Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση της κύησης. Εμφανίζεται κυρίως στον άνθρωπο και πάρα πολύ σπάνια σε άλλα θηλαστικά. Χαρακτηρίζεται από την λεγόμενη κλασική τριάδα που περιλαμβάνει την υπέρταση, την πρωτεϊνουρία, και το οίδημα. Είναι, κυρίως, νόσος των πρωτοτόκων γυναικών, στις οποίες εμφανίζεται σε ποσοστό 14 έως 20 % και σε ένα 5,7 με 7,3 % σε πολύτοκες γυναίκες.
Αφού διαγνωσθεί η νόσος, πρέπει η έγκυος, σε συνεννόηση με τον γυναικολόγο, να την αντιμετωπίσει. “Πρωταρχική μέριμνα σε κάθε περίπτωση προεκλαμψίας είναι η ασφάλεια της μητέρας και στη συνέχεια ο τοκετός ενός ζωντανού μεν, αλλά και ώριμου νεογνού, το οποίο δεν θα χρειασθεί παρατεταμένη αυξημένη φροντίδα στην μονάδα εντατικής θεραπείας των νεογνών”.
Σε κάθε περίπτωση η ασθένεια καταπολεμάται οριστικά μόνο μετά τη γέννα. “Η οριστική θεραπεία της προεκλαμψίας είναι μόνο ο τοκετός. Σε ορισμένες, όμως, περιπτώσεις αυτή δεν ενδείκνυται ως η καλύτερη λύση για το έμβρυο” εξηγεί ο μαιευτήρας χειρουργός γυναικολόγος Κωνσταντίνος Δ. Δημητρούλης.
Είναι αναγκαία η πρόωρη γέννα;
Η απόφαση αυτή βαραίνει κατ’ αποκλειστικότητα τον γιατρό που παρακολουθεί την έγκυο. “Προκειμένου να διαλέξει μεταξύ άμεσου τοκετού και αναμονής με συντηρητική αντιμετώπιση, ο γιατρός θα πρέπει να συνεκτιμήσει τα εξής:
– την κατάσταση τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου κατά το χρόνο της αρχικής διάγνωσης,
– την ηλικία της κύησης, την εμφάνιση σημείων τοκετού, καθώς επίσης και την επιθυμία της μητέρας.
Όλες οι γυναίκες με
ήπια προεκλαμψία θα πρέπει να εισάγονται στο νοσοκομείο, ώστε η
παρακολούθηση τόσο εκείνης όσο και του εμβρύου να γίνεται με τον καλύτερο τρόπο. Συγκεκριμένα, όταν η ασθενής βρίσκεται μέσα στο νοσοκομείο θα είναι δυνατός και θα πραγματοποιείται συχνά, τόσο ο
απαιτούμενος εργαστηριακός έλεγχος όσο και ο
υπερηχογραφικός έλεγχος της ανάπτυξης του εμβρύου, καθώς και η
καθημερινή εκτίμηση της κλινικής εικόνας της εγκύου.
Η προεκλαμψία ενδέχεται να προκαλέσει αύξηση της αρτηριακής πίεσης. “Η αντιυπερτασική αγωγή θα χορηγηθεί ανάλογα με τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και μετά από την συνεργασία του μαιευτήρα και του ειδικού καρδιολόγου. Οι γυναίκες που νοσηλεύονται λόγω ήπιας και μόνο υπέρτασης, θα έχουν τη δυνατότητα να παρατείνουν τη διάρκεια της κύησης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, από εκείνες που νοσηλεύονται λόγω ήπιας αύξησης της αρτηριακής πίεσης και αυξημένης λευκωματουρίας.
Εάν, όμως, παρουσιαστεί μείωση της αρτηριακής πίεσης, ενώ ταυτόχρονα η λευκωματουρία βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα (η παρακολούθηση μπορεί να γίνει και στο σπίτι, με την προϋπόθεση ότι απουσιάζουν κλινικά συμπτώματα από την εγκυμονούσα, όπως κεφαλαλγία, επιγαστραλγία και διαταραχές όρασης. Βέβαια, θα πρέπει να το επιθυμεί και η γυναίκα, αλλά και αυτή να έχει την δυνατότητα μέτρησης στο σπίτι της αρτηριακής της πίεσης και του λευκώματος στα ούρα (με stick ούρων) και, ιδιαίτερα, να είναι ακριβής στις μετρήσεις της.
Προϋπόθεση όλων αυτών είναι να μην έχει παρουσιαστεί επιδείνωση της ανάπτυξης του εμβρύου (παθολογική ανάπτυξη). Ειδικότερα, στην περίπτωση της παραμονής της εγκύου στο σπίτι, θα πρέπει να καταγράφονται οι κινήσεις του εμβρύου και τόσο η ίδια όσο και το περιβάλλον της να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, προκειμένου να διαπιστώσουν, άμεσα, συμπτώματα προεκλαμψίας (π.χ. οίδημα προσώπου κ.α.).
Η παρακολούθηση από το γιατρό θα πρέπει να συνεχίζεται με συχνές επισκέψεις για την σωστή εκτίμηση της καλής κατάστασης της μητέρας και του εμβρύου. Ένδειξη για τοκετό έχουμε, όταν επιδεινώνεται είτε η κατάσταση της μητέρας είτε του εμβρύου.
Όταν η προεκλαμψία είναι βαριάς μορφής
Οι κυήσεις που επιπλέκονται από βαριά προεκλαμψία συνδέονται με αυξημένη συχνότητα μητρικής και εμβρυϊκής θνησιμότητας. Το ενδεχόμενο περιγεννητικής επιβίωσης είναι αρκετά μικρό, όταν η νόσος εμφανίζεται πριν την 24η εβδομάδα κύησης, όμως αυξάνεται αρκετά, όταν παρουσιάζεται κατά την διάρκεια ή μετά την 25η εβδομάδα κύησης.
Υπάρχει παγκόσμια ομοφωνία ότι σε όλες τις περιπτώσεις βαριάς προεκλαμψίας θα πρέπει να διενεργείται τοκετός, εάν η νόσος εμφανίζεται μετά την 34η εβδομάδα κύησης ή υπάρχουν ευρήματα πριν από την 35η εβδομάδα κύησης, όπως είναι η ρήξη των εμβρυϊκών υμένων, η σοβαρή ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης ή τέλος, μητρική ή εμβρυϊκή δυσφορία. Η αντιμετώπιση θα πρέπει να περιλαμβάνει την ενδοφλέβια χορήγηση θειικού μαγνησίου για την πρόληψη των σπασμών, τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης της μητέρας, προκειμένου να διατηρείται αυτή σε ασφαλή επίπεδα με κατάλληλη αντιυπερτασική αγωγή και στη συνέχεια, θα πρέπει να διενεργείται τοκετός.
Αντίθετα, υπάρχουν διαφωνίες σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση μιας κύησης ίσης ή μικρότερης από 34 εβδομάδες. Ειδικότερα, σε ορισμένα κέντρα αναφοράς (μαιευτήρια) θεωρείται ο τοκετός ως η οριστική θεραπεία για όλες τις περιπτώσεις, ανεξάρτητα από την ηλικία κύησης, ενώ άλλοι υποστηρίζουν την παράταση της κύησης σε όλες τις περιπτώσεις με βαριά προεκλαμψία μέχρι την επίτευξη πνευμονικής ωριμότητας του εμβρύου, την διαπίστωση μητρικής ή εμβρυϊκής δυσφορίας ή μέχρι τη συμπλήρωση των 36 εβδομάδων κυήσεως.
Η αντιμετώπιση της βαριάς προεκλαμψίας που εμφανίζεται στην διάρκεια του δεύτερου τριμήνου (24+ εβδομάδες κύησης) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα, αν όχι το σημαντικότερο μαιευτικό δίλημμα. Η αντιμετώπιση με άμεσο τοκετό θα έχει ως αποτέλεσμα εξαιρετικά αυξημένη περιγεννητική νοσηρότητα και θνησιμότητα, αλλά η προσπάθεια παράτασης της κύησης μπορεί να οδηγήσει σε εμβρυϊκό θάνατο ή ενδομήτρια ασφυξία και έκθεση της μητέρας σε σοβαρή νοσηρότητα ή ακόμα και θάνατο. Θα πρέπει εδώ να επισημανθεί ότι σήμερα πια στα μεγάλα και σωστά οργανωμένα μαιευτήρια, η σωστή απόφαση θα ληφθεί τόσο για το καλό της εγκυμονούσας όσο και του εμβρύου – νεογνού, η οποία θα είναι το αποτέλεσμα του συμβουλίου των ειδικών ιατρών, που είναι τόσο ο μαιευτήρας όσο και ο καρδιολόγος, ο νεογνολόγος – εντατικολόγος, καθώς και ο εντατικολόγος ιατρός ενήλικων.
Μην σε πιάνει πανικός
Ο Μαιευτήρας, χειρουργός, γυναικολόγος Κωνσνταντίνος Δ. Δημητρούλης είναι καθησυχαστικός: ” Όλες οι παραπάνω πληροφορίες σχετικά με την προεκλαμψία δίνονται με σκοπό να τηρηθεί αυτό που έλεγε ο ίδιος ο Ιπποκράτης, ότι δηλαδή, το
να προλαμβάνει κανείς είναι πολύ σημαντικότερο από το να θεραπεύει. Αυτό που θέλω να τονίσω σε όλες τις γυναίκες – αναγνώστριες του Τlife είναι ότι η κάθε ενημέρωση και ειδικότερα η πληροφόρηση γύρω από την προεκλαμψία δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να προκαλεί φόβο ή και πανικό στις ίδιες, διότι και τα δυο αυτά ανεβάζουν την αρτηριακή πίεση. Ο λόγος που γράφεται αυτό το άρθρο είναι οι αναγνώστριες
να γνωρίζουν τα συμπτώματα της προεκλαμψίας, ώστε αν αυτά παρουσιαστούν είτε στις ίδιες είτε σε κάποιο πρόσωπο του περιβάλλοντός τους,
να απευθυνθούν άμεσα και χωρίς καθυστέρηση στο μαιευτήρα που τις παρακολουθεί.
Επίσης, αν ανήκουν στην κατηγορία του υψηλού κινδύνου, μετά την ανωτέρω ενημέρωση, θα προσέχουν περισσότερο και θα ενημερώνουν, αλλά και θα επισκέπτονται συχνότερα τον ιατρό τους, με σκοπό να αντιμετωπίσουν αυτή την δύσκολη κατάσταση, χωρίς παρενέργειες τόσο σε εκείνες όσο και στο έμβρυο τους. Το μήνυμα είναι ενημέρωση για σωστή πρόληψη και θεραπεία και όχι πανικός.
