκότα που «υποτίθεται» ότι άφησες για τον Άγιο Βασίλη ή να απαντάς με τρόπο σε ερωτήσεις του τύπου «μα πώς χωράει από την καμινάδα;», τότε ξέρεις πως η μαγεία των Χριστουγέννων έχει και μια δόση δράματος. Το καλό νέο είναι ότι όλο αυτό το παιχνίδι φαντασίας δεν είναι ούτε επικίνδυνο ούτε καταστροφικό για το παιδί σου. Αντίθετα, είναι ένα από τα πιο ζωντανά κομμάτια της παιδικής ηλικίας και σίγουρα μια ιστορία που θυμόμαστε κι εμείς χρόνια μετά.

Η φαντασία ως εργαλείο ανάπτυξης

Στα πρώτα χρόνια της ζωής του, το παιδί σου κατασκευάζει τον κόσμο μέσα από ιστορίες, εικόνες και φανταστικούς ήρωες. Ο Άγιος Βασίλης μπαίνει ακριβώς εκεί, δίπλα στον ποντικομικρούλη, στον δράκο που προστατεύει το κάστρο και στη χιονονιφάδα που μιλάει. Δεν είναι «ακόμη ένα ψέμα», είναι ένα κομμάτι της φυσιολογικής ανάγκης για φαντασία, παιχνίδι και μαγικό τρόπο σκέψης. Τα παιδιά μέχρι τα επτά περίπου χρόνια δεν διαχωρίζουν με απόλυτο τρόπο το πραγματικό από το φανταστικό, και αυτό δεν είναι αδυναμία αλλά στάδιο ανάπτυξης. Η μαγεία τούς επιτρέπει να νιώθουν ασφάλεια, ενθουσιασμό, χαρά, να χτίζουν αφήγηση και να εξερευνούν τον κόσμο χωρίς περιορισμούς.

Πώς ανακαλύπτουν τελικά την αλήθεια

Κάποια στιγμή όμως, έρχεται η ώρα που αρχίζουν να ενώνουν τα κομμάτια. Ένα σχόλιο στο σχολείο, μια ερώτηση που πέφτει πιο κατευθείαν στο θέμα, ένα δώρο που είχες ξεχάσει να κρύψεις καλύτερα, όλα αυτά λειτουργούν σαν μικρές ενδείξεις. Τα παιδιά χρησιμοποιούν μαρτυρίες, παρατηρήσεις και λογική. Ψάχνουν, συγκρίνουν, αμφισβητούν και τελικά καταλήγουν σε ένα συμπέρασμα που συνήθως δεν τα σοκάρει. Οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι η αποκάλυψη της αλήθειας είναι περισσότερο μια νίκη μυαλού παρά μια συναισθηματική κατάρρευση. Σαν να λύνουν μόνα τους έναν γρίφο και να νιώθουν περήφανα που το κατάφεραν.

Η αλήθεια δεν σπάει την εμπιστοσύνη

Ένας μεγάλος φόβος των γονιών είναι μήπως το παιδί θυμώσει όταν μάθει ότι ο Άγιος Βασίλης δεν υπάρχει. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο ήρεμη. Τα παιδιά δεν βιώνουν την αλήθεια ως προδοσία, γιατί την ανακαλύπτουν σταδιακά, όχι μέσα από μια δραματική εξομολόγηση. Επιπλέον, γνωρίζουν ότι όποιος κι αν έβαζε τα δώρα κάτω από το δέντρο, το έκανε με αγάπη. Ούτε οι σχέσεις χαλάνε ούτε η εμπιστοσύνη τραυματίζεται. Αυτό που μένει δεν είναι το «ποιος τα έφερε», αλλά το συναίσθημα, η προσμονή, η οικογενειακή τελετουργία.

Ο Άγιος Βασίλης μπορεί να μην κάνει πραγματικές βόλτες με έλκηθρο, όμως το αποτύπωμα που αφήνει στην παιδική μνήμη είναι απολύτως αληθινό. Είναι η γλύκα του να περιμένεις κάτι όμορφο, η χαρά του να πιστεύεις ότι ο κόσμος μπορεί να γίνεται λίγο πιο μαγικός κάθε Δεκέμβρη, η αίσθηση ότι υπάρχει καλοσύνη που κυκλοφορεί ανάμεσά μας. Κι όσο μεγαλώνεις, ανακαλύπτεις ότι η μαγεία δεν χάνεται, απλώς αλλάζει μορφή. Τη φτιάχνεις εσύ, όταν ψάχνεις την τέλεια κρυψώνα για τα δώρα, όταν φοράς τις κάλτσες με τους τάρανδους, όταν βλέπεις το παιδί σου να περιμένει με την ίδια λαμπερή ανυπομονησία που είχες κι εσύ κάποτε. Αυτό είναι το πραγματικό θαύμα των Χριστουγέννων και δεν χρειάζεται καμινάδα για να το ζήσεις.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock