Όταν οι γονείς αγχώνονται πολύ: Πώς επηρεάζει τα παιδιά;

“Αμαρτίες γονέων, παιδεύουσι τέκνα” ακούμε συχνά να λέγεται. Μια τέτοια μεγάλη “αμαρτία” των γονέων είναι το υπερβολικό τους άγχος, το οποίο μεταφέρεται, επηρεάζει και… παιδεύει άμεσα τα παιδιά τους. Ενώ όμως, έως ένα βαθμό το άγχος, λειτουργεί βοηθητικά, αφού μας κρατά σε εγρήγορση και μας προετοιμάζει για αποφυγή ενδεχόμενων κινδύνων, το υπερβολικό άγχος μπορεί να διαταράξει τις ισορροπίες.
Η ψυχολόγος και σχολική σύμβουλος Αναστασία Γκοτσοπούλου εξηγεί πότε το άγχος ξεπερνάει τα όρια, γιατί αγχώνονται οι γονείς και τι να κάνουν!

Οι γονείς είναι φυσιολογικό να ανησυχούν και να προβληματίζονται σχετικά με την ανατροφή των παιδιών τους. Ολοένα όμως και πληθαίνουν οι γονείς που διαλύονται στο άκουσμα ενός παραπόνου από τα παιδιά τους (εκρήξεις θυμού προς γονείς, τσακωμοί με φίλους και συμμαθητές, παρατηρήσεις από εκπαιδευτικούς κ.α.). Δεν μπορούν να διαχειριστούν και να υποστηρίξουν την έκφραση των δυσάρεστων συναισθημάτων των παιδιών τους. Ως επακόλουθο, επιδιώκουν να ελέγχουν υπερβολικά το περιβάλλον του παιδιού, ώστε να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο έκθεσης των παιδιών σε καταστάσεις, που θεωρούν οι ίδιοι τραυματικές για τα παιδιά. Είναι σαν να επιθυμούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, χωρίς δυσκολίες, προβλήματα κ.α. Σαν μέσα σε μια γυάλα, προστατευμένα από οτιδήποτε δυσάρεστο και αρνητικό. Τα παιδιά έτσι δεν εκπαιδεύονται να ζήσουν στον πραγματικό κόσμο, αλλά σε έναν άλλο επίπλαστο, με όλες τις φυσικές συνέπειες που έχει αυτό στην αυτοεκτίμηση και προσωπικότητά τους.

Τι αγχώνει τους γονείς;
Οι γονείς αγχώνονται υπερβολικά σχετικά με το πόσους φίλους έχει το παιδί τους, με το τι του είπε ο φίλος του ή η δασκάλα. Αντί, να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη και σιγουριά, μεγαλοποιούν πολλές φορές τα πράγματα και δεν καθησυχάζουν ούτε δυναμώνουν ψυχικά το παιδί ώστε να ξεπερνά τις μικροδυσκολίες και να επικεντρώνεται στα ουσιώδη.

Η αλήθεια είναι πως μέσα σε μια εποχή αβέβαιη, όπου η έννοια της εμπιστοσύνης (στους θεσμούς, στις αξίες κ.α.) έχει κλονιστεί, οι γονείς μοιάζουν –δικαιολογημένα- να έχουν χάσει τα εσωτερικά τους σημεία αναφοράς. Χρειάζεται μεγάλη τόλμη, αποφασιστικότητα, συνεχή αγώνα και πολλές φορές η βοήθεια από ειδικούς για να καταφέρουν να επανακτήσουν την ηρεμία, τη σιγουριά και την πίστη στον εαυτό τους και στο ένστικτό τους. Όσο δύσκολο κι αν είναι όμως, χρειάζεται να το κάνουν. Το οφείλουν στη νέα γενιά.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Για να είναι λοιπόν τα παιδιά χαρούμενα, κάτι που ζητούν συχνά οι γονείς, χρειάζεται πρώτα οι ίδιοι να είναι χαρούμενοι. Για να είναι λιγότερο αγχωμένα, χρειάζεται οι γονείς να αγχώνονται λιγότερο. Για να το καταφέρουν αυτό, ας αποδεχθούν ότι δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς, ούτε τέλεια παιδιά, ούτε συνταγή διαπαιδαγώγησης. Ας δείχνουν έμπρακτα στα παιδιά τους ότι τα στηρίζουν και τα εμπιστεύονται και ότι είναι δίπλα τους, δυνατοί να τους σταθούν στις δύσκολες στιγμές της ζωής.