Το ήσυχο παιδί δεν είναι πάντα ένα ευτυχισμένο παιδί – το ήξερες αυτό;

Πόσες φορές έχεις ακούσει τη φράση «είναι καλό παιδί, δεν αντιμιλάει ποτέ» και έχεις νιώσει περήφανος ή έστω λίγο ανακουφισμένος; Δεν σε αδικώ. Είναι τόσο βαθιά ριζωμένο μέσα μας αυτό το στερεότυπο, που κάπως το συνδέουμε με την επιτυχία μας ως γονείς. Όμως τι γίνεται αν αυτό το “ήσυχο” παιδί στην πραγματικότητα δε νιώθει πως μπορεί να μιλήσει ελεύθερα; Αν έχει μάθει να βάζει στην άκρη τα θέλω του, μόνο και μόνο για να μη δυσαρεστήσει; Ήρθε η ώρα να ξανασκεφτείς ποιο παιδί είναι πραγματικά καλά, όχι απλώς ποιο είναι “βολικό”.

Η παγίδα του «καλού» παιδιού

Όταν ένα παιδί συμφωνεί με όλα, δεν αντιδρά και ακολουθεί πιστά τις οδηγίες, υπάρχει ο κίνδυνος να θεωρήσεις ότι όλα είναι εντάξει. Όμως, η έλλειψη αντιρρήσεων δε σημαίνει πάντα ισορροπία. Συχνά, είναι σημάδι ότι το παιδί δε νιώθει ελεύθερο να εκφραστεί. Αντί να βλέπεις την υπακοή ως απόλυτη αρετή, σκέψου μήπως έχεις καλλιεργήσει ένα περιβάλλον που επιβραβεύει μόνο τη συμφωνία και όχι την ειλικρίνεια.

Η ανάγκη να σε αγαπάνε όλοι

Πολλά παιδιά μαθαίνουν από μικρά να γίνονται «ευχάριστα» για να κερδίζουν αποδοχή, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να καταπιέζουν τις ανάγκες τους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα παιδιά που δε λένε ποτέ “όχι” στους παππούδες ή τους γονείς, παρόλο που μέσα τους θέλουν κάτι διαφορετικό. Και κάπως έτσι, η ανάγκη για αποδοχή γίνεται πιο σημαντική από την ανάγκη για αυθεντικότητα. Αν θες να μεγαλώσεις ένα παιδί που πατάει στα πόδια του, τότε μην το κάνεις να πιστεύει ότι η αγάπη συνδέεται μόνο με τη συμμόρφωση.

Πώς ενθαρρύνεις την υγιή αντίρρηση

Δεν είναι εύκολο να ακούς το παιδί σου να σου λέει “δε συμφωνώ”, αλλά αυτό ακριβώς χρειάζεται για να μεγαλώσει με αυτοπεποίθηση. Δημιούργησε έναν χώρο στο σπίτι όπου θα μπορεί να εκφράζει τη γνώμη του χωρίς φόβο. Συζήτησε μαζί του, ακόμα κι όταν δε συμφωνείτε. Να μερικά απλά βήματα που μπορείς να ξεκινήσεις:

• Άκου το παιδί σου χωρίς να διακόπτεις, ακόμα κι αν διαφωνείς.
• Προτίμησε ερωτήσεις που ενθαρρύνουν το παιδί να μιλήσει περισσότερο, όχι απλές ερωτήσεις τύπου “ναι ή όχι”.
• Πες του ξεκάθαρα πως έχει δικαίωμα να μη θέλει κάτι, ακόμα κι αν εσύ διαφωνείς.
• Η αντίρρηση δεν είναι ανυπακοή. Είναι ένδειξη σκέψης. Κι αυτό είναι κάτι που θες.

Όσο περνούν τα χρόνια, θα διαπιστώσεις ότι η πραγματική σύνδεση έρχεται όταν το παιδί σου νιώθει ελεύθερο να εκφραστεί. Όταν ξέρει ότι δε θα το κρίνεις ή θα του κλείσεις την πόρτα επειδή είπε “δεν μου αρέσει αυτό”. Το παιδί που νιώθει ότι ακούγεται, μαθαίνει να εμπιστεύεται όχι μόνο εσένα, αλλά και τον εαυτό του. Αυτό το είδος εμπιστοσύνης δε χτίζεται με “μπράβο που δεν μίλησες”, αλλά με “μπράβο που το είπες”.

Μη φοβάσαι την αντίρρηση. Φόβος είναι να μεγαλώσεις ένα παιδί που δε ξέρει τι θέλει και τι δε θέλει. Που ντρέπεται να πει όχι. Που μεγαλώνοντας, θα επιλέγει σχέσεις και δουλειές όχι γιατί του ταιριάζουν, αλλά γιατί «έτσι έπρεπε». Δώσε του χώρο να γίνει άνθρωπος με άποψη, όχι απλώς ένα ήσυχο παιδί που δεν ενοχλεί. Γιατί στο τέλος, αυτό το παιδί δε θα γίνει ποτέ ενοχλητικό. Θα γίνει ο εαυτός του. Κι αυτό, είναι ο πραγματικός στόχος.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock