Τι είναι η συναισθηματική αλληλεξάρτηση;

Όταν φαντάζεσαι τη σχέση των ονείρων σου, σίγουρα δε σκέφτεσαι κάτι ασφυκτικό ή βαρετό. Θες έναν άνθρωπο να σου κρατά το χέρι όταν όλα πάνε στραβά, αλλά και να σου αφήνει χώρο να αναπνεύσεις. Να μπορείς να ακουμπήσεις πάνω του, αλλά χωρίς να ακυρώνεσαι. Αν έχεις αναρωτηθεί πώς χτίζεται μια τέτοια σχέση, η απάντηση είναι πιο απλή απ’ όσο φαντάζεσαι. Αυτό το είδος σχέσης ονομάζεται «συναισθηματική αλληλεξάρτηση» και διαφέρει πολύ απ’ ό,τι έχουμε μάθει να θεωρούμε «φυσιολογικό» στις σχέσεις. Ούτε απόλυτη ανεξαρτησία, ούτε σχέση που σε καταπίνει. Κάτι στο ενδιάμεσο, και πολύ πιο υγιές.

Τι σημαίνει αλληλεξάρτηση και γιατί δεν είναι εξάρτηση

Η αλληλεξάρτηση σημαίνει ότι είσαι μέσα στη σχέση, χωρίς να χάνεσαι. Είσαι εκεί για τον άλλον, αλλά έχεις διατηρήσει τον εαυτό σου. Μοιράζεστε συναισθήματα, στηρίζεστε ο ένας στον άλλον, αλλά χωρίς να ακουμπάτε ολόκληρο το είναι σας στον ώμο του άλλου. Είναι ένας συνδυασμός οικειότητας και προσωπικής ανεξαρτησίας. Μπορείς να είσαι ευάλωτος, να ζητάς στήριξη, να μιλάς ανοιχτά, αλλά δε φοβάσαι ότι αν κάνεις ένα βήμα μακριά, η σχέση θα καταρρεύσει.

Δεν είναι όλοι οι δεσμοί υγιείς

Η συναισθηματική αλληλεξάρτηση δεν πρέπει να συγχέεται με τη συνεξάρτηση, που είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Στις συνεξαρτώμενες σχέσεις, χάνεται η προσωπική ταυτότητα. Δεν ξέρεις πού τελειώνεις εσύ και πού αρχίζει ο άλλος. Οι άνθρωποι παγιδεύονται σε ένα μοτίβο όπου η αξία τους εξαρτάται από το αν κάνουν τον άλλον χαρούμενο. Εκεί βλέπεις συχνά χαμηλή αυτοεκτίμηση, φόβο εγκατάλειψης, ενοχές, παιχνίδια ελέγχου. Αν νιώθεις ότι δεν μπορείς να πεις “όχι”, ότι έχεις παρατήσει τους στόχους σου ή ότι δεν σε αναγνωρίζεις πια, τότε μάλλον δεν είσαι σε σχέση, αλλά σε παγίδα.

Τα σημάδια ότι είστε σε αλληλεξαρτώμενη σχέση

Σε μια υγιή σχέση με αλληλεξάρτηση υπάρχει χώρος. Υπάρχει αγάπη, αλλά και όρια. Μιλάτε και ακούτε ο ένας τον άλλον. Δε χρειάζεται να είστε κολλημένοι όλη μέρα για να νιώθετε δεμένοι. Έχετε προσωπικούς στόχους, φίλους, χόμπι. Υπάρχει ελευθερία, αλλά και σύνδεση. Και πάνω απ’ όλα, υπάρχει η αίσθηση ότι είστε ασφαλείς: να εκφράζεστε, να διαφωνείτε, να ζητάτε, χωρίς φόβο ότι θα κλονιστεί η σχέση.

Πώς την καλλιεργείς στην πράξη

Το πρώτο βήμα είναι να ξέρεις ποιος είσαι. Τι σου αρέσει, τι σε εκφράζει, τι θέλεις από μια σχέση. Αν μπαίνεις σε μια σχέση απλώς για να μην είσαι μόνος, είναι δύσκολο να χτίσεις κάτι ουσιαστικό. Μην φοβάσαι να ζητήσεις πράγματα που έχεις ανάγκη. Μην ξεχνάς τις φιλίες σου, τα ενδιαφέροντά σου, τους στόχους σου. Να λες “όχι” όταν κάτι δε σου πάει, χωρίς ενοχές. Να μη μικραίνεις τον εαυτό σου για να χωρέσεις στο καλούπι κάποιου άλλου. Και να δίνεις στον σύντροφό σου το ίδιο δικαίωμα. Η ελευθερία και η προσωπική εξέλιξη δεν είναι απειλή, είναι το λίπασμα που δυναμώνει τη σχέση.

Όταν νιώθεις ασφάλεια, τότε ανθίζεις

Η αλληλεξάρτηση δεν κάνει τον έρωτα λιγότερο ρομαντικό. Το αντίθετο. Είναι η βάση για να μπορείς να αγαπήσεις αληθινά, χωρίς φόβο, χωρίς μάσκες, χωρίς να χρειάζεται να παίζεις ρόλους. Όταν ξέρεις ότι ο άλλος είναι εκεί αλλά δεν σε πνίγει, όταν έχεις χώρο να εξελιχθείς και να είσαι ο εαυτός σου, τότε η σχέση γίνεται λιμάνι και όχι φυλακή. Και μπορεί να κρατήσει χρόνια, όχι από ανάγκη, αλλά από επιλογή.

Οι σχέσεις δεν είναι εύκολες. Αλλά είναι πιο απλές όταν θυμάσαι ότι δεν χρειάζεται να ακυρώνεις τον εαυτό σου για να είσαι με κάποιον. Μπορείς να είσαι μαζί του, αλλά και με εσένα. Να είστε δύο ολόκληροι άνθρωποι που διαλέγουν κάθε μέρα να μοιραστούν κάτι αληθινό. Και αυτό, τελικά, είναι το πιο δυνατό θεμέλιο για να αντέξει μια σχέση στον χρόνο.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock