Πώς να μάθεις στο παιδί σου να μοιράζεται χωρίς δράματα και δάκρυα

Όταν το παιδί σου δίνει το αγαπημένο του αυτοκινητάκι σε άλλο παιδί χωρίς να ουρλιάξει ή να πέσει κάτω σαν να τελείωσε ο κόσμος, ξέρεις ότι κάτι έκανες σωστά. Αλλά μέχρι να φτάσεις εκεί, έχεις μπροστά σου δρόμο μετ’ εμποδίων. Η έννοια του μοιράζομαι δεν είναι αυτονόητη για τα μικρά παιδιά. Αντιθέτως, συχνά τους μοιάζει με αδικία, γιατί ο δικός τους κόσμος περιστρέφεται γύρω από την ασφάλεια που νιώθουν από τα “δικά τους” πράγματα. Δε φταίνε τα παιδιά σου αν δε θέλουν να δώσουν το κουκλάκι τους. Φταίνε οι αναπτυξιακές φάσεις, η ανάγκη για σταθερότητα και ο μικρός “εγωιστής” που είναι μέρος της φυσιολογικής εξέλιξης. Το καλό είναι ότι εσύ μπορείς να τους δείξεις, με τρόπο και συνέπεια, τι σημαίνει να μοιράζεσαι. Και όχι, δε χρειάζεται να φωνάξεις ούτε να τους πάρεις το παιχνίδι από τα χέρια.

Δώσε το παράδειγμα πρώτα εσύ

Το παιδί σου σε παρατηρεί συνεχώς, ακόμα και όταν νομίζεις πως δεν προσέχει. Αν εσύ του προσφέρεις τη μπουκιά σου, του εξηγείς ότι σήμερα θα μοιραστείτε την τελευταία φρυγανιά ή τονίζεις ότι ο μπαμπάς σού έδωσε το φλιτζάνι του καφέ, τότε το παιδί αρχίζει να μαθαίνει ότι η μοιρασιά είναι τρόπος ζωής. Μίλα του ξεκάθαρα. Πες “Μοιράζομαι το νερό μου μαζί σου γιατί σ’ αγαπάω και θέλω να νιώσεις κι εσύ καλά”. Έτσι δε θα ακούει μια αφηρημένη έννοια αλλά θα βλέπει μια χειροπιαστή πράξη αγάπης.

Προετοίμασε το έδαφος πριν έρθουν οι φίλοι

Αν ξέρεις ότι έρχεται φίλος για παιχνίδι και το παιδί σου έχει ένα κουκλάκι που το θεωρεί ιερό, μην περιμένεις να το αφήσει αδιαμαρτύρητα. Πριν αρχίσει το παιχνίδι, μάζεψε μαζί του τα “μη διαπραγματεύσιμα” και εξήγησέ του ότι αυτά είναι τα αγαπημένα του και τα κρατάει στην άκρη. Όμως, του θυμίζεις πως όλα τα υπόλοιπα παιχνίδια είναι για να περνάμε ωραία με τους φίλους μας. Δώσε του έτσι έλεγχο χωρίς να του στερείς την κοινωνικότητα.

Ενίσχυσε τη θετική συμπεριφορά την ώρα που συμβαίνει

Μην περιμένεις να περάσει η ώρα για να πεις “μπράβο που μοιράστηκες”. Πες το εκείνη τη στιγμή. Πες “Τι όμορφο που έδωσες το φορτηγάκι στον Αλέξανδρο. Πώς ένιωσες όταν το είδες να χαμογελάει;” Έτσι, το παιδί σου αρχίζει να συνδέει το μοίρασμα με θετικά συναισθήματα και όχι με απώλεια. Και ναι, μπορεί στην αρχή να το κάνει για το μπράβο. Αλλά σιγά σιγά θα αρχίσει να νιώθει και τη χαρά που φέρνει το να κάνεις κάποιον άλλον χαρούμενο.

Μην πετάγεσαι αμέσως όταν γίνεται σύγκρουση

Το ένστικτο σου σού φωνάζει “πες κάτι, κάνε κάτι” όταν βλέπεις τα παιδιά να τσακώνονται. Αλλά μερικές φορές αξίζει να περιμένεις. Παρατήρησε πώς λύνουν μόνα τους τη διαφωνία. Ίσως κάνουν παζάρια, ίσως αλλάξουν παιχνίδι, ίσως βρουν ισορροπία χωρίς την παρέμβασή σου. Αν όμως δεις ότι το πράγμα αγριεύει και κυλούν δάκρυα, τότε φυσικά μπαίνεις στη μέση. Αλλά προσπάθησε πρώτα να τους αφήνεις λίγο χώρο. Μαθαίνουν έτσι δεξιότητες επίλυσης.

Εξήγησε τους κανόνες με σταθερότητα, όχι με αυστηρότητα

Μη χρησιμοποιείς τη φράση “πρέπει να μοιράζεσαι”. Πες του “Εδώ στο σπίτι, όλοι παίζουμε μαζί και περνάμε καλά όταν προσφέρουμε”. Όρισε με ξεκάθαρα λόγια τι περιμένεις. Αν πάρει το παιχνίδι από το χέρι του φίλου του, πες “Ο φίλος σου το είχε εκείνη την ώρα. Μπορείς να το ζητήσεις και να περιμένεις τη σειρά σου”. Η επανάληψη εδώ είναι το κλειδί. Όχι η πίεση. Αν κάτι δεν λειτουργεί σήμερα, μπορεί να λειτουργήσει την επόμενη φορά.

Το να μάθεις στο παιδί σου να μοιράζεται δεν είναι ένα project του Σαββατοκύριακου. Είναι κάτι που καλλιεργείται μέσα στη ρουτίνα σας. Αν το κάνεις με αγάπη, χιούμορ και σταθερότητα, θα δεις αποτελέσματα. Μπορεί να σε εκπλήξει μια μέρα όταν προσφέρει το τελευταίο του μπισκότο στην αδερφή του χωρίς να το ζητήσεις. Και εκείνη τη μέρα θα ξέρεις ότι όλη αυτή η δουλειά έπιασε τόπο.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock