Τελικά γιατί κλεινόμαστε συναισθηματικά;

Αν έχεις βρεθεί ποτέ σε μια σχέση που νιώθεις πως ο άλλος κρατάει συνεχώς μια αόρατη ομπρέλα ανάμεσα σας, τότε μάλλον έχεις γνωρίσει από κοντά το αποκαλούμενο dismissive avoidant attachment. Πρόκειται για εκείνο το στυλ ανθρώπου που ενώ μπορεί να σου στέλνει μηνύματα ή να δείχνει ενδιαφέρον, την ίδια στιγμή αποφεύγει να σε αφήσει να τον πλησιάσεις πραγματικά. Δεν είναι ότι δε θέλει καμία επαφή, απλώς φοβάται ή έχει μάθει να ζει χωρίς αυτήν. Και όσο εσύ προσπαθείς να ανοίξεις πόρτες, εκείνος βάζει περισσότερα κλειδιά. Το αποτέλεσμα είναι μια σχέση που μοιάζει με χορό, αλλά ο ένας χορευτής μένει πάντα μισό βήμα πίσω.

Τι σημαίνει πραγματικά dismissive avoidant attachment

Σύμφωνα με την θεωρία δεσμού του John Bowlby, ο τρόπος που έμαθες να σχετίζεσαι με τους άλλους χτίστηκε στα παιδικά σου χρόνια. Αν οι φροντιστές σου δεν ανταποκρίνονταν στις ανάγκες σου ή σε έκαναν να νιώθεις ότι η εξάρτηση είναι αδυναμία, τότε μεγάλωσες με την πεποίθηση ότι το πιο ασφαλές μονοπάτι είναι η απόσταση. Έτσι, στην ενήλικη ζωή μπορεί να μην αφήνεις εύκολα χώρο για συναισθηματική εγγύτητα, να θεωρείς τη βοήθεια περιττή και να διαλέγεις σχέσεις που είναι πιο επιφανειακές και σύντομες. Η αυτονομία σου γίνεται τρόπος επιβίωσης, όμως πίσω από αυτήν συχνά κρύβεται ο φόβος ότι αν ζητήσεις κάτι από τον άλλον, δε θα το πάρεις ποτέ.

Οι συνέπειες στις σχέσεις σου

Αν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε αυτό το στυλ, τότε ξέρεις πόσο δύσκολο είναι να διατηρήσεις μακροχρόνιες σχέσεις. Μπορεί να νιώθεις ασφάλεια όταν κρατάς τον άλλο σε απόσταση, όμως αυτό οδηγεί συχνά τον σύντροφό σου να αισθάνεται παραμελημένος ή αποσυνδεδεμένος. Στις συγκρούσεις, ίσως επιλέγεις την έξοδο κινδύνου αντί για τη λύση, κόβοντας γρήγορα σχέσεις για να αποφύγεις τον πόνο. Κι όμως, η ειρωνεία είναι πως όλοι οι άνθρωποι, ακόμα και οι πιο ανεξάρτητοι, έχουμε ανάγκη από σύνδεση, στήριξη και το αίσθημα ότι ανήκουμε κάπου. Χωρίς αυτήν την αίσθηση, η μοναξιά μπορεί να γίνει πιο βαριά από ό,τι αντέχεις να παραδεχτείς.

Πώς μπορείς να το αλλάξεις

Το πρώτο βήμα είναι να παρατηρήσεις τις αντιδράσεις σου χωρίς να τις κρίνεις. Αν πιάνεις τον εαυτό σου να βάζει απότομα όρια ή να κλείνεται συναισθηματικά, δοκίμασε να κάνεις το αντίθετο: πες ένα μικρό «ναι» εκεί που θα έλεγες «όχι», μοιράσου μια σκέψη ή ένα συναίσθημα αντί να το κρατήσεις μέσα σου. Η πρακτική της ενσυνειδητότητας μπορεί να σε βοηθήσει να μείνεις στο παρόν και να αντέξεις λίγο περισσότερο την ευαλωτότητα. Και φυσικά, η ψυχοθεραπεία είναι ένα σπουδαίο εργαλείο, γιατί σου δίνει τον χώρο να δεις πώς οι παιδικές σου εμπειρίες επηρεάζουν τις σημερινές σου σχέσεις και να εξασκηθείς σε νέους τρόπους σύνδεσης. Δεν είναι εύκολο να αλλάξεις μοτίβα που σε προστάτευαν για χρόνια, αλλά είναι εφικτό, αρκεί να έχεις την πρόθεση και την υπομονή.

Το σημαντικό που χρειάζεται να θυμάσαι είναι ότι το να έχεις dismissive avoidant attachment δε σημαίνει ότι είσαι «χαλασμένος» ή ότι δε μπορείς να αγαπήσεις. Σημαίνει απλώς ότι έμαθες να στηρίζεσαι αποκλειστικά στον εαυτό σου, γιατί κάποτε δεν υπήρχε άλλη επιλογή. Σήμερα όμως έχεις επιλογές. Μπορείς να μάθεις να ανοίγεσαι σταδιακά, να επικοινωνείς πιο καθαρά και να επιτρέψεις στον εαυτό σου να δεχτεί στήριξη. Και όσο περισσότερο τολμάς να αφήνεις τους άλλους να σε πλησιάσουν, τόσο πιο πιθανό είναι να ανακαλύψεις σχέσεις με βάθος, αληθινή εγγύτητα και συντροφικότητα που δεν σε περιορίζει αλλά σε δυναμώνει. Η οικειότητα δεν είναι παγίδα, είναι ένας χώρος που μπορεί να σε απελευθερώσει, αρκεί να του δώσεις μια ευκαιρία.

Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock