Παιδιά: Γιατί η ηλικία 12-14 είναι η πιο απαιτητική για κάθε γονιό;

Η γονεϊκότητα είναι ένα ταξίδι με στάσεις γεμάτες συγκίνηση, κούραση, ανατροπές και ανείπωτη αγάπη. Από τα πρώτα ξενύχτια μέχρι τα πρώτα βήματα, από τις ζωγραφιές στο ψυγείο μέχρι τις εφηβικές πόρτες που κλείνουν απότομα, κάθε φάση έχει το δικό της βάρος και τη δική της ομορφιά. Κι όμως, υπάρχει μια ηλικία που για πολλούς γονείς μοιάζει πιο απαιτητική, πιο φορτισμένη, πιο μοναχική. Η προεφηβεία – εκεί γύρω στα 12 με 14 – είναι η στιγμή που πολλοί γονείς νιώθουν πως το παιδί τους απομακρύνεται, και μαζί του απομακρύνονται και οι βεβαιότητες.

Το κάθε στάδιο έχει τη δική του δυσκολία

Όταν το παιδί είναι βρέφος, η κούραση είναι σωματική. Τα ξενύχτια, το άγχος της επιβίωσης, το να μη ξέρεις αν κάνεις τα πάντα σωστά. Στην προσχολική ηλικία, το παιδί γίνεται πια ένα μικρό πλάσμα με άποψη, πείσμα και ανεξάντλητη ενέργεια. Θέλει να τρέξει, να δοκιμάσει, να φωνάξει “όχι!” – κι εσύ είσαι εκεί, να το καθοδηγείς, να το προστατεύεις, να θέτεις όρια.

Το δημοτικό φέρνει τις πρώτες κοινωνικές προκλήσεις. Το παιδί συγκρίνεται, αγχώνεται, διαμορφώνει χαρακτήρα και αποκτά φίλους… ή δεν αποκτά. Εσύ προσπαθείς να είσαι δίπλα του χωρίς να το “πνίγεις”, να το στηρίζεις χωρίς να το φορτώνεις. Στο λύκειο, έρχονται οι πανελλήνιες, τα ερωτικά, η πρώτη γεύση ανεξαρτησίας. Και στην ενήλικη ζωή; Ο ρόλος σου αλλάζει ριζικά, δε μεγαλώνεις πια ένα παιδί, αλλά στέκεσαι δίπλα σε έναν ενήλικα.

Όταν οι γονείς αρχίζουν να νιώθουν μόνοι

Κι όμως, σύμφωνα με μια μεγάλη έρευνα σε πάνω από 2.000 μητέρες, η πιο απαιτητική φάση της γονεϊκότητας είναι όταν το παιδί φτάνει στην προεφηβεία – περίπου στα 12 με 14 χρόνια. Οι μητέρες αυτής της ηλικιακής ομάδας ανέφεραν τα χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης σε σχέση με όλα τα άλλα στάδια: από τη βρεφική ηλικία μέχρι και την ενήλικη ζωή των παιδιών τους.

Αυτό που είναι σημαντικό, είναι πως δεν ανέφεραν απλώς κούραση ή νεύρα. Μιλούν για μια γενικότερη αίσθηση μοναξιάς, συναισθηματικής απόστασης και αμφιβολίας. Δεν έφταιγε η συμπεριφορά του παιδιού απαραίτητα. Κάτι βαθύτερο φαινόταν να αλλάζει, κάτι που τις έκανε να νιώθουν λιγότερο “μέσα” στη ζωή του παιδιού τους.

Η προεφηβεία φέρνει αόρατη απόσταση

Στην προεφηβεία, τα παιδιά αλλάζουν. Κι αλλάζουν απότομα. Γίνονται απότομα εσωστρεφή, ευερέθιστα, αμυντικά. Νιώθουν έντονα την ανάγκη να διαφοροποιηθούν από τους γονείς τους, να φτιάξουν δική τους ταυτότητα. Ταυτόχρονα, παλεύουν με τις ορμόνες, την κοινωνική πίεση, το σχολικό άγχος και την ανάγκη να “ανήκουν”.

Για τον γονιό, αυτή η περίοδος είναι σαν να χάνει το παιδί του χωρίς να φεύγει από το σπίτι. Και το πιο δύσκολο; Συχνά, το παιδί δείχνει την πιο σκληρή εκδοχή του στον γονιό, ενώ είναι γλυκό και λειτουργικό έξω. Αυτό σε αποσταθεροποιεί. Σου δημιουργεί ερωτήματα: «Τι έκανα λάθος; Γιατί δε με εμπιστεύεται; Πού πήγε το παιδί μου;»

Μείνε εκεί, χωρίς να πνίγεις

Το ζητούμενο σε αυτή τη φάση δεν είναι να “διορθώσεις” το παιδί. Είναι να κρατήσεις τη σύνδεση ζωντανή, χωρίς να επιβάλλεσαι. Να ακούς περισσότερο και να λες λιγότερα. Να βάζεις όρια με αγάπη και όχι με επίδειξη δύναμης. Να θυμάσαι πως και το παιδί περνάει καταιγίδα, απλώς δεν έχει τα εργαλεία να στην περιγράψει.

Η έρευνα έδειξε επίσης πως η σχέση με το παιδί βελτιώνεται αισθητά μετά τα 15. Το σκοτάδι που ίσως νιώθεις τώρα, δεν είναι μόνιμο. Κι όσο πιο σταθερό φως κρατάς, τόσο πιο εύκολα θα το ξαναβρεί το παιδί σου τον δρόμο προς εσένα.

Να θυμάσαι: δεν είσαι μόνο γονιός, είσαι και άνθρωπος

Μέσα σε όλη αυτή τη διαδρομή, μη χαθείς. Βρες λίγο χρόνο για σένα. Μην εξαντλείσαι προσπαθώντας να γίνεις τέλειος γονιός. Το παιδί σου δε χρειάζεται την τελειότητά σου, χρειάζεται την παρουσία σου, τη συνέπειά σου, και μια αγκαλιά που να μένει ανοιχτή, ακόμα κι όταν εκείνο φαίνεται να μην τη θέλει.

Η γονεϊκότητα δεν είναι αγώνας ταχύτητας. Είναι αντοχής. Και οι δυσκολίες της δε λένε πάντα πότε θα έρθουν. Αλλά αν κρατήσεις τον ρυθμό σου, αν συνεχίσεις να προσπαθείς, να φροντίζεις και να αγαπάς, θα δεις πως αυτό που σήμερα σου μοιάζει βουνό, αύριο θα είναι κομμάτι της κοινής σας διαδρομής. Μια ιστορία που κάποτε θα διηγείστε – και ίσως γελάτε με ανακούφιση, γιατί τα καταφέρατε.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock