Σίδηρος: τι και πόσο χρειάζεται το παιδί;

Ο σίδηρος είναι το μέταλλο που απαιτείται για τη δημιουργία της αιμογλοβίνης που φέρουν οξυγόνο μέσα ερυθρά αιμοσφαίρια. Τα ερυθρά με τη σειρά τους μεταφέρουν το οξυγόνο σε όλα τα κύτταρα του σώματος. Χωρίς αρκετό σίδηρο το σώμα δεν παράγει αρκετά αιμοσφαίρια με αποτέλεσμα οι ιστοί και τα όργανα του σώματος να μην οξυγονώνονται σωστά. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό για τα παιδιά και τους εφήβους να λαμβάνουν αρκετό σίδηρο μέσω της καθημερινής τους διατροφής.

Πόσο σίδηρο χρειάζεται το παιδί μου;

Τα παιδιά χρειάζονται διαφορετικές ποσότητες σιδήρου κατά την ανάπτυξή τους και ανά ηλικία. Ποιες είναι αυτές;

-Τα βρέφη που θηλάζουν συνήθως καλύπτουν τις ανάγκες τους από το μητρικό γάλα μέχρι τους 4 έως 6 μήνες οπότε και μπαίνουν στη διατροφή τους οι κρέμες εμπλουτισμένες με σίδηρο. Τα βρέφη που πίνουν μόνο από μπιμπερό είναι απαραίτητο να ταίζονται με γάλα ενισχυμένο με σίδηρο.

-Βρέφη από 6 εώς 12 μηνών χρειάζονται 11 μιλιγκράμ σιδήρου ημερησίως. Τα μωρά κάτω του 1 έτους πρέπει παράλληλα με το θηλασμό να τρώνε κρέμες εμπλουτισμένες με σίδηρο ενώ όσα πίνουν από το μπιμπερό θα πρέπει να πίνουν βρεφικό γάλα επίσης εμπλουτισμένο με σίδηρο.

-Παιδιά από 1 μέχρι 12 ετών χρειάζονται 7 με 10 μιλιγκράμ σιδήρου την ημέρα.

-Τα αγόρια στην εφηβεία χρειάζονται 11 μιλιγκράμ σιδήρου την ημέρα ενώ τα κορίτσια της ίδιας ηλικίας 15, καθώς ξεκινάει ο έμμηνος κύκλος τους και χρειάζεται να αναπληρώνουν την ποσότητα σιδήρου που χάνουν με το αίμα της περιόδου.

-Αν τα παιδιά αθλούνται ενταντικά τότε ίσως χρειαστεί να πάρουν συμπλήρωμα σιδήρου πέρα από τη διατροφή τους.

Πότε μιλάμε για έλλειψη σιδήρου;

Η έλλειψη σιδήρου μπορεί να εμφανιστεί κυρίως σε εφήβους και ειδικά κορίτσια που χάνουν πολύ αίμα με την περίοδο. Για την ακρίβεια πολλά κορίτσια «κινδυνεύουν» από την έλλειψη σιδήρου ακόμα κι αν η περίοδός τους είναι φυσιολογική αν η διατροφή τους δεν περιέχει πολύ σίδηρο. Αυτό συμβαίνει γιατί χάνουν ερυθρά αιμοσφαίρια κατά την περίοδό τους που πρέπει να αναπληρωθούν. Επίσης οι νεαροί αθλητές μέσω της εφίδρωσης χάνουν σίδηρο.
Μετά τους 12 πρώτους μήνες ζωής τα μικρά παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν έλλειψη σιδήρου εφόσον έχουν σταματήσει να τρώνε ενισχυμένες κρέμες και εάν η διατροφή τους δεν περιέχει τα τρόφιμα εκείνα που θα τους παρέχουν σίδηρο.
Επίσης εάν πίνουν πολύ αγελαδινό γάλα σε αυτήν την ηλικία (πάνω από 700ml ημερησίως) μπορεί να παρουσιάσουν έλλειψη σιδήρου γιατί :
-Το αγελαδινό γάλα είναι φτωχό σε σίδηρο.
-Πίνοντας πολύ γάλα είναι δυνατόν να κάβουν την όρεξή τους και έτσι να μην τρώνε αυτά που πρέπει να καλύψουν τις ανάγκες τους σε σίδηρο.
-Το γάλα εμποδίζει την απορρόφηση του σιδήρου ενώ μπορεί να ενοχλήσει το έντερο με αποτέλεσμα να αποβάλλεται μικρή ποσότητα αίματος με τα κόπρανα.

Προσοχή!
Μη δίνετε στα παιδιά συμπληρώματα σιδήρου χωρίς προηγούμενη ιατρική συμβουλή καθώς η υπερβολική συγκέντρωση σιδήρου στον οργανισμό είναι εξίσου κακή με την έλλειψή του, προκαλώντας από στομαχικές διαταραχές μέχρι δηλητηρίαση!

Καλές πηγές σιδήρου

Παρά το γεγονός ότι σίδηρος περιέχεται σε πολλών ειδών τρόφιμα, ο σίδηρος του κρέατος είναι πιο εύκολα απορροφώμενος από τον οργανισμό από εκείνον που βρίσκεται στις φυτικές τροφές. Για παράδειγμα μερικές πλούσιες τροφές σε σίδηρο που μπορείτε να συμπεριλάβετε στο καθημερινό διαιτολόγιο της οικογένειας είναι :
-Κόκκινο κρέας
-Πουλερικά με σκούρο κρέας
-Τόνος
-Σολωμός
-Αβγό
-Όσπρια
-Αποξηραμένα φρούτα
-Πράσινα φυλλώδη λαχανικά ( μαρούλι, σπανάκι, κ.τ.λ.)
-Δημητριακά εμπλουτισμένα με σίδηρο

Tip

Τα εμπλουτισμένα δημητριακά είναι ένας πολύ καλός και νόστιμος τρόπος για να παίρνουν τα παιδιά τις απαραίτητες ποσότητες σιδήρου. Προτιμήστε όμως αυτά που είναι ολικής αλέσεως και χαμηλά σε λιπαρά ή τουλάχιστον αν ενδώσετε στο να τους αγοράσετε δημητριακά με ζάχαρη μην τους τα δίνετε κάθε μέρα.

Πώς θα παίρνει το σίδηρο που χρειάζεται;

-Περιορίστε την ημερήσια κατανάλωση γάλακτος σε μισό λίτρο με 710 ml την ημέρα
-Συνεχίστε να δίνετε εμπλουτισμένη με σίδηρο κρέμα στο παιδί σας μέχρι να γίνει 18 έως 24 μηνών
-Σερβίρετε τα πλούσια σε σίδηρο τρόφιμα μαζί με τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C (όπως ντομάτες, μπρόκολο, πορτοκάλι, φράουλες) καθώς η C βοηθάει στην καλύτερη απορρόφης του σιδήρου.
-Αν εσείς ή το παιδί σας είστε χορτοφάγοι καλό είναι να βεβαιωθείτε ότι η πρόσληψη σιδήρου είναι ικανοποιητική και να ενισχύσετε με εμπλουτισμένα με σίδηρο τρόφιμα το καθημερινό σας διαιτολογιο.
-Δίνετε στα παιδιά για κολατσιό τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο. Για παράδειγμα προτιμήστε μια σπανακόπιτα αντί για τυρόπιτα ή ένα bar δημητριακών αντί για γαριδάκια!