Παιχνίδι με όπλα: Πόσο «αθώο» είναι τελικά;

Όταν το παιδί σου ζητάει ένα πιστόλι-παιχνίδι, μπορεί να σε πιάσει αμηχανία. Από τη μία σκέφτεσαι ότι είναι απλώς παιχνίδι ρόλων, από την άλλη αναρωτιέσαι τι του μαθαίνει πραγματικά. Θες να του δώσεις χώρο να φανταστεί, να παίξει, να εξερευνήσει, αλλά φοβάσαι μήπως μέσα από αυτό το παιχνίδι κανονικοποιείται η βία. Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, υπάρχει όμως τρόπος να το χειριστείς συνειδητά.

Παιχνίδι, φαντασία και όρια

Τα παιδιά χρησιμοποιούν το παιχνίδι για να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους. Μέσα από τους ρόλους, δοκιμάζουν τη δύναμη, τη συνεργασία, ακόμα και τη σύγκρουση. Το όπλο, όσο και αν σε προβληματίζει, είναι για εκείνα ένα σύμβολο δύναμης και όχι απαραίτητα επιθετικότητας. Οι παιδοψυχολόγοι συμφωνούν ότι η “μάχη” στο παιχνίδι δε σημαίνει βία, αρκεί να υπάρχει όριο, πλαίσιο και καθοδήγηση. Το παιδί μπορεί να παίζει τους “καλούς” και τους “κακούς” χωρίς να χάνει την αίσθηση του σωστού. Εκεί χρειάζεσαι εσύ, όχι για να το σταματήσεις, αλλά για να του δείξεις πώς να παίζει με σεβασμό και φαντασία.

Όταν το παιχνίδι γίνεται πολύ ρεαλιστικό

Το πρόβλημα δεν είναι τόσο τα παιχνίδια, όσο το πόσο μοιάζουν με τα αληθινά. Σήμερα, πολλές “παιδικές” εκδόσεις όπλων είναι ρεαλιστικές σε τέτοιο βαθμό που δυσκολεύεσαι να καταλάβεις αν είναι παιχνίδι ή όχι. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει λάθος συνειρμούς, ειδικά στα μικρότερα παιδιά. Αν το όπλο μοιάζει πραγματικό, είναι πιο εύκολο να χάσει το παιδί την αίσθηση ότι πρόκειται για φαντασία. Και εκεί αρχίζει να “μπερδεύει” την εξουσία με τη δύναμη. Γι’ αυτό οι ειδικοί προτείνουν να αποφεύγεις παιχνίδια που αντιγράφουν ρεαλιστικά όπλα και να προτιμάς πιο “φανταστικές” εκδοχές, όπως νεροπίστολα, foam blasters ή ακόμη και παιχνίδια κατασκευών που ενισχύουν τη συνεργασία και τη δημιουργικότητα.

Πώς να το διαχειριστείς στην πράξη

Αν αποφασίσεις να επιτρέψεις στο παιδί σου να παίξει με όπλα, βάλε ξεκάθαρους κανόνες. Εξήγησέ του ότι τα αληθινά όπλα δεν είναι παιχνίδι, ότι δε σημαδεύουμε ανθρώπους και ότι το παιχνίδι είναι φαντασία, όχι βία. Αν δεις ότι “κολλάει” υπερβολικά με παιχνίδια μάχης, προσπάθησε να το κατευθύνεις σε ρόλους που εμπεριέχουν προστασία, βοήθεια ή συνεργασία — για παράδειγμα, έναν ήρωα που σώζει, όχι που καταστρέφει. Και φυσικά, επίβλεψε το παιχνίδι. Το να είσαι κοντά του δε σημαίνει ότι περιορίζεις τη φαντασία του, αλλά ότι το βοηθάς να καταλάβει πώς να εκφράζεται με τρόπο ασφαλή και συνειδητό.

Το παιχνίδι με όπλα, όσο κι αν φαίνεται “αθώο”, είναι ένας μικρός καθρέφτης της κοινωνίας και της παιδικής φαντασίας. Δε χρειάζεται να το δαιμονοποιήσεις, αλλά ούτε και να το αγνοήσεις. Το παιδί σου μαθαίνει μέσα από το παιχνίδι τι σημαίνει δύναμη, όρια και σεβασμός. Κι εσύ είσαι εκεί για να του δείξεις πως η αληθινή δύναμη δεν είναι να “κερδίζεις τη μάχη”, αλλά να ξέρεις πότε δε χρειάζεται καν να τη δώσεις.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθου: iStock