Όταν το παιδί σου γίνεται το αφεντικό: Πώς να ξαναπάρεις το τιμόνι με αγάπη και σταθερότητα

Όχι, δεν είσαι η μόνη που νιώθει ότι ζεις σε ένα σπίτι όπου κάνει κουμάντο ένα πεντάχρονο. Αν αναρωτιέσαι πότε ακριβώς άλλαξαν οι ρόλοι και από γονιός έγινες προσωπική βοηθός του παιδιού σου, είσαι στο σωστό μέρος. Κι εγώ το ίδιο σκέφτηκα μια μέρα που έδινα διαπραγματεύσεις επιπέδου Ηνωμένων Εθνών για να φορέσει κάλτσες. Όμως πίσω από τις φωνές, τις απαιτήσεις και την ανάγκη για έλεγχο, κρύβεται κάτι βαθύτερο. Όχι, το παιδί σου δεν είναι “κακομαθημένο“, ούτε “χειριστικό“. Είναι απλώς… ένα παιδί που αυτή τη στιγμή δε μπορεί να ξεκουραστεί στη φροντίδα σου, γιατί κάπου νιώθει πως πρέπει να έχει εκείνο το πάνω χέρι.

Το αφεντικό στο σπίτι είναι κουρασμένο

Όταν ένα παιδί προσπαθεί να πάρει τα ηνία, στην ουσία σου φωνάζει ότι κάτι του λείπει. Όχι παιχνίδια ή πατατάκια, αλλά ασφάλεια, καθοδήγηση, το αίσθημα πως κάποιος το προσέχει και μπορεί να το προστατεύσει. Αντί να ξεκουράζεται στη σχέση μαζί σου, είναι σε μια συνεχή ετοιμότητα. Θέλει να έχει πάντα τον έλεγχο γιατί δε νιώθει πως κάποιος άλλος τον έχει για λογαριασμό του. Κι έτσι, αντί να έχεις ένα παιδί που ακολουθεί, έχεις έναν μικρό πρωθυπουργό με άποψη για όλα, από την ώρα του ύπνου μέχρι το πρόγραμμα του Σαββατοκύριακου.

Η ανεξαρτησία δεν είναι για όλες τις ηλικίες

Ζούμε σε μια εποχή που το να μεγαλώνεις ένα αυτόνομο παιδί είναι σχεδόν θρησκεία. Από τα βρεφικά “μάθε να ησυχάζεις μόνος σου” μέχρι τους πίνακες συμπεριφοράς για νήπια, όλα φωνάζουν “να μάθει να τα κάνει μόνο του”. Μόνο που ξεχνάμε κάτι βασικό. Το παιδί θα γίνει ανεξάρτητο, όταν είναι έτοιμο. Όχι όταν το αποφασίσουμε εμείς. Αντί να του δείξουμε ότι μπορεί να βασιστεί πάνω μας, του περνάμε – πολλές φορές χωρίς να το θέλουμε – το μήνυμα ότι πρέπει να τα καταφέρει μόνο του. Και μάντεψε τι κάνει ένα παιδί που νιώθει ότι πρέπει να φροντίσει τον εαυτό του; Παίρνει πρωτοβουλίες. Πολλές πρωτοβουλίες.

Μήπως το παρακάνεις με τις επιλογές;

Δε λέω, ωραίο είναι να δίνεις στο παιδί σου περιθώριο να εκφραστεί. Αλλά όταν κάθε μέρα μοιάζει με γκάλοπ, από το τι θα φάει μέχρι τι ρούχα θα βάλει, το παιδί καταλαβαίνει κάτι άλλο: ότι εσύ δε ξέρεις. Κι όταν το παιδί δει ότι δεν έχεις εσύ τον έλεγχο, τότε προσπαθεί να τον πάρει το ίδιο. Είναι άλλο να το αφήσεις να διαλέξει αν θα βάλει κόκκινη ή πράσινη μπλούζα, κι άλλο να το ρωτάς αν θέλει να πάει στο σχολείο σήμερα. Τα παιδιά χρειάζονται σαφήνεια, καθοδήγηση και σιγουριά. Δε θέλουν να νιώθουν ότι κουμαντάρουν το πλοίο σε φουρτούνα.

Η ηγεσία δεν έχει να κάνει με φωνές

Το πιο δύσκολο με ένα παιδί που θέλει να έχει συνεχώς τον έλεγχο, είναι να μη χάσεις εσύ τον δικό σου ρόλο. Όταν αρχίζεις να αμφιβάλλεις για τη θέση σου ως γονιός, να υψώνεις τη φωνή ή – στην άλλη άκρη – να του τα παραχωρείς όλα για να το ησυχάσεις, του δίνεις άθελά σου το μήνυμα πως δεν αντέχεις την έντασή του. Κι εκείνο, αντί να νιώθει ασφάλεια, νιώθει ότι πρέπει να συνεχίσει να κρατάει τα ηνία. Το κλειδί δεν είναι να επιβληθείς με αυστηρότητα, αλλά να σταθείς σταθερά στη θέση σου με φροντίδα, ακόμα και μέσα στο χάος.

Να είσαι εσύ αυτή που θα του δείξει το δρόμο, ακόμα και όταν διαμαρτύρεται. Να είσαι εκείνη που θα του κρατήσει το χέρι, ακόμα και όταν σου τραβάει το δικό σου. Αν εσύ δεν πατήσεις γερά στη θέση σου, πώς να ξεκουραστεί πάνω σου; Δε χρειάζεται να γίνεις στρατηγός. Αρκεί να γίνεις το σταθερό του λιμάνι. Κι όσο δύσκολο κι αν ακούγεται, πίστεψέ με, θα το νιώσει. Και τότε, θα μπορείς πάλι να απολαύσεις το πιο γλυκό πράγμα του κόσμου: το παιδί σου να είναι ξανά παιδί.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock