Πως να επανασυνδέσετε τον εγκέφαλό σας και να πολλαπλασιάσετε την ευεξία σας

Το ζητούμενο; Η ευεξία μας. Ο τρόπος; Η θετική νευροπλαστικότητα. What; Μην αγχώνεσαι. Τα πράγματα είναι απλά και η ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα μας βοηθάει να επανασυνδέσουμε τον εγκεφαλό μας με διασκεδαστικούς -ομολογουμένως- τρόπους!

Ακόμα και σήμερα, μετά από πάμπολλες έρευνες, οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη καθορίσει τις δυνατότητες που έχει ο εγκέφαλός μας, ούτε και τα όριά του. Μάλιστα, αρκετοί πιστεύουν ότι ίσως δεν καταφέρουμε να τις μάθουμε και ποτέ. Παρόλα αυτά, γνωρίζουμε αρκετά για μία από τις πιο σημαντικές διαδικασίες, την νευροπλαστικότητα.

Η “νευροπλαστικότητα” αναφέρεται στην ικανότητα που έχει ο εγκέφαλός μας να αναδομείται ή να επανασυνδέεται όταν υπάρχει ανάγκη προσαρμογής. Πιο απλά, ο εγκέφαλός μας μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται, να αλλάζει και να προσαρμόζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Για παράδειγμα, αν μετά από ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα υπάρξει ένας εγκεφαλικός τραυματισμός που επηρεάζει την ικανότητα της ομιλίας, δεν σημαίνει ότι χάθηκε η ικανότητα αυτή οριστικά. Αντιθέτως, λόγω της νευροπλαστικότητας ο εγκέφαλός μας θα καταφέρει να ξαναμάθει τη συγκεκριμένη ικανότητα μέσα από θεραπεία και αποκατάσταση, επιδιορθώνοντας ή δημιουργώντας νέα μονοπάτια.

Η νευροπλαστικότητα μας υπόσχεται επίσης και πιθανούς τρόπους θεραπείας σε ορισμένες ψυχικές παθήσεις. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα αρνητικά μοτίβα σκέψης που εμφανίζονται στην κατάθλιψη, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να προκύψουν από διαταραγμένες ή εξασθενημένες διαδικασίες νευροπλαστικότητας. Ασκήσεις που προάγουν τη θετική νευροπλαστικότητα, λοιπόν, μπορεί να βοηθήσουν στην «ξαναγραφή» αυτών των προτύπων για τη βελτίωση της ευεξίας.

Πως μπορούμε να επανασυνδέσουμε τον εγκέφαλό μας;
1. Παίξτε βιντεοπαιχνίδια. Ναι, μπορεί να τα καταδικάζουμε όταν κάποιος παίζει για πολλές ώρες της ημέρας και χάνεται από το κοινωνικό του περιβάλλον ή αναπτύσσοντας εθισμό, φαίνεται όμως ότι μπορεί να έχει γνωστικά οφέλη και πως λειτουργεί θετικά, καθώς ο εγκέφαλός μας μαθαίνει νέες δεξιότητες που θα μεταφερθούν και στην υπόλοιπη ζωή μας. Το να μάθουμε να περνάμε από την αποτυχία του παιχνιδιού μπορεί να βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι στην αντιμετώπιση σε κάτι που δεν θα μας πάει καλά, στις αναποδιές της ζωής. Επίσης, η διερεύνηση διαφορετικών λύσεων σε ένα παιχνίδι μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της δημιουργικής σκέψης. Διαφορετικοί τύποι παιχνιδιών μπορεί να προσφέρουν διαφορετικά οφέλη σύμφωνα με έρευνα του 2019. Τα τρισδιάστατα παιχνίδια περιπέτειας συμβάλλουν στη βελτίωση της μνήμης, στην επίλυση προβλημάτων και στην αναγνώριση σκηνής. Τα παιχνίδια παζλ συμβάλλουν στην ενίσχυση των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, της συνδεσιμότητας του εγκεφάλου και της χωρικής πρόβλεψης. Τα παιχνίδια ρυθμού, όπως τα βιντεοπαιχνίδια χορού ή άσκησης, μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της οπτικοχωρικής μνήμης και προσοχής. Οι βελτιώσεις αυτές φαίνεται να εμφανίζονται μετά από περίπου 16 ώρες παιχνιδιού. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να παίζετε για 16 ώρες τη φορά -μάλιστα θα λέγαμε πως δεν είναι αποδεκτό. Μπορείτε όμως να παίζετε λίγες ώρες την εβδομάδα βελτιώνοντας την νευροπλαστικότητα στον ελεύθερο χρόνο, χωρίς να στερείτε τον χρόνο αυτόν από τους ανθρώπους σας.

2. Μουσική: Φαίνεται ερευνητικά πως η μουσική δίνει πολλά οφέλη στον εγκέφαλο. Βοηθά στη βελτίωση της διάθεσης, της συγκέντρωσης και της εστίασης, στην ικανότητα να μάθησης και επανάκλησης νέων πληροφοριών, στην επιβράδυνση της γνωστικής έκπτωσης στους ηλικιωμένους. Όταν συνδυάζεται με χορό, τέχνη, παιχνίδια και άσκηση, συμβάλλει στη νευροπλαστικότητα. Μπορεί να βελτιώσει την κίνηση και τον συντονισμό και μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση των ικανοτήτων μνήμης. Αλλά δεν βοηθά μόνο στην πρόληψη της πρόσθετης γνωστικής έκπτωσης. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση της συναισθηματικής δυσφορίας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η εκμάθηση της αναπαραγωγής μουσικής στην παιδική ηλικία μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από τη γνωστική έκπτωση που σχετίζεται με την ηλικία και να οδηγήσει σε βελτιωμένη γνωστική απόδοση στην μεγαλύτερη ενήλικη ζωή.

3. Μάθετε μια νέα γλώσσα: Έχετε σκεφτεί ποτέ να μάθετε μια άλλη γλώσσα; Ίσως πιστεύατε ότι μια δεύτερη (ή τρίτη) γλώσσα θα μπορούσε να ενισχύσει τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας σας ή να θέλατε να την αποκτήσετε απλώς για διασκέδαση και να συνεννοείστε στα ταξίδια σας. Όποιος και να είναι ο λόγος, θα βοηθήσετε πολύ τον εγκέφαλό σας, καθώς στοιχεία λένε ότι η απόκτηση μιας νέας γλώσσας βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου, καθώς αυξάνεται η φαιά ουσία -μάλλον κάποιο δίκιο είχε ο Ηρακλής Πουαρό, της Αγκάθα Κρίστι. Η φαιά ουσία φιλοξενεί πολλές σημαντικές περιοχές στον εγκέφαλό σας, συμπεριλαμβανομένων περιοχών που σχετίζονται με τη γλώσσα, τη μνήμη, την προσοχή, τα συναισθήματα, τη δυνατότητα χειρισμού μηχανήματος. Μάλιστα η διγλωσσία μπορεί να προσφέρει κάποια προστατευτικά οφέλη έναντι της γνωστικής έκπτωσης. Η εκμάθηση μιας γλώσσας σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής θα μπορούσε να βοηθήσει στην επιβράδυνση της μελλοντικής μείωσης που σχετίζεται με την ηλικία, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων άνοιας.