Μικροβίωμα εντέρου και επιδερμίδας: Ένας αλληλένδετος δεσμός

Μπορεί να μην το έχεις σκεφτεί ποτέ, αλλά το έντερο και το δέρμα είναι οι δύο μεγαλύτερες «επιφάνειες» του σώματος. Και τα δύο καλύπτουν περίπου 25-30 τ.μ το καθένα και φιλοξενούν δισεκατομμύρια μικρόβια – αυτό που λέμε μικροβίωμα.

Εκτός από το ότι μας προστατεύουν από το εξωτερικό περιβάλλον, παίζουν και μεγάλο ρόλο στο ανοσοποιητικό μας.

Και επειδή εκεί συμβαίνουν πολλές… ανοσολογικές μάχες, συχνά είναι σημεία που εμφανίζονται και αυτοάνοσα νοσήματα!

Τι είναι ο άξονας εντέρου-δέρματος;

Με απλά λόγια, είναι η «γραμμή επικοινωνίας» μεταξύ του μικροβιώματος του εντέρου και του δέρματος. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Ρευματολογίας Martin Kriegel, τα μικρόβια στο έντερό μας επηρεάζουν το ανοσοποιητικό μας, άρα και το δέρμα μας –κι όχι μόνο αυτό.

Αυτή η σχέση είναι αμφίδρομη: Για παράδειγμα, άνθρωποι με φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου συχνά εμφανίζουν και φλεγμονές στο δέρμα. Κι από την άλλη, όταν το δέρμα ταλαιπωρείται, αλλάζει και η ισορροπία στο έντερο. Όπως λέει ο ειδικός Chris Callewaert, «Όταν στρεσάρεται το ένα, επηρεάζεται και το άλλο».

Τι σχέση έχουν αυτά με αυτοάνοσα δερματικά νοσήματα;

Πολλά αυτοάνοσα που επηρεάζουν το δέρμα συνδέονται με αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου και του ίδιου του δέρματος. Δεν είναι πάντα ξεκάθαρο αν αυτές οι αλλαγές προκαλούν το πρόβλημα ή αν απλώς εμφανίζονται ως συνέπεια της ασθένειας.

Μερικά παραδείγματα:

• Αλωπεκία (τριχόπτωση): Έχει βρεθεί ότι αλλάζει το μικροβίωμα του τριχωτού, του θύλακα της τρίχας και του εντέρου.
• Ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα): Οι πάσχοντες έχουν περισσότερα βακτήρια Staphylococcus aureus και μικρότερη ποικιλία μικροβίων στο δέρμα, κάτι που ευνοεί τις εξάρσεις.
• Ψωρίαση: Υπάρχουν αλλαγές τόσο στο έντερο όσο και στο δέρμα. Συχνά σχετίζεται με συγκεκριμένα βακτήρια όπως Staphylococcus, Streptococcus και Propionibacterium.
• Λύκος: Έχουν παρατηρηθεί διαταραχές στο εντερικό μικροβίωμα, με κάποια βακτήρια να υπερισχύουν σε άτομα με ΣΕΛ.
• Λεύκη: Στα σημεία του δέρματος που έχουν προσβληθεί, η ποικιλία μικροβίων είναι μικρότερη και τα κυρίαρχα βακτήρια είναι διαφορετικά.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε το έντερο (και το δέρμα);

Το πιο βασικό είναι η διατροφή. Η φράση «είμαστε αυτό που τρώμε» δεν είναι καθόλου τυχαία. Οι φυτικές ίνες βοηθούν πολύ στο να διατηρούμε υγιές το μικροβίωμα του εντέρου. Τα πολλά λιπαρά και η ζάχαρη δεν κάνουν καθόλου καλό. Αντίθετα, η μεσογειακή διατροφή φαίνεται να βοηθά ακόμα και σε περιπτώσεις όπως η ψωρίαση.

Επίσης, τα προβιοτικά είναι μια καλή επιλογή για πολλούς οργανισμούς!

Φωτογραφίες: @istock.