Γιατί οι γυναίκες κάνουν λιγότερα παιδιά σήμερα και τι σημαίνει αυτό για το μέλλον;

Κάποτε το να κάνεις παιδιά θεωρούταν το φυσικό επόμενο βήμα στη ζωή, σχεδόν δεδομένο. Σήμερα όμως τα πράγματα είναι αλλιώς. Οι φίλοι σου μπορεί να μιλάνε περισσότερο για ενοίκια, ταξίδια ή νέες δουλειές παρά για κούνιες και καροτσάκια. Δεν είναι ότι χάθηκε η επιθυμία για οικογένεια, είναι ότι η απόφαση κουβαλάει μαζί της βάρος που δεν είχαν οι προηγούμενες γενιές. Ο παγκόσμιος δείκτης γονιμότητας έχει πέσει στα 2,3 παιδιά ανά γυναίκα, πολύ κάτω από τα σχεδόν 5 παιδιά που γινόντουσαν κατά μέσο όρο στη δεκαετία του ’50. Και καθώς το όριο για να μείνει ένας πληθυσμός σταθερός είναι τα 2,1 παιδιά ανά γυναίκα, καταλαβαίνεις γιατί οι ειδικοί μιλούν για κρίση.

Το κόστος της μητρότητας σήμερα

Το να κάνεις παιδί είναι σαν να βάζεις έναν δεύτερο μισθό στην άκρη αποκλειστικά για το μεγάλωμά του. Το ενοίκιο ανεβαίνει, οι λογαριασμοί ρεύματος διπλασιάζονται και το σούπερ μάρκετ σε κάνει να νιώθεις ότι μπήκες σε πολυτελές ντελικατέσεν. Τα ζευγάρια με δύο εισοδήματα και χωρίς παιδιά – οι λεγόμενοι DINK, από το Dual Income, No Kids – δεν είναι πια δείγμα άνεσης και πλούτου όπως τη δεκαετία του ’80, αλλά αποτέλεσμα ανάγκης. Ακόμα και αν υπάρχει επιθυμία, η σκληρή οικονομική πραγματικότητα συχνά λειτουργεί σαν φρένο, κάνοντας πολλούς να αναβάλουν συνεχώς το βήμα της γονεϊκότητας.

Η τεχνολογία αλλάζει το παιχνίδι

Από την άλλη, η ιατρική έχει εξελιχθεί θεαματικά. Εξωσωματική, παρένθετη μητρότητα, κατάψυξη ωαρίων, όλα αυτά δίνουν νέες δυνατότητες και κάνουν πιο εφικτό το να αποκτήσεις παιδί αργότερα στη ζωή σου. Μόνο που υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα: το κόστος. Αυτές οι λύσεις είναι τόσο ακριβές που καταλήγουν να αφορούν κυρίως όσους έχουν οικονομική άνεση. Είναι κάπως ειρωνικό, γιατί ζούμε στην εποχή με τις περισσότερες τεχνολογικές επιλογές στη γονιμότητα, αλλά και με τις πιο μεγάλες κοινωνικές ανισότητες που καθορίζουν ποιος τελικά μπορεί να τις εκμεταλλευτεί.

Η κοινωνία και οι νέες προτεραιότητες

Πέρα από τα οικονομικά, έχουν αλλάξει και οι αξίες. Οι γυναίκες σήμερα μορφώνονται περισσότερο, ταξιδεύουν, χτίζουν καριέρα και φροντίζουν πρώτα τον εαυτό τους. Η μητρότητα δεν είναι πια αυτοσκοπός ούτε υποχρέωση. Το να αποκτήσεις παιδί στα 30 ή και στα 35 είναι απολύτως φυσιολογικό, ενώ πριν λίγες δεκαετίες θα θεωρούταν καθυστέρηση. Ακόμα και τα παραδείγματα της βασιλικής οικογένειας δείχνουν τη διαφορά: η Diana έγινε μητέρα στα 20, η Kate στα 31. Αυτή η μετατόπιση αλλάζει τον χάρτη της γονιμότητας και δίνει σε μια ολόκληρη γενιά την ελευθερία να βάλει τις προτεραιότητές της σε σειρά.

Η κρίση γονιμότητας δεν είναι απλώς μια σειρά από αριθμούς αλλά ο καθρέφτης μιας γενιάς που μεγάλωσε μέσα σε κρίσεις και τώρα καλείται να επαναπροσδιορίσει τη ζωή της. Οι γυναίκες δε σταμάτησαν να θέλουν παιδιά, αλλά το να αποκτήσεις ένα έχει γίνει πιο απαιτητικό από ποτέ. Το μέλλον της οικογένειας δεν θα μοιάζει με αυτό που ξέραμε, θα είναι διαφορετικό, ίσως πιο αργό και πιο δύσκολο, αλλά ταυτόχρονα πιο συνειδητό και πιο κοντά στις πραγματικές επιλογές που θέλουμε να κάνουμε.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock